رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران:
واردات ماشین‌آلات معدنی آزاد شود
البته صنعت سرب و روی کشور همچون سایر بخش‌های صنعتی و معدنی با موانع و مشکلات فرابخشی مواجه است که از جمله این مشکلات می‌توان به اعمال تحریم‌های آمریکا، سیاست‌های ارزی کشور، تمایل نداشتن سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ خارجی به سرمایه‌گذاری و مشارکت در احداث واحدهای صنعتی و معدنی جدید در ایران، افزایش هزینه‌های تولید و تحولات بازارهای جهانی اشاره کرد.
از مهم‌ترین چالش‌های درون‌بخشی این صنعت می‌توان به چالش تامین مواد اولیه پایدار، چالش ارتقای فناوری و افزایش بهره‌وری، مداخله‌های دستوری دولت در قیمت‌گذاری و نظام عرضه و تقاضا، نبود ساماندهی خریداران مجوزدار از بورس کالا، مشکلات مربوط به تامین سرمایه در گردش واحدهای معدنی، فرآوری و صنایع پایین‌دستی، صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه و غیرکارشناسی بدون مشورت با فعالان بخش‌خصوصی اشاره کرد. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران با نگاهی به عملکرد این صنعت در سال گذشته، در گفت‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: در سال گذشته ۲۰۰هزار تن شمش روی تولید شد که ۳۵هزار تن در داخل به مصرف رسید و بالای ۱۵۰هزار آن صادر شد. البته انتظار تولید بیشتری را برای این صنعت متصور بودیم، اما به این دلیل که شرکت تهیه و تولید مواد ایران در هفت‌ماه نخست سال مواد اولیه در اختیار شرکت‌ها قرار نداد، انتظار مورد نظر برآورده نشد.
تمایلی برای ورود به بورس کالا نداریم
حسن حسینقلی در پاسخ به این پرسش که چرا مواد اولیه در اختیار تولیدکنندگان قرار نمی‌گرفت، بیان کرد: سال گذشته قرار بود که مواد اولیه را به بورس کالا ببرند، هرچند ما خواهان این موضوع نبودیم، چراکه در بورس کالا این مواد گران‌تر به فروش می‌رسد.
وی در ادامه توضیح داد: سالانه حدود ۲۰۰هزار تن سرب و روی در کشور تولید می‌شود که حدود ۳۵ تا ۴۰هزار تن آن در بازار داخل مصرف می‌شود و مابقی آن از طریق صادرات به فروش می‌رسد؛ این در حالی است که واحدهای تولیدی را تحت فشار قرار می‌دهند که وارد بورس کالا شوند، این در صورتی است که در سال‌های اخیر به اندازه تقاضا، عرضه در بازار وجود داشته است، از این رو نیازی به عرضه در بورس کالا نیست. تا پیش از این و طی ۲۵ سال گذشته تامین مواد اولیه صنعت سرب و روی سهمیه‌بندی بوده و بهتر است که سهمیه‌بندی نیز باقی بماند.
رئیس کمیته سرب و روی خانه معدن ایران با اشاره به این موضوع که شرط اولیه برای صدور مجوز صادرات مواد معدنی عرضه در بورس کالا است، گفت: در صورت نبود تقاضا، فعالان این حوزه می‌توانند محصول خود را صادر کنند، این در حالی است که عرضه در بورس کالا و صادرات نباید در مقابل یکدیگر قرار بگیرند.
حسینقلی تاکید کرد: در مجموع دولت باید در تصمیم‌گیری‌های خود از نظرات و پیشنهادهای صنعتگرانی که بیشتر با تمام مسائل صنعت خود آشنایی دارند بهره بگیرد تا مشکلات این صنعت به حداقل ممکن برسد.
وی در پاسخ به این پرسش که بورس کالا با عملکرد شفاف خود می‌تواند به سیستم عرضه و تقاضا و همچنین کشف قیمت‌ها کمک کند، تصریح کرد: تولیدکنندگان سرب و روی برای عرضه در بورس کالا واهمه‌ای ندارند، اما با وجود حضور افراد سودجو و دلال در این رینگ صنعتی، تمایل برای رقابت‌های شفاف کاهش می‌یابد. بورس کالا سیستم مشکل‌داری است که شرایط حضور را برای تولیدکنندگان به قدری مشکل کرده که تمام تولیدکنندگان و خریداران نمی‌توانند در این تالار حضور مفیدی داشته باشند.
احتمال کاهش مصرف سرب در دنیا
رئیس کمیته سرب و روی خانه معدن ایران در ادامه با اشاره میزان تولید سرب در کشور عنوان کرد: تنها شرکتی که در کشور سرب تولید می‌کند، شرکت ملی سرب و روی ایران است. این شرکت سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲هزار تن سرب تولید می‌کند، این در حالی است که نیاز کشور بین ۷۰ تا ۸۰میلیون تن سرب است که مابقی آن از طریق قراضه و باتری‌های بازیافت تامین می‌شود و اندکی نیز از طریق واردات انجام می‌گیرد. البته کنسانتره سرب مصرف داخلی ندارد و تولیدات آن صادر می‌شود. در سال گذشته ۵۵هزار کنسانتره سرب صادر شد که قصد داریم در سال‌جاری نیز به همین اندازه صادرات داشته باشیم.
حسینقلی با اشاره به میزان کاهش مصرف سرب در جهان توضیح داد: با ورود باتری‌های لیتیومی و گسترش خودروهای هیبریدی، میزان مصرف سرب به‌صورت طبیعی افت خواهد کرد. از آنجا که معادن سرب و روی در دنیا با هم هستند و در واقع سرب بخشی از درآمد این نوع معادن به شمار می‌رود، بدون شک با افت استفاده از سرب در این صنعت، میزان سرب استخراج‌شده نیز به کمترین میزان خود می‌رسد، در نتیجه سودآوری واحدهای سرب و روی نیز افول خواهد کرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای سال‌جاری چه در دنیا و چه در داخل با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستیم، از این‌رو فعالان این حوزه، برای صنعت سرب و روی آینده درخشانی متصور نیستند و تمام چشم و امیدها به داستان برجام دوخته شده تا بخشی از مشکلات فرابخشی صنعت حل و فصل شود تا خسارت‌هایی که ناشی نقل و انتقالات مالی و ارز بوده به حداقل ممکن برسد و مسائل مربوط به جابه‌جایی‌های پولی نیز برطرف شود.
مدیر عامل شرکت معادن سرمک در ادامه با اشاره به عوارض صادرات یادآور شد: در زمینه صادرات موضوع آن است که گمرک برای صادرات عوارض دریافت می‌کند، در حالی که این عوارض مربوط به سال ۱۳۹۸ است و دریافت آن در حال حاضر به صورت غیرقانونی انجام می‌شود. با توجه به این موضوع بین وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و گمرک درگیری وجود دارد و وزارتخانه پیشنهاد می‌کند به جای عوارض از صادرکنندگان سپرده بگیرند.
منع واردات ماشین‌آلات معدنی
حسینقلی همچنین با اشاره به منع واردات ماشین‌آلات معدنی خاطرنشان کرد: منع واردات ماشین‌آلات معدنی برای شرکت‌های معدنی مشکل ایجاد کرده است، چراکه با ماشین‌آلات قدیمی دیگر نمی‌توان بهره‌وری لازم را داشت. متوسط عمر ماشین‌آلات معدنی در جهان پنج‌سال است، در حالی که عمر ماشین‌آلات معدنی در ایران به بیش از ۱۵ سال رسیده است.
وی در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مشکل شرکت‌های تولیدکننده سرب و روی هم‌اکنون چیست، عنوان کرد: به صورت کلی، شرکت‌ها با برخی مشکلات عمومی مانند مالیات، بیمه، مسائل زیست‌محیطی و تعدد بخشنامه‌ها روبه‌رو هستند. از سوی دیگر با تهیه مواد اولیه روبه‌رو هستند، چراکه طی سال‌های گذشته روی اکتشافات جدید اقدام اساسی انجام نشده است، از این‌رو مجبور به واردات می‌شوند که در زمینه واردات نیز با مشکلاتی روبه‌رو هستند. همچنین می‌توان به چند برابر شدن حقوق دولتی اشاره کرد. از سوی دیگر ماشین‌آلات معادن نیز در حال فرسوده شدن هستند که واحدها اجازه واردات آن را ندارند، این درحالی است که توان خرید ماشین‌آلات نو را نیز ندارند. از همین رو یکی از درخواست‌های ما این است که به شرکت‌های معدنی اجازه داده شود تا اجازه واردات ماشین‌آلات کارکرده را نیز بدهند.
رئیس کمیته سرب و روی خانه معدن ایران همچنین درباره قیمت سرب و روی عنوان کرد: قیمت سرب و روی مانند سایر فلزات و مواد معدنی در بورس جهانی با روند رشد ۱۰ تا۱۵ درصدی همراه بوده است، ولی این افزایش تضمین صددرصدی ندارد، زیرا قیمت‌های تصویب شده تحت‌تاثیر چند عامل قرار دارد. قیمت دلار مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در قیمت نهایی سرب و روی به‌شمار می‌رود که در شرایط فعلی با افت و خیزهای جهانی روبه‌رو است.
حسینقلی در پایان خاطرنشان کرد: میزان بهره بانکی در ایالات متحده آمریکا و همچنین قیمت جهانی طلا در نرخ بین‌المللی سرب و روی تاثیر بسزایی دارد. یادآور می‌شود که تمام موارد گفته شده در قیمت‌گذاری داخلی نیز موثر است، از همین‌رو شرایط باثباتی را نمی‌توان برای قیمت نهایی محصولات سرب و روی در نظر گرفت، زیرا عوامل تاثیرگذار به صورت دائم در حال تغییر هستند.
