بازار بکر پیش روی سبدگردان‌ها

 استدلال یاد شده از سوی سهامدارانی که برای نخستین بار وارد بازار سرمایه شده بودند بسیار متداول بود تا اینکه مجموعه‌هایی که نقش هدایت سرمایه‌های مردم را به بازار سهام بر عهده داشتند، تلاش بیشتری برای اشاعه خدماتی را که به این دسته از سهامداران می‌توانند ارائه دهند، نشان دادند. سبدگردان هدف یکی از مجموعه‌هایی است که در این مسیر و برای جلوگیری از بروز چنین بحران‌هایی در بازار سرمایه گام‌های موثری برداشته است.

رئیس هیات‌مدیره سبدگردان هدف  بر این باور است که اغلب مردم روش سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را انتخاب کردند و از این راه سود نسبی نصیبشان شد، اما رویدادهای اخیر نشان داد که با تجربه ریزش بازار، روش سرمایه‌گذاری خود را تغییر دهند.

عباسعلی حقانی نسب اعلام کرد: سبد گردان هدف در این راستا  ۳ رویکرد را تعریف کرده  که باعث شده انواع مختلفی  از سبد‌ها در این مجموعه شکل گیرد. وی معتقد است شرایط فعلی بورس می‌تواند ماراتن جدیدی میان سبدگردان‌ها برای جذب نقدینگی بیشتر به بازار شود. گفت‌وگو با عباسعلی حقانی‌نسب را درادامه  می‌خوانید:

 با توجه به شرایط بازار سرمایه طی چند ماه اخیر و افزایش تعداد سهامداران حقیقی، استقبال  از شرکت سبدگردان هدف چگونه بوده است؟

با شرایط ایجاد شده در بازار سرمایه و گرایش مردم به سمت این بازار، قاعدتا بخش کوچکی  از مردم هم سرمایه‌گذاری حرفه‌ای را پذیرفته  و در سبد‌های اختصاصی حضور دارند. به دلیل مختصات و قوانین و مقررات بازار  تا به حال هر کسی که مستقیما خرید می‌کرد به سود نسبی می‌رسید و مردم نیازی به سبدگردان پیدا نمی‌کردند، اما اتفاقات اخیر و ترس ناشی از ریزش‌های سنگین، تاثیر زیادی خواهد داشت تا سبد‌ها به عنوان مهم‌ترین ابزار سرمایه‌گذاری بلندمدت مورد توجه قرار بگیرند و شاهد این موضوع هستیم که اقبال سهامداران به شرکت سبدگردان هدف فزونی یافته است و عملا تعداد سبدهای این شرکت به بیش از ۲۵۰۰ سبد افزایش پیدا کرده و این روند ادامه دارد.

 برای جذب سهامداران و جذب نقدینگی سهامداران تازه وارد چه راهکارهایی داشتید؟

 برای جذب همه طیف‌های سرمایه‌گذاران و ایجاد شرایط برای تمام سلایق سرمایه‌گذاری، سبدگردان هدف ۳ رویکرد را تعریف کرده که منجر به ایجاد انواع مختلفی  از سبد‌ها شده است.

 ویژگی اول ، مبالغ سرمایه‌گذاری در سبد‌ها است که ما مبالغ کم را نیز مدنظر قرار داده‌ایم که در اینجا اهمیت ویژگی دوگانه دوم باید لحاظ شود. اول مدت قرارداد سبد به‌گونه‌ای است که بازه‌های زمانی طولانی در آن تعبیه شده و دوم ریسک و بازدهی سبد‌ها نیز به عنوان یک پارامتر تاثیرگذار در اینجا وجود دارد. از کمترین میزان ریسک که شرایطی بهتر از سود بانکی را فراهم می‌کند تا سبد تک سهمی ‌اهرمی‌هم طراحی شده که به سبدگردان اجازه می‌دهد تمام نقدینگی را در یک سهم سرمایه‌گذاری کند و این روش‌ها، عملا تمامی ‌سلایق و سطوح ریسک را در برمی‌گیرد تا پاسخگوی همه نیاز‌های مشتریان باشد.

در مواردی مشتریان انتظارات ویژه‌ای از سبد‌ها دارند که تلاش می‌شود تا سبد‌های جدید بر مبنای شرایط تبیین شده از سوی مشتریان ایجاد و مدیریت شود.

 مشتریان سبدگردان هدف تا چه میزان از افراد تازه وارد و حرفه‌ای هستند؟ آیا این تقسیم‌بندی تغییری داشته است؟

در بدو ورود مشتریان به موضوع سبدگردانی، سه سوال مهم پیش‌روی آنان قرار می‌گیرد: آیا دانش و تجربه کافی برای حضور در بازار سرمایه را دارند؟ آیا امکانات تحلیل متغیرهای تاثیرگذار بر صدها شرکت را در اختیار دارند؟ آیا زمان کافی  برای پایش دائمی ‌بازار در اختیار دارند یا خیر؟ در زمان پاسخگویی به این سوالات درمی‌یابیم که اکثریت مراجعان با در اختیار نداشتن پاسخ یکی از سوالات نیاز به استفاده از خدمات سبدگردانی پیدا می‌کنند و با این تعریف می‌توان اکثریت متقاضیان ورود به بازار سرمایه را غیرحرفه‌ای برشمرد.

متاسفانه رویکرد فعلی ساختار بورس ما به گونه‌ای است که افراد با تحلیل مختصر و ترسیم تعدادی خطوط حمایت و مقاومت و بدون بهره‌گیری از شرایط تحلیلی جامع اقدام به ورود مستقیم به بازار می‌کنند. از سوی دیگر کارگزاری‌ها نیز با ارائه کدهای آنلاین به مردم که حتی در مواردی شاهد ارائه کد آنلاین در زمان دریافت کد بورسی به صورت انتخاب‌نشده هستیم؛ شرایط را برای ورود غیرحرفه‌ای مردم به بازار سرمایه هموارتر می‌کنند.

 شرایط سبدگردانی در روزهای هیجانی بازار سهام چگونه است؟

بیش از۷۰ درصد شناوری سهام در بازار سرمایه در اختیار سهامداران حقیقی است و به دلیل وجود جریان نقدی در دست افراد غیرحرفه‌ای، بازار در سیطره این گروه از افراد قرار دارد. این افراد با اخذ تصمیمات غیرحرفه‌ای به منافع خود و سایرین از جمله نهاد‌های حرفه‌ای لطمه وارد می‌کنند.  سبدگردانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. مهم‌ترین تفاوت افراد حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در این بازار این است که افراد غیرحرفه‌ای از شناخت عوامل افت یا رشد سهام غافل می‌مانند و این زمینه‌ساز اخذ تصمیمات کوتاه‌مدت و احساسی می‌شود؛ در حالی که برای افراد (حقیقی یا حقوقی) حرفه‌ای شناخت عوامل افت یا رشد سهام ساده‌تر است و به همین دلیل تصمیمات منطقی‌تری اتخاذ می‌کنند. در حوزه فعالیت‌های سبدگردانی نیز با توجه به ارائه خدمات در بخش صندوق‌ها و سبدهای سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰ ویژگی متمایز و ممتاز برای سبدهای سرمایه‌گذاری وجود دارد. صندوق چیزی شبیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بوده و به‌رغم اینکه ابزار‌های سرمایه‌گذاری ماهیت بلندمدت دارند، اما به دلیل قابل رصد بودن قیمت‌ها توسط سرمایه‌گذاران غیرمستقیم، می‌توانند کارکرد کوتاه‌مدت نیز داشته باشند و صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نوعی ابزار‌های حرفه‌ای کوتاه‌مدت هستند.

تنها ابزاری که با ماهیت بلندمدت حرفه‌ای قابل استفاده است سبد‌های سبدگردانی با نگاه بلندمدت یک تا ۱۵ ساله است.

 میانگین سودی که برای سهامداران شناسایی شده چه میزان است؟

در مورد میانگین سود شناسایی شده برای سهامداران، باید گفت سودها در سطح بالایی قرار داشته است.  سبدگردان در ۱۲ ماه منتهی به ۳۱ مرداد ۹۹ به  این سود‌های معرفی‌شده رسیده است. ضمن اینکه در این لیست، سود سبدهای تک‌سهمی ‌و دوسهمی ‌اهرمی ‌و ابتکار نمایش داده نشده که این سودها در محدوده فراتر از ۲هزار درصد قرار دارد.

 لطفا در خصوص قراردادهای حقیقی و حقوقی توضیحاتی دهید؟

قرارداد‌های حقیقی و حقوقی از نظر مشخصات ثبتی و احراز هویتی باهم متفاوت هستند و در دارا بودن کد بورسی و سجام باهم مشترک هستند تا با در اختیار داشتن همه این موارد سبدگردان نسبت به اخذ کد سبد اقدام کند. کد سبد مهم‌ترین ابزاری است که در دنیا برای بانک سرمایه‌گذاری به کار می‌رود، چراکه سبدگردان‌ها که کارکرد بانک سرمایه‌گذاری را دارند به معنای واقعی وکیل مردم هستند. کد سبد دارای دو شناسه است که یک شناسه مربوط به مالکیت دارایی به نام صاحب حساب سبد و یک شناسه مدیریت مربوط به مدیر سرمایه‌گذاری در سبد مزبور که وکیل سرمایه‌گذار خواهد بود.

 تا چه حد نقش سبدگردان‌ها را در هدایت نقدینگی مناسب ارزیابی می‌کنید؟ آیا تعداد سبدگردان‌ها در شرایط فعلی جوابگوی نیاز بازار است؟

متاسفانه سبدگردان‌ها را در بحث توسعه بسیار محدود کرده‌اند که یکی از دلایل اصلی این امر سیطره بانک و کارگزاری بر بازار سرمایه‌ است. مقایسه بین شرایط و زمان لازم برای دریافت کد بورسی و کد سبد به شما نشان می‌دهد که مقصود از محدود شدن و در حاشیه قرار گرفتن سبدگردان چیست. به اعتقاد بنده در صورت فراهم‌سازی شرایط برای توسعه سبدگردان‌ها، برای همگان قابل لمس خواهد بود که سبدگردان‌ها به سرعت در مدیریت صحیح منابع در بازار سرمایه بازدهی خود را به نمایش خواهند گذاشت  و در هدایت صحیح نقدینگی قوی عمل خواهند کرد.

 چالش‌های قانونی و اخذ مجوز در شرکت‌های سبدگردان چگونه است؟ در حال‌حاضر رقابت در میان شرکت‌های سبدگردان چگونه است؟

فضای سرمایه‌گذاری برای عموم مردم هنوز فضای بکری است و هنوز این فضا به گونه‌ای نیست که سبدگردان نقطه اتصال مردم با بازار سرمایه باشد و این نقطه اتصال در کارگزاری‌ها تعریف شده است. بکر بودن فضا برای سبدگردان‌ها باعث می‌شود که برای استفاده بهتر از ظرفیت خدمات این نهاد‌های مالی و سرمایه‌گذاری، نیاز به ارائه بیشتر مجوز‌ها و تسهیل شرایط کار برای سبدگردان‌ها داشته باشیم.  این فضای بکر باید به سمت رقابتی شدن ظرفیت کاری سبدگردان‌ها حرکت کند تا شاهد بهبود خدمات سبدگردان‌ها باشیم. رقابت فعلی در میان سبدگردان‌ها، کارگزاری‌ها، بانک‌ها و سبدگردان‌های غیررسمی ‌و سایر نهاد‌هایی که برای بحث سرمایه‌گذاری جذب منابع می‌کنند مشاهده می‌شود.

در این رقابت ناهمسان است که شاهد بروز مشکلاتی برای مردم هستیم و حتی در مواردی شاهد ضرر و زیان‌هایی به سرمایه مردم بوده‌ایم.