نقش شرکت‌های بزرگ در بومی‌سازی صنعت فولاد
عمر صنایع فولادی در کشور به ۵۰ سال می‌رسد و برای این صنعت در چشم‌انداز افق سال ۱۴۰۴ رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن پیش‌بینی شده که بدون شک رسیدن به چنین چشم‌اندازی بدون بومی‌سازی محقق نخواهد شد. بومی‌سازی در صنعت فولاد، از چنان اهمیتی برخوردار است که هویت ملی صنعت کشور را مورد تاکید و زمینه تعامل علمی بین صنعت ملی و صنعت جهانی را فراهم می‌کند.
در ۴۰ سال اخیر در راستای بومی‌سازی یا خودکفایی، در بخش‌های متعددی از طراحی و مهندسی و ساخت، تلاش‌های موفق و موثری انجام گرفته است. در این زمینه، دولت‌ها ابزار‌های مختلفی را برای اجرای سیاست‌های بومی‌سازی به کار گرفته‌اند تا بهترین نتیجه را برای رسیدن به شرایط و مناسبات بومی‌سازی فراهم آورند؛ اما در این میان نباید نقش شرکت‌های بزرگ فولادسازی را در بومی‌سازی نادیده گرفت؛ برخی شرکت‌های بزرگ با وجود تلاطمات بسیار و فراز و نشیب‌های بسیار به خوبی قادر شده‌اند نقش خود را در زمینه بومی‌سازی ایفا کنند.
سهم ۲۷درصدی ذوب آهن در بومی‌سازی
شرکت ذوب‌آهن اصفهان یکی از شرکت‌های بزرگ فولادسازی است که نقش قابل توجهی در بومی‌سازی دارد، براساس آمار‌های رسمی ارزش بومی‌سازی در شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی طی ۱۱ ماه سال ۱۳۹۹به ۵۲۴میلیون دلار رسیده و در این بین ذوب آهن اصفهان با سهم ۱۴۱میلیون دلاری، به تنهایی ۲۷درصد از سهم بومی‌سازی شرکت‌های بزرگ معدن و صنایع معدنی را به خود اختصاص داده است. بنا بر اعلام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) ۱۲ شرکت بزرگ معدن و صنایع معدنی در حوزه‌های سنگ‌آهن، فولاد، مس، آلومینیوم و بخش معدنکاری ۵۲۴میلیون دلار از تجهیزات مورد نیاز را توسط سازندگان داخلی تامین کرده‌اند. در میان شرکت‌های بزرگ، ذوب‌آهن اصفهان با سهم ۱۴۱میلیون دلاری بیشترین سهم از بومی‌سازی را در اختیار دارد.
پس از آن فولاد خوزستان با سهم ۵/ ۱۰۹میلیون دلاری، ملی مس با سهم ۱۰۰ میلیون دلاری و گل‌گهر با سهم
۴/ ۷۰ میلیون دلاری در رده دوم تا چهارم قرار گرفتند. سهم فولاد مبارکه ۴۷میلیون دلار و فولاد هرمزگان ۲۰میلیون دلار بود. براساس پیش‌بینی‌ها برای سال ۱۳۹۹ ارزش بومی‌سازی حاصل تولید قطعه و فرآیند تولید ۵۰۰میلیون دلار هدف‌گذاری شده بود.
جایگاه دوم فولاد خوزستان در بومی‌سازی
بنا بر اعلام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در سال ۱۳۹۹، دومین شرکتی که بیشترین سهم را در زمینه بومی‌سازی به خود اختصاص داده، شرکت فولاد خوزستان با سهم ۵/ ۱۰۹ میلیون دلار است.
شرکت فولاد خوزستان طی سال‌های فعالیت خود، بیش از ۲۵هزار قطعه مورد نیاز این مجتمع را بومی‌سازی کرده است. از جمله این قطعات، می‌توان به پالت کار گندله‌سازی، پاتیل‌های سرباره کوره‌های قوس الکتریکی، زیگمنت‌های ریخته‌گری، انواع پمپ‌های خاص فولادسازی، انواع گیربکس‌ها و... اشاره کرد. در بخش مکانیک، بیش از ۹۰درصد قطعات و تجهیزات، بومی‌سازی شده‌اند. این شرکت فولادسازی در سال ۱۳۹۹ قادر شده است ۹۲درصد از تجهیزات خود را بومی‌سازی کند.
فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰ در یک تلاش فراگیر اقدام به برنامه‌ریزی منسجم برای اجرای بیش از ۱۰ پروژه پژوهشی - تکنولوژی انحصاری کرده است که برابر برنامه‌ریزی انجام‌شده در پایان سال شاهد ساخت تجهیزات خاص، بهینه‌سازی مواد مصرفی، ساخت کاتالیست‌های ارتقا یافته و انجام پروژه‌های مهم در بخش ارتقای استاندارد‌های زیست‌محیطی و بازیافت به کمک موسسات تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های معتبر در این واحد خواهیم بود. این رویه علاوه بر سود و صرفه‌جویی هزینه، به نتایج ارزنده‌ای در ارتقای شاخص‌های پژوهشی کشور خواهد انجامید. در ضمن پروژه بومی‌سازی اسلاید گیت پاتیل از نوع CS80 در شرکت فولاد خوزستان در اوایل دی ۱۳۹۹ آغاز شده و در نخستین روز‌های فروردین ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسیده است.
