نقش و اهمیت R&D در توسعه سبد محصول شرکتهای پتروشیمی
هر سازمانی که اساس کارش تولید محصول موردنیاز جامعه است ناچار است برای برطرف کردن نیازها و سلیقههای مشتریان محصولات جدید تولید و به بازار عرضه کند. همچنین، سازمان با تنوع سبد محصول میتواند کنترل بهتری بر بازار داشته باشد و زمانی که محصولی، متقاضی قابلتوجهی نداشته باشد برای تولید محصولاتی که شرایط تقاضای بهتری در بازار دارند میتوان برنامهریزی کرد. برای دست یافتن به این استراتژی سازمانها باید به پژوهش و توسعه اهمیت داده و سرمایهگذاری مناسبی به این بخش اختصاص دهند. جریان و منابع مالی تحقیق و توسعه در کشورها نشان میدهد بخشهای تجاری منبع اصلی سرمایهگذاری تحقیق و توسعه هستند. همچنین، در میان هشت کشور برتر در فعالیتهای تحقیق و توسعه، انگلستان سهم قابلتوجهی (حدود ۱۸درصد) را از منابع خارجی دارد. فرانسه نیز از سهم نسبتا بالایی (تقریبا ۸درصد) برخوردار است. در بین هشت کشور برتر، آلمان و آمریکا به ترتیب حدود ۶ و ۵درصد و سایر کشورها سهم بسیار ناچیزی دارند. امروزه اکثر شرکتهای تولیدکننده مواد شیمیایی پایه و تخصصی حدود ۲ تا ۳درصد از فروش سالانه خود را به برنامههای تحقیق و توسعه اختصاص میدهند. تحقیق و توسعه بهعنوان قلب هر سازمانی با کشف و خلق دانش جدید درباره محصولات، فرآیندها و مدیریت آن و همچنین تغذیه تکنولوژی در روند پیشرفت علم و دانش باعث افزایش توان رقابتی، تامین تمایلات مشتریان و پوشش نیاز بازار شده و سازمان را بهجای تمرکز بر افزایش کمیت محصول با تنوع سبد محصولات به سودآوری مناسب میرساند. در این مسیر نقش مدیران ارشد بسیار حائز اهمیت است؛ آنچه موجب موفقیت یا شکست فعالیتهای پژوهشی میشود هزینهای که بابت این امر اختصاص مییابد نیست، بلکه دیدگاه مدیران ارشد سازمانها است. با توجه به اینکه ماهیت کار پژوهشی مبتنی بر حدس و خطاست و با وجود صرف وقت و هزینه ممکن است نتیجهای که مدنظر است به دست نیاید معمولا حدود ۱/ ۴درصد پروژهها به مرحله صنعتی میرسند. با بررسی سوابق شرکتهای پیشرو در کشورهایی مانند آلمان و آمریکا مشاهده میشود با وجود اینکه پژوهش و توسعه سهم کمی از سود شرکت را به خود اختصاص داده بودند، ولی با افزایش کارکنان و بودجه این بخش حتی زمانی که شرکت با کاهش فروش و سود مواجه بود توانستند با ایجاد تنوع محصول افزایش چشمگیری درفروش و سود شرکت ایجاد کنند.