مدیرعامل کارمانیا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»:
بدهی مشتریان خود را براساس نرخ روز دلار پس خواهیم داد
اما از سوی دیگر تحریم مهم‌ترین ضربه را به بخش خصوصی خودروسازی وارد کرده است و به همین خاطر تقریبا از سال ۹۶ تا امروز صنعت خودرو همگام با فناوری روز دنیا پیش نرفته است. از سوی دیگر به دلیل قطع همکاری‌های بین‌المللی با شرکت‌های داخلی، عملا بخش‌خصوصی خودروسازی با مشکلات بزرگی مواجه شد و اکثرا تعطیل شدند.
کارمانیا ازجمله خودروسازان بخش‌خصوصی بود که از هر دو سو ضربه خورد. از یک‌سو تحریم‌های ظالمانه همکاری BYD را با این خودروساز قطع کرد و از سوی دیگر به دلیل تصمیمات بعضا عجولانه و سختگیرانه داخلی در آن زمان، امکان واردات خودروهای پیش‌فروش شده خود را نداشت.
پیش از تحریم‌های آمریکا، کارمانیا تعداد قابل‌توجهی از مدل S۷ برند BYD را پیش‌فروش کرد. البته باید اشاره کرد که مدل‌های دیگر این برند نیز توسط این خودروساز پیش‌فروش شد، اما تعداد S۷ رقم قابل‌توجهی بود که به‌صورت مشارکت در ساخت پیش‌فروش شدند. حال پس از چهار سال و نارضایتی مخاطبان کارمانیا از عملکرد اخیر این مجموعه، کارمانیا طرحی جایگزین را پیشنهاد داده است.
ادامه همکاری BYD با کارمانیا
مدیرعامل شرکت کارمانیا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به اتمام مشکلات این شرکت گفت: از زمانی که تحریم اتفاق افتاد و دولت آن زمان آمریکا به‌صورت اختصاصی تحریم‌هایی را برای صنعت خودرو وضع کرد، شرکت BYD به دو دلیل عمده یکی سهامدار آمریکایی خود که ۲۵درصد سهام این شرکت را در اختیار دارد و دیگری راه‌اندازی دو خط تولید اتوبوس برقی در آمریکا، اعلام کرد ادامه همکاری این شرکت با ایران و نماینده خود یعنی کارمانیا به‌صورت مستقیم امکان‌پذیر نخواهد بود.
محسن برازوان ادامه داد: این موضوع به‌صورت کتبی و کلی توسط این شرکت اعلام شد، اما با مذاکراتی که به‌صورت شفاهی باهم داشتیم اعلام کردند باید راهی پیدا کنیم که بدون اینکه مشکلات تحریمی شامل حال این شرکت شود، همکاری ادامه پیدا کند. در این مدت هم دنبال راهکارهایی برای ادامه همکاری بودیم. راهکارهای مختلفی ازجمله کشور واسطه یا شرکت چینی واسطه و حتی تغییر لوگوی خودروها مطرح شد تا این همکاری قطع نشود.
وی در ادامه گفت: متاسفانه این راهکارها میسر نشد. البته این توضیح را هم بدهم که دو بار شرکت BYD شرایطی را مهیا کرد که خودروی پیش‌فروش شده S۷ را وارد ایران کند، اما به دلیل اینکه در آن زمان قوانین سختی از سمت وزارت صمت وضع شده بود، این اتفاق نیفتاد. حتی قرارداد BYD تا آخر سال ۲۰۲۱ با کارمانیا تمدید شد، اما این شرکت اعلام کرد به دلیل تحریم‌هایی که آمریکا برای قطعات منفصله وضع کرده است امکان همکاری به این شکل وجود ندارد، اما در ساپورت قطعات یدکی و ساپورت خودرو به‌صورت CBU امکان‌پذیر خواهد بود. شرکت BYD این اطمینان را هم داده که پس از اتمام قرارداد تمدید خواهد کرد.
مدیرعامل کارمانیا ادامه داد: در این زمان و طی این پروسه راهکاری پیدا کردیم که بتوانیم از طریق کشور واسط BYD را به کشور برگردانیم که عرضه تانگ و F۳ به‌واسطه همین راهکار است. شرکت BYD یک شرکت خودروسازی بین‌المللی است و برعکس خیلی از شرکت‌های چینی که با شرکت‌های آفریقایی و آسیایی همکاری دارند، با آمریکا و اروپا نیز همکاری دارد. حتی در ابتدای تحریم‌های آمریکا شرکت بوش که ECU این خودرو را تامین می‌کرد، اعلام کرد اگر برای ما ثابت شود این قطعه برای تولید خودرو در ایران استفاده می‌شود، قطعه موردنیاز شما را تامین نخواهیم کرد. با اینکه BYD علاقه زیادی به همکاری با ما نشان می‌داد، اما به دلیل این مشکلات همکاری امکان‌پذیر نبود.
احتمال کم قطع همکاری دو شرکت
مدیرعامل کارمانیا در رابطه با احتمال قطع دوباره همکاری کارمانیا گفت: این احتمال کم است، اما هیچ شرکت خارجی برای بحث مبادلات تجاری خود نمی‌تواند تضمینی بدهد. امکان این وجود دارد که ما در کلان با یک کشور به مشکل بخوریم. این مباحث به تصمیم‌گیری‌های کلان کشورها و میزان روابط آنها برمی‌گردد؛ اما در شرایط فعلی مشکلات حل شده است و حتی اسناد قراردادها و توافقات جدید را در اختیار وزارتخانه قرار دادیم. باید برای وزارتخانه مسجل شود که این واسطه نماینده شرکت مادر است و تحت نظارت شرکت مادر فعالیت می‌کند.
کارمانیا مبالغ دریافتی S۷ را پس می‌دهد
مدیرعامل شرکت کارمانیا در رابطه با معوقات S۷ خودروهای پیش‌فروش شده BYD گفت: تعدادی خودروی S۷ توسط کارمانیا فروخته شد که همه آنها مشارکت در تولید و با تحویل به قیمت روز بودند. فکر می‌کنم جزو معدود شرکت‌هایی بودیم که به مشتریان خود اعلام کردیم براساس نرخ روز دلار، وجه دریافتی را پس خواهیم داد. مبلغی را که مشتریان پرداخت کردند براساس نرخ روز دلار با جریمه دیرکرد پس خواهیم داد. بخواهم به زبان ساده بگویم در سال ۹۶ دلار در بازار آزاد رنج ۳هزار و ۵۰۰ تومان بوده است و در حال حاضر نرخ دلار در بازار با افزایشی ۷ تا ۸ برابری روبه‌رو بوده است و کارمانیا نیز رقم دریافتی مشتریان خود را در این ضرب کرده و با جریمه دیرکرد و سود مشارکت براساس آورده اولیه محاسبه و پس خواهد داد.
تانگ گزینه مناسب جایگزین S۷
برازوان در توضیح اینکه کارمانیا گزینه مناسبی را جایگزین S۷ کرده است، گفت: خودروی تانگ را به‌عنوان جایگزین S۷ به مشتریان پیشنهاد دادیم. در حال حاضر نیز همکاران ما باحوصله به مشتریان توضیح می‌دهند که این خودرو جایگزین بهتری نسبت به S۷ است. این خودرو یک خودروی به‌روز در سطح جهانی است. برای خیلی از مشتریان این دغدغه مطرح است که تانگ به چه دلیل قیمت بالایی نسبت به S۷ دارد که دلیل عمده آن تفاوت قیمت جهانی این دو خودرو است. تانگ حدود ۲۶هزار دلار است، اما S۷ قیمتی در حدود ۱۷ تا ۱۸هزار دلار داشت. خودروی تانگ به‌روزتر است و امکانات بهتری دارد. حواله‌داران BYD مدل S۷ می‌توانند تانگ یا حتی F۳ را جایگزین کنند. مدل F۳ یک سواری اتومات است.
BYD کوتاه آمد، وزارت صمت نه
مدیرعامل کارمانیا با اشاره به توقف تولید خودروی S۷ در جهان گفت: در قدیم این امکان بود که به‌اندازه پیش‌فروش S۷ وارد و عرضه کنیم که متاسفانه همکاری از سوی وزارت صمت انجام نشد. شرکت BYD در آن زمان شرایط خاصی داشت که باید وزارتخانه با آن موافقت می‌کرد تا واردات این مدل انجام شود که متاسفانه مخالفت شد. اسناد این مخالفت هم به سازمان حمایت و هم به حراست ارائه شد که به‌رغم نظر مثبت آقای دکتر تابش و سازمان حمایت در این خصوص این همکاری از سوی وزارتخانه انجام نشد. درصورتی‌که موافقت می‌شد مشکلات ما و مشتریان حل می‌شد.
وی در توضیح اینکه چه ایرادی به راهکار شرکت BYD گرفته می‌شد، گفت: شرکت BYD در آن زمان پیشنهاد داد که ما خودروی S۷ را در کشوری ثالث به‌صورت کامل به شما تحویل می‌دهیم، از کشور واسط شما این خودرو را به‌صورت قطعات منفصله به کشور وارد کنید. ما درخواست داشتیم در حد ایفای تعهداتی که به مردم داریم به این راهکار جواب مثبت دهید که متاسفانه مخالفت شد.
تعهدات معوق کارمانیا
مدیرعامل کارمانیا با اشاره به تعهدات معوق این شرکت گفت: حدود ۲هزار دستگاه خودرو تعهد معوق داریم که بخش عمده آن S۷ است و تعداد ۲۰ دستگاه F۳ و حدود ۱۷۰ دستگاه نیز S۶ معوق داریم. برخی از این مشتریان در تعزیرات و برخی در محاکم قضایی از کارمانیا شکایت کرده‌اند. برای بحث تولید نیز فرآیند زمان‌بر است و بوروکراسی اداری دارد. اعلام کردیم از ۶ ماه آینده شروع به تحویل خودروهای جدید خواهیم کرد؛ اما F۳ زودتر تحویل خواهد شد، چون موارد استاندارد آن از مدت‌ها قبل انجام شده است. از سوی دیگر به مشتریان اعلام کردیم کارمانیا این امکان را دارد که از خودروهای موجود در بازار که به S۷ نزدیک هستند از بازار آزاد تهیه کند و به‌جای این خودرو تحویل دهد. در حال حاضر نیز توانستیم چند دستگاه SWM از بازار تهیه کنیم و به‌جای S۷ به برخی مشتریان تحویل دهیم.
تلاش کارمانیا برای جایگزین BYD
برازوان در مورد همکاری‌های جدید کارمانیا گفت: در این چند سال همواره به دنبال جایگزین برای مخاطبان خود بودیم و سعی می‌کردیم جایگزین مناسبی باشد؛ اما سیاست دو سال اخیر کارمانیا به این صورت تعریف شده است که از برندهای متفاوت برای همکاری استفاده شود. برای مثال با یکی از شرکت‌ها در حال مذاکره هستیم که خودروی برقی فرودگاهی را برای استفاده در فرودگاه‌های کشور ارائه می‌دهد. در حال حاضر نیز یک نمونه در فرودگاه مهرآباد آزمایش می‌شود. قرارداد برند کیتون نیز سه تا چهار ماه پیش با کارمانیا بسته شد و سمپل‌های آن به کشور وارد شد. مذاکرات دیگری نیز با برخی شرکت‌ها انجام شد که با توجه به اینکه در حال حاضر در داخل نماینده دارند به آن اشاره نمی‌کنم. احتمال می‌دهیم که برندی دیگر به مجموعه ما اضافه شود.
خودروی اختصاصی کارمانیا
مدیرعامل شرکت کارمانیا در ادامه گفت: با توجه به اینکه برخی شرکت‌های داخلی برند اختصاصی خود را به خودروهای تولیدی که با برند چینی تولید می‌شود، درج می‌کنند، شرکت کارمانیا نیز همین برنامه را دارد. خودرویی که برنامه داریم با برند کارمانیا عرضه کنیم خودرویی برقی است. تنها تامین فناوری و زیرساخت توسط شرکت مادر که سودا است، انجام می‌شود؛ اما همین برنامه را با شرکت‌های دیگر چینی نیز داریم.
وی ادامه داد: برای خودروی F۳ درخواست‌های متعددی داشتیم که بدنه این خودرو در داخل تولید شود و برای این منظور با مجموعه‌های متعددی وارد مذاکره شدیم؛ اما متاسفانه حمایت انجام نشد تا خودرویی اقتصادی در داخل تولید شود. به دلیل اینکه بخش‌خصوصی هستیم نیاز به حمایت داریم. شرایط این را که به‌تنهایی همه قطعات را خودمان تولید کنیم نداریم و باید از ظرفیت مجموعه‌های همکار استفاده کنیم. برای S۶ نیز به ظرفیت ۲۱درصد رسیده‌ایم. قطعا برنامه داریم که داخلی‌سازی را بالا ببریم، البته با شرایط فعلی کشور سخت است.
تعدیل نیرو در کارمانیا در تحریم
برازوان در رابطه با تعدیل نیرو توسط این شرکت گفت: تا پایان سال ۹۷ و حتی تا برج ۷ سال ۹۸ با اینکه به مدت یک سال تولید نداشتیم، کارمانیا تعدیل نیرو نداشت. علت این اقدام نیز این بود که این مجموعه در منطقه محروم بم بود. با توجه به اینکه تعداد مجموعه‌های تخصصی خودرو در این منطقه بالاست پیدا کردن نیروی متخصص در این منطقه خیلی سخت است. با وجود مشکلات تا برج ۷ و ۸ سال ۹۸ تعدیل نداشتیم؛ اما از سال ۹۸ تعدیل نیرو داشتیم و از حدود ۵۰۰ نفر نیرو، در حال حاضر تنها ۱۵۰ نفر در کارمانیا شاغل هستند. با شروع تولید حدود ۵۰ نفر جذب خواهیم کرد و در صورت فعال شدن بیشتر جذب بیشتری نیز خواهیم داشت.
وی در رابطه با اهمیت اشتغال‌زایی بخش خصوصی خاطرنشان کرد: مجموعه‌های خصوصی بار اشتغال‌زایی را از دوش دولت برمی‌دارند و در کنار آن مالیات و دارایی و بیمه آن را نیز پرداخت می‌کنند؛ اما هیچ حمایتی مخصوصا در این شرایط سخت از مجموعه‌های ما نشد. نمونه عدم حمایت را نیز در مورد مجوز ندادن به واردات محدود خودروی S۷ نشان دادند. درصورتی‌که این تعداد تنها برای ایفای تعهدات محدود این مجموعه درخواست شده بود.
مدیرعامل کارمانیا ادامه داد: بسیاری از نیروهای خود را آموزش دادیم و نیروهای صفرکیلومتر را به نیروهای کاربردی تبدیل کردیم. بخش خصوصی نیرومحرکه دولت‌ها در اشتغال‌زایی است. تولیدی که اتفاق می‌افتد در حوزه پرداخت مالیات برای دولت منفعت دارد. در بحث منابع انسانی هر نیرویی که تعدیل شود برای دولت هزینه دارد و دولت بیمه بیکاری می‌دهد. ما حاضر هستیم هزینه بدهیم، اما نیروی متخصص خود را از دست ندهیم. دولت هم قدم خود را بردارد. مخصوصا اهمیت این مساله در منطقه محرومی مثل بم دوچندان است. به‌هرحال نیرویی که در بم بیکار شود به خلاف کشیده می‌شود. دولت تنها مرجعی است که می‌تواند کمک کند و گره از خودروسازی خصوصی باز کند.
