نرخ‌شکنی؛ پدیده‌ای که صنعت بیمه را تهدید می‌کند
رقابت منفی برای سهم بازار بیشتر
اینک که بیش از یک دهه از اجرایی شدن این سیاست در صنعت بیمه می‌گذرد، نتیجه این آزادسازی و رقابت شرکت‌های بیمه‌ای در صنعت بیمه کشور، حاکی از آن است که شرکت‌های بیمه دارای برنامه اصولی و تخصصی توانسته‌اند فعالیت مطلوب داشته باشند و بالعکس، شرکت‌های بدون برنامه با مدیریت‌های غیرتخصصی روند نزولی را طی کرده و بداخلاقی‌های بازار کسب‌وکار را در صنعت بیمه مانند نرخ‌شکنی، دامپینگ و ... رایج کرده‌اند.
آنچه به‌عنوان یک عامل مهم در نرخ شکنی شرکت‌های بیمه وجود دارد، افزایش سود، جذب مشتری بیشتر و افزایش سهم بیشتر بازار است که به گفته کارشناسان حوزه بیمه، این شرایط نه‌تنها درنهایت به ضرر شرکت‌های بیمه‌ای خواهد بود، بلکه در بلندمدت صنعت بیمه را دچار آسیب خواهد کرد و یک بی‌اعتمادی را در جامعه به وجود خواهد آورد.
در این رابطه احمد سازگار رئیس شورای فنی شرکت بیمه حافظ در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با تاکید بر اینکه آزادسازی، اتفاق بدی نیست، اما اگر این فرآیند باظرافت و دقت بیشتری انجام می‌شد و نظارت کافی بر آن صورت می‌گرفت تا شرکت‌های بیمه متناسب با ریسک، نرخ حق بیمه مناسب را ارائه دهند، قطعا نتیجه سیاست آزادسازی می‌توانست بسیار مطلوب‌تر باشد.
محاسبه نرخ‌ها باید دقیق و فنی باشد
سازگار با تاکید بر اینکه برای به دست آوردن اهداف درست این سیاست، نیاز بود در نرخ‌گذاری اصولی حق بیمه‌ها نرخ‌ها متناسب با ریسک محاسبه شود و از افراد متخصص و کارشناسان این حوزه (اکچوئرها) استفاده شود که متاسفانه این شرایط درحد انتظار و لازم در صنعت فراهم نشده است افزود: به نظر می‌رسد اگر نرخ‌ها براساس ارزیابی ریسک، شرایط آن و به‌صورت کاملا فنی محاسبه شود، قطعا می‌توان انتظار داشت اهداف و انتظاراتی که در حذف تعرفه‌ها دنبال می‌شود برآورده شود.
سازگار اظهار کرد: در حال حاضر فضای رقابتی به‌جای اینکه به سمت بالا بردن کیفیت و ارائه محصولات متنوع بیمه‌ای باشد، به سمت جذب پرتفوی بیشتر و بازاریابی پیش رفته و رفتار فنی در حاشیه قرارگرفته است.
بازنگری در نظام تعرفه‌ای لازم بود
وی افزود: وجود نظام تعرفه‌ای فضای رقابتی و جذابیت حضور بخش خصوصی و توسعه بازار بیمه را محدود کرده بود و به دلیل قیمت‌گذاری (تعرفه ای)، این موضوع مانع از ایجاد خلاقیت و نوآوری در صنعت بیمه می‌شد که بازنگری در این سیاست لازم بود.
سازگار معتقد است: اگر شرکت‌های بیمه بخواهند در فضای رقابتی، ناسالم فعالیت کنند و نرخ‌های غیر فنی اعمال کنند، قطعا این موضوع تهدیدی برای صنعت بیمه خواهد بود. به گفته این کارشناس، شرکت‌های بیمه باید پاسخگوی بیمه‌گذاران و سهامدارانشان باشند و قطعا محاسبه نرخ‌های غیرفنی می‌تواند مشکلات زیادی به وجود آورد. اگرچه شرکت‌های بیمه باید در فضای رقابتی، به حوزه مارکتینگ و بازاریابی توجه کنند، اما نگاه فنی نباید فراموش شود و باید به این موضوع توجه جدی صورت گیرد.
به گفته سازگار، اینک که حدود بیش از یک دهه از حذف تعرفه‌ها می‌گذرد و خلأها و چالش‌ها مشخص شده است، باید منطقی‌تر در موردمحاسبه حق بیمه‌ها براساس یک سیستم فنی دقیق توجه کرد. در غیر این صورت، خسارت‌های جبران‌ناپذیری برای یک شرکت بیمه و حتی صنعت بیمه ایجاد خواهد شد.
به خدمات پس از فروش بها داده شود
وی در ادامه صحبت‌هایش به اهمیت خدمات پس از فروش صنعت بیمه اشاره کرد و گفت: یکی از وظایف اصلی صنعت بیمه، ارائه خدمات مناسب بیمه در زمان بروز حادثه است. اینکه شرکتی بتواند درزمانی کوتاه خدمات‌دهی مناسبی داشته باشد، قطعا می‌تواند در این فضای رقابتی که ایجادشده موفق باشد و جایگاه واقعی خودش را پیدا کند. اینکه شرکت‌ها فقط برای به دست آوردن سهم بیشتر بازار بخواهند پرتفوی بفروشند اصلا منطقی نیست و باید به فکر انجام تعهداتشان در آینده نیز باشند.
به گفته وی، مردم در ازای حق بیمه‌ای که می‌دهند، انتظار دارند تا اطلاع‌رسانی خوبی از سمت شرکت‌های بیمه انجام شود و پوشش‌های جدید بیمه‌ای معرفی کنند. مردم باید از حق و حقوق خود مطلع باشند و بدانند که در زمان بروز یک حادثه اولین اقدامشان چه باشد و در زمان تصادف چه رفتاری از خود نشان دهند.
سازگار معتقد است: شرکت‌های بیمه باید نسبت به اتمام زمان بیمه‌نامه‌ها، بیمه‌گذاران را مطلع کنند تا زمانی که در موقعیت خسارت‌های احتمالی قرار می‌گیرند گرفتار مشکل نشوند.
به گفته رئیس شورای فنی شرکت بیمه حافظ، اوج خدمات پس از فروش در شرکت‌های بیمه زمانی است که حادثه‌ای رخ دهد. در این شرایط بیمه‌گذار انتظار دارد تا خسارت‌ها به شکل مناسبی جبران شود و این اعتمادسازی می‌تواند در کل جامعه به وجود آید. در این مسیر باید بوروکراسی‌ها کاهش یابد و کاغذبازی‌ها کم شود. در این زمینه ما باید به سمت الکترونیکی و آنلاین کردن خدمات بیمه‌ای پیش برویم و تا جایی که امکان دارد از تردد‌های غیرضروری بکاهیم.
فرصتی برای آنلاین کردن خدمات بیمه‌ای
وی با تاکید بر اینکه اگرچه کرونا مشکلات و مصائب زیادی را ایجاد کرد، اما درعین‌حال فرصتی را به وجود آورد تا شرکت‌های بیمه به سمت الکترونیکی کردن خدماتشان حرکت کنند گفت: به‌عنوان نمونه صنعت بیمه در مدت اخیر توانست در رشته بیمه شخص ثالث که فراگیرترین نوع بیمه هست و اقشار مختلفی از جامعه با آن درگیر هستند به سمت صدور الکترونیکی این بیمه‌نامه حرکت کند.
به گفته وی، بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه در شرایط کرونا با این اقدام به حضور کمتر افراد و حذف شدن کاغذبازی‌ها کمک شایان توجهی کرد و این باعث شد تا افراد بتوانند در ۲۴ ساعت شبانه‌روزو ۷ روز هفته بدون اینکه نیاز به حضور در شعب و نمایندگی‌های شرکت‌های بیمه داشته باشند، اقدام به خرید بیمه‌نامه کنند. علاوه براین یکی دیگر از اقداماتی که درصنعت بیمه و حمایت بیمه مرکزی قرار گرفته، حرکت به سمت آنلاین کردن سیستم خسارت است که اگر این امر کاملا محقق شود می‌تواند گام مؤثری در توسعه باشد.
رئیس شورای فنی شرکت بیمه حافظ افزود: ما باید تلاش کنیم تا به سمت بهتر شدن پیش برویم و صنعت بیمه را به سمت توسعه سوق دهیم. دستیابی به موفقیت و اهداف مهم صنعت بیمه، حاصل خرد جمعی است و می‌توان با کمک اهالی صنعت و تقویت پل ارتباطی صنعت بیمه با دانشگاه در این مسیر گام‌های مؤثر برداشت. قطعا این امر به آگاه‌سازی و ترمیم مشکلات این حوزه کمک قابل توجهی خواهد کرد. سازگار با بیان اینکه در حال حاضرنزدیک به ۷۰ میلیون فقره بیمه در کشور صادر می‌شود که سهم بیمه شخص ثالث از این میزان نزدیک به ۲۴ میلیون فقره بیمه‌نامه است و بقیه این سهم را سایر بیمه‌نامه‌ها به خود اختصاص داده است تصریح کرد: بنابراین مردمی که ۶۰ هزار میلیارد تومان (بنا بر آمارهای موجود سال ۹۸) حق بیمه پرداخت کرده‌اند، انتظار خدمات مناسب بیمه‌ای دارند. آن هم از صنعتی که دارای ۲۰ هزار نفر نیروی انسانی صف و ستادی در بیش از ۳۰ شرکت بیمه‌ای فعال، حدود ۷۰ هزار نفر در شبکه‌های فروش و... است که تعداد قابل‌توجهی است و مردم از این صنعت انتظار دارند تا خدمات خوبی دریافت کنند و این موضوع نیاز به بررسی و پیگیری دقیقی دارد.
به گفته وی در این زمینه بیمه مرکزی، پژوهشکده بیمه، سندیکای بیمه‌گران و موسسات آموزشی و پژوهشی و... در سال‌های اخیر گام‌های موثری برداشته‌اند و این تحولات مشهود است، اما تا رسیدن به جایگاه مناسب و در شأن صنعت بیمه فاصله دارد.
لزوم بالا بردن کیفیت به‌جای اعمال نرخ‌های غیر فنی
وی با تاکید بر اینکه با توجه به افزایش شرکت‌های بیمه و متنوع شدن محصولات بیمه‌ای آن‌هم در بازار رقابتی فعلی، مردم درزمان خرید محصول به دنبال مقایسه محصولات هستند که از چه شرکت بیمه‌ای خرید کنند افزود: در این شرایط نیاز است تا شرکت‌های بیمه برای اینکه بتوانند سهم بیشتری از بازار را به دست آورند بهتر است در اقیانوس آبی رقابت، یعنی ارائه خدمات (صدور و خسارت) متنوع و با کیفیت اقدام کنند.
وی در همین راستا به نقش مهم شبکه فروش در اطلاع‌رسانی و مشاوره متقاضیان خرید بیمه اشاره کرد و گفت: همچنین با تقویت توانگری مالی در تلاش هستند، شرایط مطلوبی را به وجود آورند که در آینده بتوانند به نیاز مشتریانشان پاسخ مناسبی دهند تا این اعتمادسازی را در جامعه افزایش بدهند.
به گفته سازگار در این زمینه حرکت‌های خوبی در حال انجام است و شرکت‌های بیمه متوجه شده‌اند که باید طبق یک اصول درست، با افزایش کیفیت مشتریان جدید را جذب و مشتریان موجود را حفظ کنند و لازمه این کار جذب نیروی انسانی متخصص است.
