نیازمند تغییر اساسی در سیاستگذاری کشاورزی هستیم
همچنین از سرکوب قیمتها برای تولیدکنندگان پرهیز شود. رئیس موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی درخصوص مزیتهای کشاورزی کشور برای جایگزین شدن با نفت اظهار کرد: کشور ایران با توجه به وضعیت اقلیمی، تنوع آب و هوایی، اختلاف درجه حرارت بین مناطق مختلف کشور و خاک مناسب در برخی مناطق، شرایط این را دارد که در هر چهار فصل محصولات کشاورزی را تولید کند. علی کیانیراد در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه اقتصاد کشور ایران از قدیم اقتصادی کشاورزی پایه بوده است، عنوان کرد: تاریخ کشاورزی جهان به ۱۲هزار سال پیش برمیگردد و مبدأ آن نیز در انتهای دامنه زاگرس و رشتهکوههای زاگرس در ایران واقع شده؛ اما متاسفانه در پی سالهای متمادی و به ویژه بعد از کشف نفت در کشور، اقتصاد ما متکی به نفت و متکی بر صنعت با اتکا به درآمدهای نفتی شده، بنابراین کمکم کشاورزی در کشور ما فراموش شد.
بخش کشاورزی نیازمند ورود تکنولوژی، فناوری و سرمایهگذاری است
وی بیان کرد: بخش کشاورزی مصداق ابلاغ مقام معظم رهبری در سیاستهای ملی اقتصاد مقاومتی است که «اقتصاد مقاومتی یعنی ما رشدمان درونزا، اما بروننگر باشد». در حالی که بانک مرکزی در سال ۹۸ رشد اقتصادی کشور را منفی ۶درصد اعلام کرد؛ اما رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی ۸/ ۸درصد بود، این نشان میدهد بخش کشاورزی مزیتهای بسیاری دارد که میتواند به اقتصاد کمک کند؛ اما نیازمند ورود تکنولوژی، فناوری، سرمایهگذاری و دانشبنیان کردن است. کیانیراد خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی وظیفه دیگری نیز برعهده دارد و آن هم امنیت غذایی با اتکا به تولید داخل است. آنچه در اصول سوم و چهل و سوم قانون اساسی کشور و همچنین در سیاستهای کلی نظام در بخش کشاورزی و سیاستهای اقتصاد مقاومتی تاکید شده و بر اساس تاکیدات مقام معظم رهبری و سایر مسوولان کشور، بخش کشاورزی میتواند امنیت غذایی را برای کشور به ارمغان بیاورد و آن را ارتقا دهد.
امنیت غذایی در همه کشورها در حد امنیت ملی است
رئیس موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: در همه کشورها امنیت غذایی در حد امنیت ملی است. هیچ کشور توسعهیافتهای را در دنیا پیدا نمیکنید، مگر اینکه کشاورزی آن هم توسعه یافته است و بالعکس هیچ کشور توسعهنیافتهای را پیدا نمیکنید، مگر اینکه بخش کشاورزی آن توسعه نیافته است، بنابراین بخش کشاورزی با این کارکردها و همچنین کارکردهای دیگر از جمله در حوزه گردشگری، انسجام اجتماعی، ایجاد سرمایه اجتماعی و جلوگیری از بسیاری از بحرانهای اجتماعی که میتواند به واسطه تغییرات نرخ مواد غذایی اتفاق بیفتد، بسیار مهم است و در همه کشورها به بخش کشاورزی توجه میشود.
بخش کشاورزی نیازمند سرمایهگذاری در زیربناها و زیرساختها و مدیریت واحد است
وی با اشاره به اینکه برای ایفای نقش درست بخش کشاورزی باید در حوزه زیربناها و زیرساختها سرمایهگذاری انجام شود، تصریح کرد: نکته دیگر مدیریت بخش کشاورزی است. در همه دنیا زنجیره ارزش محصولات کشاورزی و غذا یکی از طولانیترین و پرنفعترین زنجیرهها بوده، یعنی آنچه از قبل مزرعه یا واحد تولیدی شروع میشود و تا سفره یا مصرفکنندگان ادامه دارد. سیاستگذاری، برنامهریزی و نظارت این زنجیرهها در همه دنیا تحت یک مدیریت واحد است. کیانی راد افزود: اگر به اکثر کشورهای توسعهیافته یا اقتصادهای نوظهور نگاه کنید، زنجیره ارزش کشاورزی و غذا تحت مدیریت واحد است. رئیس موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: تجربه جهانی نشان میدهد حمایت به صورت جامع، کامل و بدون نقص از تولیدکننده، اما به صورت هدفمند از مصرفکننده محصولات کشاورزی و غذا است که وقتی این اتفاق افتاد، بهرهوری در تولید کشاورزی و غذا افزایش پیدا میکند و این افزایش بهرهوری دو اثر دارد، اول باعث کاهش هزینه تولید و قیمت تمامشده میشود و دوم کیفیت محصولات کشاورزی و غذا را افزایش میدهد و مصرفکننده محصول باکیفیتی دریافت میکند.
ثبات در سیاستهای صادراتی در کنار بحث برندینگ، بازارهای باثبات صادراتی ایجاد میکند
کیانیراد افزود: نکته بعدی اینکه کمتر در حوزه صادرات محصولات کشاورزی و برندینگ آن کار کردهایم. بهطور مثال اگرچه بزرگترین صادرکننده زعفران به صورت فلهای و خام هستیم، اما بزرگترین صادرکننده زعفران بستهبندیشده نیستیم که این نشان میدهد به خوبی در زمینه برند، راهکارها و سیاستهای صادراتی خود کار نکردیم. ثبات در سیاستهای صادراتی در کنار بحث برندینگ، بازارهای با ثبات صادراتی ایجاد میکند. رئیس موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهادکشاورزی ادامه داد: علاوه بر یک بازار بزرگ ملی، یک بازار بزرگ منطقهای و حتی فرامنطقهای پیشروی محصولات ما بهویژه محصولات کشاورزی است که نتوانستیم از این فرصتها استفاده کنیم تا جهش زیادی در صادرات داشته باشیم.
سرمایهگذاری در حوزه محصولات باغی و گیاهان دارویی چندین برابر درآمدهای نفتی عایدی دارد
وی اضافه کرد: شاید اگر صرفا در حوزه محصولات باغی و گیاهان دارویی که مزیتهای بیبدیلی داریم، سرمایهگذاری کنیم، چندینبرابر درآمدهای نفتی که حتی در شرایط تحریمی میتواند فرصت باشد، استفاده خواهیم کرد. صادرات محصولات کشاورزی کمتر میتواند از این شوک برونزای اقتصاد تاثیر پذیرد و میتواند چندینبرابر درآمدهای نفتی برای ما عایدی داشته باشد. کیانیراد درخصوص چالشهای بخش کشاورزی تصریح کرد: مهمترین چالش در سطح برنامهریزان و سیاستگذاران بوده که باید به این باور برسند نوع نگاه خود را از واردات محصولات کشاورزی و غذایی به اصول سوم و چهل و سوم قانوناساسی برگردانند که تامین نیازهای اساسی کشور ما با اتکا به تولید داخل است. شاید اگر این نگرش تغییر پیدا کند، بسیاری از مسائل و چالشها در توسعه بخش کشاورزی و در نتیجه در توسعه کشور حل میشود.