۵۰درصد ناوگان هوایی کشور زمین‌گیر است
دلیل افزایش قیمت بلیت هواپیما چیست و چند درصد از هزینه‌های هوایی به‌صورت دلاری است؟
صنعت هواپیمایی یک صنعت وابسته به خارج بوده و عمده تجهیزات و قطعات آن باید از خارج تامین شود، به همین دلیل ارزبری این صنعت بسیار بالا است. بیش از ۶۰ درصد هزینه شرکت‌های هواپیمایی هزینه‌های ارزی است و به همین دلیل افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیم بر هزینه تمام‌شده یک صندلی در پرواز دارد؛ بنابراین نرخ ارز باید به‌عنوان یک شاخص مهم در تعیین نرخ بلیت موردتوجه قرار گیرد، اما متاسفانه درحالی‌که در سال‌های گذشته شاهد افزایش نرخ ارز بوده‌ایم، نرخ بلیت پروازها متناسب با افزایش نرخ ارز تغییر نکرده و به همین دلیل باید این مساله موردتوجه و بازنگری قرار گیرد.
اخیرا شاهد شکایت‌های مردم ناشی از عدم رعایت فاصله مناسب بین مسافران و عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هواپیماها بودیم. چند درصد از ایرلاین‌ها این موضوع را رعایت می‌کنند؟
متاسفانه شرکت‌های هواپیمایی در همه‌گیری کرونا ضررهای جبران‌ناپذیری را متحمل شده‌اند. وزارت بهداشت نیز از آبان ۱۳۹۹ شرکت‌های هواپیمایی را ملزم به رعایت حداکثر ۶۰درصد ظرفیت پروازها کرده و این محدودیت جدید موجب ضرر مضاعف برای شرکت‌های هواپیمایی شد و با وجود اینکه این پروتکل در شرکت هواپیمایی در هیچ جای دنیا رعایت نمی‌شود، اما شرکت‌های هواپیمایی ما به دلیل رعایت این پروتکل متحمل ضررهای بیشتری شده‌اند.
بر اساس گزارش‌های انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) الزام به داشتن ماسک در طول پرواز در دوره قبل، نشان می‌دهد که در مقابل هر ۲۷میلیون مسافر، یک نفر احتمال دارد به کرونا مبتلا شود. به دلیل سیستم تهویه هوا در هواپیما، هوا در جریان است و احتمال ابتلا به کرونا در پرواز بسیار پایین است. دلیل این ادعا عدم ابتلای خدمه پروازی است که تاکنون موردی از ابتلای آنها که دائما در حال پرواز با مسافران گوناگون هستند، ثبت نشده است.
با وجود شواهد علمی در این خصوص و بنا به دستور وزارت بهداشت، شرکت‌های هواپیمایی همچنان ملزم به رعایت این پروتکل هستند. البته پروتکل چند استثنا برای شرکت‌ها قائل شده که شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند آنها را رعایت کنند.
در حال حاضر تمام شرکت‌های هواپیمایی این پروتکل را انجام می‌دهند و در صورت عدم رعایت نیز سازمان هواپیمایی کشوری به‌عنوان دستگاه نظارتی و حاکمیتی، نسبت به جریمه شرکت هواپیمایی اقدام می‌کند. انجمن با توجه به پیشرفت واکسیناسیون و موارد گفته‌شده خواستار لغو این پروتکل است تا شرکت‌های هواپیمایی بیش از این متحمل ضرر مضاعف نشوند.
تعداد هواپیماهای آماده‌به‌کار نسبت به‌کل هواپیماها چه میزان بوده و این عدد به تفکیک هر ایرلاین چه میزان است؟
در حال حاضر ما ۳۳۰ فروند هواپیما در کشور داریم که ۱۶۵ فروند آن فعال هستند و بقیه به دلیل چک‌های تعمیراتی، نبود قطعات و موتور که باید از خارج وارد شود، زمین‌گیر هستند و متاسفانه به دلیل سیاست‌های بازدارنده‌ای که در صنعت وجود داشته، شرکت‌های هواپیمایی برای تامین نقدینگی و خرید قطعات و موتور مشکلات متعددی دارند که امیدواریم مسوولان برای این مساله فکر اساسی کنند.
علت تاخیر هواپیماها چیست و کدام ایرلاین‌ها بیشترین تاخیر را دارند؟
تاخیر هواپیما دلایل عمده‌ای دارد؛ یکسری از آنها درون‌سازمانی و یکسری برون‌سازمانی بوده که خارج از اراده شرکت‌های هواپیمایی است و معمولا به شرکت‌های هواپیمایی تحمیل می‌شود. از آنجا که شرکت‌های هواپیمایی مسافر را ولی‌نعمت خود دانسته و راحتی مسافر را در اولویت خود قرار می‌دهند، همواره تلاش می‌کنند تا تاخیرها به حداقل کاهش یابند. به همین دلیل در شرکت‌های هواپیمایی کمیته‌ای به نام کمیته تاخیرها همواره علل تاخیرها را رصد می‌کند و با تشکیل جلسات متعدد درون‌سازمانی سعی بر حذف این‌گونه تاخیرها دارند که البته معمولا ناشی از نقص فنی هواپیما است. نقص فنی بیشتر به دلیل عمر بالای ناوگان اتفاق می‌افتد، اما درهرحال شرکت‌های هواپیمایی همواره تلاش می‌کنند تا تاخیرها را کاهش دهند، چراکه تاخیرها علاوه بر ایجاد نارضایتی مسافر، تاثیر مستقیم بر عملکرد و اقتصاد شرکت هواپیمایی دارد.
تاخیرهای برون‌سازمانی معمولا از اراده شرکت هواپیمایی خارج است و به دلیل مسائل و قوانین فرودگاهی رخ می‌دهد و شرکت‌های هواپیمایی امید دارند تا با هماهنگی بین ارگان‌های ذی‌ربط این‌گونه تاخیرها به حداقل برسد. دلیل دیگر تاخیرها مربوط به بدی هوا بوده که خارج از اراده هر دو عامل قبلی بوده و معمولا به دلیل حفظ ایمنی پروازها در شرکت‌های هواپیمایی الزامی است و از مسافران عزیز توقع می‌رود که با شکیبایی و برای انجام یک پرواز ایمن این موارد را مدنظر قرار دهند.
مشکلات شرکت‌های هواپیمایی در دوران کرونا چیست؟
کرونا تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد شرکت‌های هواپیمایی در تمام دنیا و ایران داشته و ضررهای جبران‌ناپذیری بر صنعت حمل‌ونقل هوایی وارد کرده است. بسیاری از هواپیماهای مسافری در تمام دنیا زمین‌گیر شده و شرکت‌های هواپیمایی ما نیز متاثر از همه‌گیری کرونا شرایط خوبی ندارند.
ما در سال گذشته شاهد کاهش بیش از ۹۰درصدی در پروازهای خارجی و بیش از ۵۰درصدی در پروازهای داخلی بودیم و شرکت‌های هواپیمایی به دلیل نداشتن مسافر از یکسو و داشتن هزینه‌های ثابت ماهانه از سوی دیگر دچار خسارت‌های هنگفتی شدند که انتظار می‌رود دولت تدابیری برای این امر اتخاذ کند.
برنامه شما برای توسعه ناوگان شرکت‌ها بعد از حصول توافق برجام چیست؟
همان‌طور که مستحضر هستید دولت پس از پایان توافق برجام، برای خرید هواپیماهای نو اقدام کرد و هواپیمایی جمهوری اسلامی به‌عنوان یک شرکت دولتی قراردادهایی با بوئینگ و ایرباس منعقد کرد.
از طرفی در حال حاضر بیش از ۷۰درصد سهم جابه‌جایی مسافر متعلق به بخش‌خصوصی است. از دولت توقع می‌رفت تا در آن زمان توجهی به این واقعیت داشته باشد و تسهیلاتی برای بخش‌خصوصی و استفاده حداکثری از این فرصت فراهم آورد. متاسفانه در آن مقطع این اتفاق نیفتاد، اما در حال حاضر با برنامه‌ریزی‌هایی که صورت گرفته و هماهنگی‌هایی که انجام شده امیدوار هستیم که پس از حصول توافق، شرکت‌های هواپیمایی به‌خصوص بخش‌خصوصی با حمایت‌هایی که دولت محترم خواهد داشت، بتوانند از این فرصت برای نوسازی ناوگان خود استفاده کنند و همان‌طور که شایسته مردم عزیزمان است، ناوگان هواپیمایی خوبی در اختیار مردم عزیز قرار گیرد.
ایرلاین‌ها بخشی از کارکنان خود را در نتیجه شیوع کرونا تعدیل کردند، برنامه شما برای حمایت از این افراد چیست؟
شرکت‌های هواپیمایی از زمان شیوع کرونا و با توجه به رسالت اجتماعی خود و برای اینکه فشاری به دولت وارد نشود، هیچ‌کدام از نیروهای خود را با وجود تعلیق دو تا سه‌ماهه کلیه پروازها در سال گذشته تعدیل نکردند و این روند با توجه به کاهش جابه‌جایی مسافر و بالطبع کاهش درآمد شرکت‌های هواپیمایی تا امروز ادامه دارد و هیچ‌کدام از شرکت‌های هواپیمایی خوشبختانه تعدیل نیرو نداشته‌اند.
شرکت‌های هواپیمایی در همین راستا صورت‌های مالی ضرر و زیان ناشی از کرونا را در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار داده و مسوولان محترم دولت و سازمان هواپیمایی کشوری نیز در جریان امور قرار گرفته‌اند.
بخش اعظمی از ایرلاین‌ها به دلیل رکود ناشی از گردشگری و کرونا و زیان‌هایی که به‌این‌علت داشته‌اند، توان تعمیر و نگهداری ندارند. چه برنامه‌ای برای حمایت از شرکت‌ها در این زمینه وجود دارد؟
همان‌طور که قبلا گفتم شرکت‌های هواپیمایی به دلیل کرونا خسارت‌های زیادی را متحمل شده‌اند و این موضوع به دلیل کاهش درآمد شرکت‌ها ناشی از کاهش تقاضای بازار اتفاق افتاده و بالطبع شرکت‌ها نقدینگی لازم برای سرپا نگه‌داشتن هواپیماها را به دست نیاورده‌اند.
در حال حاضر نیز درآمد شرکت‌های هواپیمایی فقط کفاف حقوق کارکنان را می‌دهد و متاسفانه هزینه لازم برای تامین قطعات و خرید موتور فراهم نمی‌شود. این مساله به دلیل کاهش تقاضای بازار و اعمال محدودیت ۶۰درصد درست شده و ما امیدواریم دولت محترم هر چه زودتر نسبت به لغو محدودیت ۶۰درصد تجدیدنظر کند تا با افزایش نسبی درآمد، نقدینگی لازم برای تعمیرات ناوگان فراهم و در نهایت شاهد افزایش ناوگان و اجرای بهتر مسوولیت اجتماعی خود باشیم.
