مدیر مرکز نمایشگاهی ایران مال عنوان کرد
صنعت نمایشگاهی نیازمند نگرش اکوسیستمی
ضرورت مدیریت هوشمندانه بهجای ایجاد محدودیت در نمایشگاه‌ها
ایران مال به تازگی به سایت‌های نمایشگاهی کشور افزوده شده، مهم‌ترین ویژگی سایت نمایشگاهی ایران‌مال نسبت به سایر سایت‌ها چیست؟
مرکز دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی و رویدادهای تجاری بازار بزرگ ایران یا ایران‌مال، صرفا یک سایت نمایشگاهی نیست، بلکه یک مجتمع بزرگ، مدرن و چندمنظوره است که شامل سایت نمایشگاهی نیز است. مرکز نمایشگاهی ایران‌مال مجتمعی است که ضمن امکان برگزاری رویدادهای مختلف به طور همزمان مثل چند نمایشگاه، کنفرانس، ورک‌شاپ‌ها، جلسات B۲B و... با امکان بهره‌گیری از تسهیلات و امکانات ساپورتیو مجموعه‌ای بی‌نظیر را نه تنها در ایران بلکه در منطقه خلق کرده است. این مجموعه به دلیل چند منظوره بودن (multi-purpose) که ترند اصلی امروز دنیا در مجموعه‌های جذاب و پرمخاطب است با دارا بودن مولفه‌های ویژه، صرفا از یک سایت نمایشگاهی فراتر رفته و به قطب تجاری، نمایشگاهی و گردشگری کشور تبدیل شده است که در مقیاس جهانی نیز بر اساس یکسری شاخص‌ها بعد از آمریکا، کانادا و... ششمین (Convention Center) مرکز گفت‌وگوی بین‌المللی تجاری جهان به شمار می‌رود.
وضعیت سایت‌های نمایشگاهی در تهران به چه صورت است؟
در یک اکوسیستم سالم تجاری و حرفه‌ای هیچ نهاد و سازمانی، جای نهاد و سازمان دیگری را تنگ نمی‌کند، به این شرط که هدفمند و اصولی و نیز در اجرا، تابع قوانین عمل کنند. نگاهی که بازیگران جدید را بر نتابد، در واقع به خود لطمه زده است. در تهران سه سایت اصلی نمایشگاهی وجود دارد. اول سایت دولتی نمایشگاه چمران که قدمتی طولانی دارد و البته با وجود دستاوردها و موفقیت‌های افتخارآمیز فراوان با مشکلات و محدودیت‌هایی هم روبه‌رو است و از نظر بین‌المللی فعلا مطرح‌ترین سایت شناخته شده ایران است. دوم سایت نیمه‌خصوصی نمایشگاه شهر آفتاب که با شیوه جدید و داشتن امکانات اقامتی، رفاهی و نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی امام (ره) و تبدیل شدن به منطقه آزاد در حال پیدا کردن مخاطب و جایگاه ویژه و اختصاصی خود است. سایت سوم نیز مرکز نمایشگاهی بخش خصوصی ایران‌مال است که یک مجتمع چندمنظوره بوده است که جایگاه و گروه مخاطبان خود را دارد و به دلایلی که گفته شد از دیگر سایت‌های موجود کشور متمایز است و این سه مرکز در کنار سایر مراکز کشور و سایت‌های جدید در صورت تعامل، همکاری و رقابت هم افزا می‌توانند نقش قابل توجهی در ارتقای جایگاه صنعت نمایشگاهی در تهران، کشور و جهان ایفا کنند.
ماهیت نمایشگاه‌هایی که در ایران‌مال برگزار می‌شوند، چیست؟
عموما نمایشگاه‌های B۲B و B۲C با نگاه تخصصی مورد توجه است، تقویم نمایشگاهی ایران مال به شکل مفهومی و با وسواس بسیار ویژه نسبت به شاخص‌هایی چون موضوع، مجری و نحوه برگزاری تنظیم می‌شود و سعی داریم تحت هیچ شرایطی کیفیت را فدای کمیت نکنیم.
با اقدامات انجام شده و در دست اقدام، مرکز نمایشگاهی ایران‌مال خود را آماده میزبانی از رویدادهای شاخص و بسیار حرفه‌ای در سطح بین‌المللی می‌کند. یکسری از رویدادها را اصولا در برنامه کاری خود نداریم مثلا برگزاری نمایشگاه‌هایی با ماشین‌آلات بسیار سنگین مناسب سایت ایران مال نیست و چنین نمایشگاه‌هایی را در این سایت برگزار نمی‌کنیم، در صورتی که نمایشگاه چمران و بیشتر از آن نمایشگاه شهر آفتاب برای برگزاری چنین رویدادهایی مناسب‌تر هستند.
در شرایط رقابتی چه انتظاری از دولت دارید؟
دنیای رقابتی امروز دنیای «ممنوعیت» نیست، بلکه دنیای «مدیریت هوشمندانه» است، مدیریتی سنجیده، هدفمند، موجه و همه جانبه‌نگر و البته نه مدیریت هیجانی، شتابزده و غیرراهبردی.
از طرف دیگر اگر قرار است ضمن احیای صنعت نمایشگاهی، در جهت پویایی و کسب جایگاه ویژه خود وارد مسابقات بین‌المللی شویم، بخش‌خصوصی به تنهایی نمی‌تواند در عرصه بین‌المللی رقابت کند و حتما حمایت دولت را نیاز دارد. انتظار ما از دولت و نهادهای وابسته مرتبط با نمایشگاه‌ها که اصولا یکی از اصلی‌ترین ماموریت‌هایشان بسترسازی و حمایت از ارکان اصلی صنعت نمایشگاهی برای ارتقای کمی و کیفی و تقویت و توسعه صادرات است، این است که اگر در جایگاه سیاست‌گذاری نمی‌ایستد و اصرار به حضور اجرایی دارد و حتی چنانچه با عنایت ویژه به برخی مراکز، به بخش خصوصی به چشم رقیب نگاه می‌کند، حداقل در بحران‌ها حضور بخش خصوصی را تحمل کند و نسبت به محدودیت‌ها و موانع پیش روی بخش‌خصوصی بی‌تفاوت نباشد؛ در حوزه مقابله با موانع و مشکلات آنان، فعال، حمایتی و موثر عمل کند، همه ما و همه ارکان این صنعت، چه دولتی و چه خصوصی و چه دانشگاهی باید به گونه‌ای عمل کنیم که در مقام پاسخگویی و در دفاع از انجام وظایف و ماموریت‌های قانونی خود و بهره‌گیری از پتانسیل‌ها و فرصت‌های رشد، ارزش‌آفرین ظاهر شویم.
معضلات و مشکلات صنعت نمایشگاهی را چگونه می‌بینید؟
در شرایط بحران، یکسری از کلیدواژه‌ها و ارزش‌ها تعاریفشان تغییر کرده است. مثلا در یک فضای نرمال، یکی از موتورهای محرکه و کلید واژه‌های پیشرفت، «رقابت» است، اما در صنعتی که تحت انواع هجمه از سمت کرونا، رکود، تحریم و فشارهای بین‌المللی قرار گرفته است، دیگر این‌گونه نیست. امروزه رقابت‌ها نیز باید «رقابت هم‌افزا» (Sympathetic competition) باشد. رقابتی که ضمن داشتن مولفه‌های برتری‌جویی و توسعه‌ای، سعی کند با حمایت از سایر ارکان اکوسیستم خصوصا رقبا، کلیت صنعت را حفظ کند و حتی ارتقا دهد، چرا که اگر همه ارکان این صنعت باهم متحد نشوند، هم‌افزا و هدفمند نشوند، نه تنها، با خطاهای احتمالی و حتی کم‌اثری یکی از ارکان، کل صنعت لطمه می‌بیند، بلکه جایگاهشان را در عرصه‌های مختلف اعم از نهادهای رسمی تا بازدیدکنندگان و مردم نیز از دست می‌دهند. در اکوسیستم نمایشگاهی اگر هر یک از دست‌اندرکاران و عوامل، حرکت غیراستراتژیک یا شتابزده‌ای داشته باشند، هزینه و آسیبش بر دوش کل صنعت و در واقع کل اکوسیستم است. مثلا وقتی نمایشگاهی در شب افتتاح پلمب می‌شود، مقصر کیست؟ آسیب‌ها و هزینه‌های وارده به سایت‌دار، مجری، غرفه‌ساز، مشارکتکننده و سایر عوامل درگیر را چه کسی پرداخت می‌کند و از آن عمیق‌تر بی‌اعتمادی‌ها و فرصت‌ها و اعتبارهای از دست رفته را چه کسی بر عهده می‌گیرد و پرسش‌های بی‌شمار دیگر که متاسفانه بخش قابل‌توجهی از آن به عدم هماهنگی، هم‌افزایی و هم‌صدایی ارکان موثر بر برگزاری رویدادها برمی‌گردد.
در شرایط فعلی این سوال مطرح است که چرا اتاق فکری دایر نمی‌شود که ضمن پوشش بخش‌های دولتی، خصوصی و نیمه‌خصوصی، دانشگاهی و علمی بستری برای تعامل، همفکری و مشارکت باشد و تصمیم‌گیری‌های آن بر اساس خرد جمعی، با توجه به شرایط حاکم بر صنعت، با دیدی واقع‌گرایانه و بر مبنای تعاملات و تصمیمات قابل اتکا با سایر ارکان تصمیم‌گیر، حاکم و موثر کشور گرفته شود نه بر اساس برداشت‌ها، نظرات و سلایق فردی یا گروهی محدود. امروز در شرایط بسیار حساسی به‌سر می‌بریم. باید به گونه‌ای عمل شود که عوامل درگیر و موثر در اکوسیستم نمایشگاهی علاوه بر انجام ماموریت‌های خود مواظب یکدیگر هم باشند. این نگاه جدیدی است که خصوصا از دوره همه‌گیری کرونا الگوی اکثر صنایع دنیا شده است. با این نگرش همه ارکان به شکل هدفمند و در مسیر تقویت اکوسیستم باهم هم‌افزا می‌شوند، تا در وهله اول زنده بمانند و در وهله‌های بعدی پتانسیل‌های رشد و توسعه را از بین نبرده باشند.
در شرایط خاص همچون شیوع بیماری کرونا، چه تدابیری باید اندیشیده شود تا از توقف و تعطیلی صنعت جلوگیری شود؟
باید با دیدی باز، منعطف و هوشمندانه برنامه‌ریزی و عمل کرد و چه بسا بتوان ابتکاراتی را حتی در عرصه بین‌المللی رقم زد. مگر کل دنیا از مرکز نمایشگاهی ایران مال برای نقاهتگاه بیماران کرونایی ایده نگرفت؟ کرونا وجود دارد. اگر هم برود، چیز دیگری می‌آید. اصولا هر صنعتی باید برای مدیریت بحران آماده باشد. تا آخرین روزی که زنده هستیم بحران هست، باید خود را تطبیق دهیم و برای شرایط ویژه با استفاده از خرد جمعی راه حل پیدا کنیم. واقعیت این است که اگر صنعتی نتوانسته خود را آن طور که باید نمایش دهد و در تصمیم‌گیری‌ها نقش‌آفرینی کند مقصر اصلی خودش است. زمانی که بحران ایجاد می‌شود، به دلیل مشکلات و دغدغه‌های فراوان حاکم، کسی حواسش به ما نیست، بنابراین خودمان باید از این صنعت دفاع کنیم. مساله مهم این است که هنوز جایگاه صنعت نمایشگاهی در اقتصاد کشور، واضح و روشن نیست، چرا که به دلیل ناهماهنگی درون صنعت، نتوانسته‌ایم اهمیت این جایگاه را به دولت، مجلس و تصمیم‌گیران کشور به خوبی نشان دهیم و تاثیر جدی و مستقیم آن را بر اقتصاد در اذهان روشن کنیم. در این میان نکته حائز اهمیت این است که باید به شدت از حرکات نمایشی، شتابزده، هیجانی و ساختارنیافته پرهیز کنیم و از ارائه آمارهای غلط، حرکات نسنجیده، غیرموجه و غیراستراتژیک خودداری کنیم و هرچه سریع‌تر نسبت به بازشناسی خود خصوصا در شرایط جدید اقدام کنیم و نگاهمان نگاه اکوسیستمی باشد که در آن حتی مولفه‌های بانکی، اقامتی و گردشگری و موارد مشابه نیز در نظر گرفته شود. باید ستاد بحران تشکیل شود و فقط مراکز دولتی در آن عضو نباشد، چراکه دولت به تنهایی نماینده صنعت نمایشگاهی نیست و نمی‌تواند باشد. در هیچ کجای دنیا هم نمی‌بینید که دولت به تنهایی برای صنعت نمایشگاهی تصمیم بگیرد، زیرا دولت نقش بسترساز و سیاست‌گذار دارد، اما در ایران، دولت به عرصه آمده است. حالا که حضور دارد حداقل از قدرت و امکانات خود برای ارتقای کل صنعت بهره بگیرد و نگاه جامعی به موضوع داشته باشد.
برای شناساندن اهمیت و تاثیر صنعت نمایشگاهی براقتصاد کشور چه باید کرد؟
نمایشگاه‌ها به لحاظ مفهومی و ادراکی باید بازمهندسی شوند. مفهوم (Concept) نمایشگاه در کشور مدت‌هاست دچار آسیب جدی شده و با توجه به شرایط، خصوصا پس از موضوع کرونا، به روز هم نشده است بنابراین باید مورد توجه جدی قرار گرفته، بازتعریف و با نگاهی زیرساختی بازمهندسی شود. این بازمهندسی باید در اتاق فکری انجام شود که نمایندگان آن از بخش‌های مختلف و درگیر شامل اعضای صاحب ایده، مجرب و تصمیم‌گیر در حوزه صنعت نمایشگاهی دور هم بنشینند و ضمن بهره‌گیری از دستاوردها، نظرات و تجارب بین‌المللی هدفشان فقط محدود به سایت، سازمان و گروه خودشان نباشد، بلکه با نگاه ملی حتی فراملی و با بررسی شرایط کشور و عوامل موثر در این صنعت، اولا تعاریف را به روز و ذی‌نفعان و مرتبطان را شناسایی کنند، دوما هدفشان بازپس‌گیری اعتمادهای از دست‌رفته در میان کلیه ذی‌نفعان و مرتبطان با حوزه نمایشگاهی باشد و ثالثا زیرساخت‌های لازم برای فعال‌سازی و از آن مهم‌تر پویاسازی صنعت نمایشگاهی کشور را شناسایی و تبیین کنند.
در این صنعت به نظر می‌آید بخش خصوصی دلسوزتر از دولت باشد، این طور نیست؟
بخش دولتی هم بسیار دلسوز است، اما ضربه و آسیب به این صنعت بیشتر بر پیکره بخش‌خصوصی وارد می‌شود. در مقام مقایسه و با توجه به توان طرفین، دولت به اندازه بخش‌خصوصی آسیب جدی و غیرقابل جبران نمی‌خورد و حتی اگر صدمه ببیند راه‌های برون‌رفت از آن برایش مهیاتر شده است، اما برای فعالان حوزه نمایشگاهی، موضوع مرگ و زندگی است. در بحبوحه پیش آمده ممکن است کرونا بماند. پس راه‌حل مقطعی شاید تعطیل کردن نمایشگاه باشد، اما راه‌حل دائمی نیست و نمی‌توان این بخش از صنعت کشور را تعطیل کرد. بستن راه‌حل نیست و با ممنوع کردن، نمی‌توان پیش رفت. همان‌طور که عرض کردم دنیای امروز بر مبنای ممنوعیت رشد نمی‌کند و بر مبنای مدیریت همه‌جانبه، حفظ و ارتقا می‌یابد. صنعت نمایشگاهی باید به گونه‌ای مدیریت شود که ضمن حضور موثر، معنادار و موجه از نظر بخش‌های حاکمیتی و ذی‌نفعان، حل دغدغه‌های حاکم بر همه ارکان فعال خصوصا سایت‌داران، مجریان، غرفه‌سازان، مشارکت‌کنندگان و مردم را مدنظر داشته باشد و برنامه‌ها نیز در مسیر استراتژی‌های تعریف‌شده این صنعت به انجام برسد. در این راستا، ما آمادگی خود را برای همکاری و تعامل با وزارت صمت، سازمان توسعه تجارت ایران و نیز سایر ارکان موثر و همه سایت‌های نمایشگاهی اعلام می‌کنیم.
