قدیمی‌ترین تولید کننده کاشی کشور به دنبال توسعه بازار
رشد تولید و فروش «کاشی سعدی»
وی اعلام کرد: با اقدام به افزایش سرمایه و با توجه به روند توسعه‌ای که کاشی سعدی در بازار در پیش گرفته است، راه‌اندازی خط تولید جدید ۱۵ درصد تولید کاشی سعدی را ۱۵درصد ارتقا می‌دهد. وی بر این باور است: با توجه به روند رو به رشدی که کاشی سعدی طی سال جاری در پیش‌گرفته است تا پایان امسال خبرهای خوشی برای سهامداران و مشتریان نوید داده شود.
مالکی با اشاره به این مطلب که این شرکت در بخش کاشی و سرامیک از حیث ارزش سهام بازار دومین رتبه را در میان تولیدکنندگان کاشی بورسی دارد افزود: در تحلیلی که از شرکت‌های کاشی و سرامیک بورسی در ۶ماهه نخست سال جاری منتشر شد، شرکت کاشی سعدی در میان آن دسته از شرکت‌هایی بود که توانسته‌اند بالای ۷۰ درصد فروش سال گذشته خود را در ۶ ماهه نخست امسال محقق کنند. شرکت کاشی سعدی سومین شرکت این فهرست است که بیش از ۸۱ درصد درآمد حاصل از فروش سال قبل را پشت سر گذاشت.
در کاشی سعدی ۳۰۸ نفر به‌طور مستقیم اشتغال دارند و بیش از هزار نفر به‌طور غیرمستقیم در بخش‌های مختلف زنجیره تامین و فروش کارخانه فعال هستند.
مدیرعامل کاشی سعدی معتقد است: راه برون‌رفت از تحریم‌های بین‌المللی توجه ویژه به جهش تولید در داخل و صادرات محصولات تولیدی است و این مهم در ۶ماهه نخست محقق و در ۶ماهه دوم سال نیز در دستور کار قرار گرفته است.
خیز «کسعدی» با عملکرد ۶ ماهه
شرکت کاشی و سرامیک سعدی در عملکرد ۶ ماهه نخست امسال خود رکوردهای متعددی را به ثبت رساند. مجتبی مالکی در این باره گفت: در دوره یادشده در سال جاری یک‌میلیون و ۸۷۷ هزار و ۶۲۰ مترمربع کاشی به تولید رساندیم که در ۶ماهه نخست سال گذشته یک‌میلیون و ۶۰۱ هزار و ۳۶۷ مترمربع بود. ازآنجا‌که نگاه ما افزایش فروش و سودآوری تا پایان سال است؛ از این رو ظرفیت تولید را افزایش دادیم که در این راستا توانستیم ظرفیت تولید را نسبت به سال گذشته ۹/ ۱۷ درصد ارتقا بخشیم.
وی ادامه داد: از طرفی برای کالای تولیدشده برنامه فروش و بازاریابی طراحی کردیم. از این بابت با توجه به اینکه ما تنها تولیدکننده کاشی پایتخت هستیم، تصمیم گرفتیم که ۴۰ درصد کالاها را صادر و ۶۰ درصد دیگر را به بازار داخل عرضه کنیم. با این نگاه صادرات ما در ۶ ماهه اول سال قبل، معادل ۷۲ هزار و ۵۲۸ مترمربع بود که امسال به ۸۵۰ هزار و ۶۵۸ مترمربع کاشی رسیده است؛ به دلیل تفاوت نرخ ارز با رشد یک هزار و ۷۲ درصدی در زمینه صادرات مواجه شدیم و این امر سبب افزایش سودآوری کاشی سعدی شد. وی بر این باور است که با بهره‌گیری از تفاوت نرخ ارز چالشی که با آن روبه‌رو بودند را به فرصتی درآمدزا برای شرکت تبدیل کرده‌ایم.
مالکی گفت: در این زمینه بیشترین میزان تمرکز ما روی وارداتی که ماحصل صادرات است، بود. مواد اولیه موردنیاز را با همین میزان دلار شناسایی شده وارد کردیم؛ یعنی از طریق کوتاژ صادراتی بخشی از تعهدات ارزی خود را به انجام رساندیم.
وی با اشاره به این مطلب که افزایش تولید و افزایش صادرات سبب تحول در شرکت کاشی سعدی شد خاطرنشان کرد: در زمینه فروش با ۷۵ درصد افزایش بیش از ۶۰ میلیارد تومان درآمد شناسایی کردیم. همچنین سود عملیاتی شرکت نیز با ۵۰۸ درصد رشد همراه شد. سود خالص نیز ۴/ ۱۹۰ درصد افزایش داشت که در برنامه‌های پیش‌رو، این تغییرات این امکان را به ما می‌دهد تا چند مورد از مهم‌ترین برنامه‌ها را بتوانیم عملیاتی کنیم.
از حرف تا عمل
مالکی یادآور شد: یکی از آن اقدامات انجام شده راه‌اندازی کارگاه برش کاشی در این کارخانه بود که در ۱۱ آبان ماه، مقارن با روز سالگرد تأسیس کاشی سعدی به تحقق رسید. اهمیت راه‌اندازی این کارگاه در کارخانه به حدی است که میزان ضایعات کاشی را از ۵ درصد به زیر یک درصد تقلیل می‌دهد. ضایعات به کارگاه برش تحویل داده می‌شوند و در آنجا به برش‌های ۲۵×۲۵ و ۳۰×۳۰ تبدیل‌شده و پس از بسته‌بندی به‌عنوان کاشی مرغوب صادر می‌شوند.
وی افزود: از دیگر اقدامات، افتتاح کارگاه نجاری کارخانه در آینده نزدیک است و از این طریق پالت‌سازی در محل کارخانه انجام خواهد شد. علاوه بر این سالن همایش‌های کاشی سعدی و مرکز آموزش و مشاوره سعدی نیز در شرف افتتاح هستند. باید گفت از مهم‌ترین برنامه‌های این شرکت که در دست اجراست، تولید کاشی با سایز ۱۲۰×۶۰ است که برای نخستین بار در این مجموعه افتتاح خواهد شد؛ این سایز از کاشی با برند کاشی تهران به بازار عرضه خواهد شد.
وی تصریح کرد: یکی از اقداماتی که در فرآیند برندسازی در کاشی سعدی انجام داده‌ایم، نامگذاری متفاوت نام طرح کاشی‌ها است. به‌طور مثال در برند کاشی تهران از نام خیابان‌ها و محله‌های قدیمی‌تهران برای نامگذاری طرح‌های کاشی بهره خواهیم برد؛ تا نام‌های پر آوازه ایرانی در نامگذاری طرح‌های کاشی استفاده شده و از نامگذاری نام‌های غربی در این خصوص اجتناب خواهد شد. شهروندان تهرانی طرح‌های کاشی خانه‌های خود را با نام نیاوران، فرمانیه، نادری، پارک وی، کاخ، شهرزاد، ویلا، روزولت، وزرا، پسیان و... انتخاب خواهند کرد؛ تا تعهد عاطفی خاصی بین مشتریان با برند کاشی تهران ایجاد شده و این تعهد عاطفی زمینه‌ساز افزایش رضایت و وفاداری مشتریان به کارخانه خودشان در شهر تهران خواهد بود.
مالکی خبر داد: این اقدام در راستای نزدیک شدن مردم به برند کاشی تهران در کارخانه کاشی سعدی است. این رویدادها در حالی رخ داد که کاشی سعدی در ۱۱ آبان ماه جاری ضمن پشت سر گذاشتن اقدامات یادشده، شصتمین سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت. به همین مناسبت نیز یک شو روم از انواع محصولات تولیدشده از سوی کاشی سعدی در خیابان فردوسی مستقر در دفتر بازرگانی در ماه آتی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد که طی آن مردم تهران می‌توانند از محصولات کاشی سعدی به‌عنوان قدیمی‌ترین کارخانه کاشی ایران بازدید کنند.
طراحی؛ حرف نخست در رقابت
کاشی سعدی که همچنان از سیستم سنتی فروش برای ارائه محصولات خود به بازار برخوردار است، مدیرعامل این شرکت از بررسی و تحلیل بازار و مطالعات میدانی برای تغییر روش فروش خبر داد و تصریح کرد: نتایج مطالعات در این بخش فعالیت ما را از سلیقه مشتریان که در قسمت‌های مختلف شهر تهران مورد بررسی قرارگرفته است، با خبر کرد. جالب است که سلیقه مصرف‌کنندگان کاشی ایرانی به سمت طرح‌هایی است که الهام گرفته از طبیعت است. به این ترتیب آن دسته از طرح‌های کاشی که به سنگ‌های موجود در طبیعت شباهت دارند بیشتر مورد توجه آنها قرار دارد. در برخی موارد نیز طرح چوب که برش داده می‌شود و بدون دخالت طراح، خط و خطوط طبیعی دارند را می‌پسندند.
وی بر این باور است موفقیت در حوزه تولید کاشی وابسته به سایز، طرح و برند کاشی است. ازاین رو تولیدکننده‌ای موفق در فروش است که بتواند مطابق با سلیقه مصرف‌کنندگان کاشی با آنها ارتباط برقرار کند. وی معتقد است طراحی در کاشی حرف نخست را می‌زند و آینده بازار در اختیار تولیدکننده‌ای است که تمرکز تولید خود را بیشتر بر طراحی کاشی بنیان گذارد و این نکته بسیار مهمی‌است. وی ادامه داد: با یک نظرسنجی در میان مردم تهران دریافتیم که طرح‌های ساده، مدل‌های فلت و سایزهای بزرگ بیشترین میزان طرفدار را دارد.
شناسایی بازارهای هدف عامل پایداری در صادرات کاشی
برای صادرات هدفمند کاشی به بازارهای بین‌المللی باید با مطالعه و با برنامه حاضر شد. این در حالی است که روابط سیاسی حاکم بر کشورها، تعرفه‌های گمرکی، شرایط حمل‌ونقل، چگونگی تبادل ارز و ... بر این بازار تاثیرگذار خواهند بود.
مجتبی مالکی گفت: در این میان با بررسی‌های به عمل آمده و مذاکراتی که صورت داده شده در مقاصدی نظیر کره‌جنوبی و به‌طور کلی آسیای شرقی ملاحظه می‌شود که با قیمت‌های مطلوبی نظیر ۸ دلار (برای هر مترمربع) ظرفیت بازارسازی وجود دارد؛ ازاین‌رو می‌توانیم ژاپن و کره جنوبی را هدف صادراتی انتخاب کنیم به‌طوری که اکنون نمونه‌های از کاشی‌های تولیدشده را نیز فرستاده‌ایم.
وی با اشاره به بازخوردی که از بازار کره وجود داشت، تاکید کرد: انتظار بر این بود که کاشی با سایز بزرگ را انتخاب کنند؛ اما به دلیل کوچک بودن متراژ منازل، انتخاب آنها درست برعکس انتظار ما بود و کاشی‌های با سایز کوچک را بیشتر ترجیح می‌دادند.
این به آن معناست که در بازار صادراتی نیز باید ذائقه مردم مورد مطالعه قرار بگیرد. پیشنهاد بنده این است که یک مرکز توسعه صادرات کاشی با همکاری انجمن کاشی و سرامیک ایران و اتاق بازرگانی در تهران تشکیل شود و با انجام مطالعه نظام‌مند، کارخانه‌هایی که کاشی در سایز کوچک تولید می‌کنند را به بازارهای آسیای جنوب شرقی معرفی کرد و آنهایی که کاشی با سایزهای بزرگ و مدرن تولید می‌کنند را به بازارهای خاورمیانه و اروپا وصل کرد و کارخانه‌هایی را که توان تولید کاشی با ضخامت بالا دارند به بازارهایی نظیر عراق و سوریه سوق داد.
وی معتقد است: این کار می‌تواند نظامی پایدار را در حوزه کاشی و سرامیک ایجاد کند و به جای آنکه همه روی یک بازار هدف متمرکز شوند فضای کار با توجه به توانمندی‌های هر تولیدکننده کاشی میان آنها تقسیم شود.
این تقسیم‌بندی یک مزیت نسبی در صادرات ایجاد می‌کند؛ ضمن آنکه از رقابت‌های غلط همراه با کاهش قیمت صادرات کاشی نیز پرهیز می‌شود.
مقایسه ایران با رقبای منطقه و دنیا
آخرین آمار در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که ایران در زمره ۱۰ کشور اصلی تولیدکننده کاشی و سرامیک است. به ترتیب می‌توان از کشورهای چین، هند، برزیل، ویتنام، اسپانیا، ایتالیا، ایران، اندونزی، مصر و ترکیه در آخرین رتبه‌بندی تولید کاشی و سرامیک یاد کرد.
رقیب اصلی ایران در منطقه در حال حاضر ترکیه است. آخرین آمار ۲۰۱۹ ایران ۳۹۸ میلیون مترمربع کاشی تولید کرده و این در حالی است که تولید ترکیه ۲۹۶ میلیون مترمربع بوده است.
مجتبی مالکی تصریح کرد: ایران درصنعت کاشی و سرامیک دنیا رتبه هفتم تولید را دارد و فاصله آن با ایتالیا بسیار کم است، به‌طوری که تولید کاشی در ایتالیا بالغ بر ۴۰۱ میلیون مترمربع است که به‌راحتی امسال می‌توانیم از رقم تولید کاشی ایتالیا عبور کنیم.
اگرچه اسپانیا در زمینه تولید کاشی نباید نادیده گرفته شود؛ این کشور نیز بالغ بر ۵۱۰میلیون مترمربع کاشی به تولید رسانده است.
وی ادامه داد: تحلیل‌های بین‌المللی اما از مزیت‌هایی که ایران در تولید کاشی برخوردار است؛ می‌گویند. نخست، هزینه پایین انرژی است و دوم وجود ذخایر معدنی که ماده اولیه تولید کاشی است را تامین می‌کند. معادن ما خاک با کیفیت برای تولید کاشی را دارد. باهمین دو پارامتر پیش‌بینی می‌شود که در تولید کاشی اگر ما برنامه راهبردی در حوزه صادرات کاشی و سرامیک داشته باشیم جایگاه ما در آینده نزدیک بین چهار کشور نخست دنیا قرار گیرد. با کمی‌دقت می‌بینیم که ویتنام در سال قبل ۵۶۰ میلیون مترمربع کاشی به تولید رسانده است و رتبه ۴ را دارد.
وی افزود: طبق برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید تا سال ۱۴۰۴ باید ۷۰۰ میلیون مترمربع کاشی باشد. اگر همین روند ادامه پیدا کند تا افق ۱۴۰۴ می‌توانیم چهارمین کشور تولیدکننده کاشی و سرامیک در دنیا باشیم. وی یادآور شد: در حوزه مصرف نیز ۱۰ کشوری که بیشترین مصرف‌کننده کاشی و سرامیک هستند می‌توان به ترتیب از کشورهای چین، برزیل، هند، ویتنام، اندونزی، آمریکا، مصر، مکزیک، روسیه و ایران نام برد.
روسیه مقصد خوب صادرات کاشی پرسلان
از منظر بازارمصرف، بازار هدف روسیه به همراه سایر کشورهای اوراسیا بازاری بسیار جذاب برای صادرات کاشی ایران تلقی می‌شود. کشورهای عضو اوراسیا هم‌اکنون ۲۰ میلیون کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت دارند که ۲/ ۵ درصد جمعیت جهان است.
برای ورود به بازار روسیه قاعدتا نیازمند تحقیقات بازار حرفه‌ای جهت سلایق مشتریان، اقلیم و شرایط آب و هوا، کیفیت و استحکام کاشی برای پاس کردن استانداردهای روسیه هستیم که این موارد نیز جملگی نیازمند برنامه راهبری برای صادرات کاشی و سرامیک به روسیه است. از آنجا که بیشتر کاشی و سرامیک صادراتی ایران به سمت بازار عراق روانه می‌شود؛ در این میان بازار روسیه می‌تواند برای تولیدکنندگان کاشی پرسلانی بیش از بیش جذاب باشد.
مالکی در مقایسه‌ای صادرکنندگان کاشی را به ترتیب چین، اسپانیا، هند، ایتالیا، ایران، ترکیه، برزیل، مصر، لهستان، امارات متحده عربی معرفی و خاطرنشان کرد: ایران فرصت افزایش بازارهای هدف صادراتی را دارد؛ ازاین‌رو با توجه به ظرفیت کارخانه‌های کاشی و سرامیک در کشور نگاه دولت به صنعت کاشی سرامیک باید نگاه متفاوتی باشد که به دنبال آن ورود ارز به کشور تسهیل شود.
وی افزود: در این میان ۱۰ کشور اصلی وارد کننده عمده کاشی دنیا نیز آمریکا، عراق، عربستان‌سعودی، فرانسه، فلیپین، اندونزی، کره جنوبی، تایلند و ... هستند. با توجه به بر هم خوردن روابط چین و آمریکا، کشورهایی نظیر ترکیه، اسپانیا و ایتالیا بازار هدف خود را آمریکا انتخاب کردند و به همین دلیل بالاترین میزان واردات کاشی به آمریکا تعلق دارد.
بازار منطقه به ویژه بازار عراق به شدت تشنه کاشی ایران است. همین طور روسیه و کشورهای اوراسیا و حتی ترکیه نیز از کاشی ایرانی به شدت استقبال می‌کنند و همان‌طور که مطرح شد می‌توان با برنامه راهبردی صحیح از فرصت‌های صادراتی ایجاد شده به بهترین شکل به نفع کشور بهره گرفت.
صنعت کاشی ایران چه ویژگی‌هایی دارد؟
وی در ادامه افزود: در ترسیم برنامه پنج ساله از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به اینکه بیش از ۱۵۰ کارخانه تولید کننده کاشی فعال در کشور وجود دارد تا سال ۱۴۰۴ باید ۷۰۰ میلیون مترمربع کاشی به تولید برسد. از این رو سهم ارزش‌افزوده کاشی و سرامیک در بخش صنعت نیز باید به رقم ۸/ ۳درصد برسد.
مطابق این برنامه ارزش صادرات به ۲ میلیارد دلار و سهم صادرات از کل صادرات صنعتی به ۷/ ۱ و سهم اشتغال در این بخش از صنعت باید به ۵/ ۲ درصد برسد که این امر نشان می‌دهد در این بخش از صنعت، فرصت اشتغال‌زایی خوبی نهفته است.
مالکی بر این باور است که با دستیابی به فاکتورهای یاد شده به‌راحتی می‌توانیم به عدد تعیین‌شده برای تولید کاشی یعنی ۷۰۰ میلیون مترمربع در چشم‌انداز ۱۴۰۴ دست‌یابیم.
به گفته مدیرعامل شرکت کاشی و سرامیک سعدی این امر نیازمند آن است که دولت، انجمن کاشی و سرامیک و مدیران عامل فعال در این حوزه با هم‌اندیشی از طریق همایش‌ها و جلسات راهبردی، مسیر پیش رو را برای تحقق چشم‌انداز صنعت کاشی کشور هموار سازند.
