رشد ۲۶۱ درصدی تولید فرش دستباف
این مقام مسوول درباره صادرات این محصول که در حقیقت هویت، برند، تاریخ و میراث کهن ایران است، گفت: مجموع جهانی صادرات فرش دستباف در سال ۲۰۱۹ افزون بر ۸۰۰ میلیون دلار بوده که سهم ایران ۷۳ میلیون دلار از این رقم بوده است. وی بیان کرد: آمارها حاکی از کاهش عرضه و تقاضای فرش دستباف در سطح جهان است و تحریمها همچنین شیوع ویروس کرونا دلایل اصلی کاهش صادرات کشورمان بوده است. رئیس مرکز ملی فرش ایران خاطرنشان کرد: با وجود این فرش دستباف ایرانی از نظر کیفیت، طرح و نقشه، همچنان در جهان یکهتاز و بلامنازع بوده است. رافع ادامه داد: در حوزه صادرات، ایجاد و راهاندازی خانههای فرش دستباف در روسیه، چین، امارات متحده عربی، قطر و چند کشور اروپایی در دستور کار است که فعالیتهای حراج، برگزاری شوروم، سفارشگیری، فروش برای صادرات، سلیقهیابی، سلیقهسازی و خلق ارزش را انجام خواهند داد که از سوی بخش خصوصی ایجاد میشود.
چالشهای صادرات فرش دستباف
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف گفت: بهعنوان عضو هیاتمدیره تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف به جرأت میگویم که صادرات فرش دستباف تقریبا متوقف است و اگر به گمرک مراجعه کنید، هیچ اتفاقی در این خصوص انجام نمیشود، زیرا هیچ صادرکنندهای حاضر نیست به دلیل مشکلاتی که در بازگشت ارز حاصل از صادرات دارد و خودش در آن دخیل نیست مجبور به پاسخگویی به نهادهای ناظر شود. حامد چمنرخ، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفت: صادرکنندگان واقعی هیچ مخالفتی با بازگشت ارز حاصل از صادرات ندارند و اتفاقا معتقد به بازگشت آن نیز هستند؛ بلکه اصولا صادرکنندگان اگر ارز حاصل از صادرات را برنگردانند، ادامه فعالیت تجاری برای آنها ممکن نیست، زیرا به هر حال سرمایه آنها محدود است و برای ادامه فعالیت اقتصادی باید ارز حاصل از صادرات را برگردانند، اما مشکل ما درباره رفع تعهد ارزی مشکلات ناشی از تحریمهای داخلی و خارجی است. او افزود: صادرکنندگان اگر ارز صادراتی خود را برنگردانند ادامه فعالیت تجاری با توجه به محدودیت سرمایه برای آنها ممکن نخواهد بود؛ پس ما بهعنوان یک فعال اقتصادی قطعا علاقهمند به ادامه روند صادراتی خود هستیم، زیرا صادرات هم برای ما درآمدزا خواهد بود و هم باعث ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای کشور میشود، اما قطعا در شرایط فعلی مشکلات اجازه صادرات به ما را نمیدهد که این چنین افت صادراتی در این کالا ایجاد شده است. چمنرخ درخصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات فرش دستباف ایران گفت: پروسه صادرات فرش یک کار زمان بر است و برای بازگشت ارز حاصل از آن یک سال زمان لازم است، البته پس از ابلاغ بخشنامه رفع تعهد ارزی بانک مرکزی، وزیر وقت آقای رحمانی و همچنین سرپرست قبلی وزارتخانه آقای مدرس خیابانی نسبت به این موضوع نظر ویژه داشتند؛ بهطوری که بارها نامه نوشتند که مدت صادرات فرش دستباف یک سال است و پس از یک سال صادرکننده موظف میشود ارز حاصل از صادرات این کالا را برگرداند، اما بانک مرکزی هیچ وقت به این موضوع توجه نکرد و آن را رعایت نکرد و متأسفانه به علت بیتوجهی به این موضوع در حال حاضر کارت بازرگانی اغلب بازرگانان این حوزه حتی صادرکنندگان با سابقه تعلیق شده است. او اظهار کرد: بعد از اعلام بانک مرکزی درخصوص تعلیق و ابطال کارت بازرگانی، صادرکنندگان در صورت رفع تعهد ارزی کارت بازرگانی تعدادی تعلیق شد؛ اما برخی از آنها نسبت به رفع تعهد ارزی بهصورت کامل اقدام کردند که متاسفانه همچنان کارت بازرگانی آنها تعلیق است و این موضوع به دلیل آن است که ارتباطی بین سیستمهای بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت صمت برای تبادل اطلاعات وجود ندارد. این صادرکننده فرش دستباف ادامه داد: با تعلیق کارت بازرگانی، تجار مجبورند دو راه را انتخاب کنند، یا فعالیت خود را متوقف کنند یا از کارتهای بازرگانی اجارهای استفاده کنند که قطعا با توجه به اینکه استفاده از کارتهای بازرگانی اجارهای خلافقانون است و تجارتی پرخطر خواهد بود، بازرگانان واقعی و اصیل از این روش استفاده نمیکنند و به ناچار مجبورند که دست از فعالیت تجاری بکشند و فعالیت اقتصادی و بازرگانی خود را متوقف کنند. چمن رخ گفت: شما فرد سالخوردهای را در نظر بگیرید که سالیان سال است با خوشنامی در بازار کار کرده و فعالیت اقتصادی داشته و صادرات نیز به روش سنتی داشته است، اما اکنون به دلیل مشکلات ناشی از بازگشت ارز حاصل از صادرات مجبور به پاسخگویی به سازمانها و نهادهای اطلاعاتی شده است، طبیعی است که این فرد ترجیح میدهد صادرات خود را متوقف کند تا دچار چنین مشکلاتی نشود. او اظهار کرد: ساز و کاری که بانک مرکزی برای انتقال ارز قرار داده اجرایی نیست و ما امکان استفاده از این سازوکار را نداریم و نمیتوانیم از طریق سیستم بانکی پول را جابهجا کنیم، بلکه باید این پول را از طریق صرافیهای غیرمجاز و از طریق ارتباطاتی که داریم پول را به داخل کشور منتقل کنیم، سپس در داخل کشور پول را خرج کنیم. بنابراین از آنجا که بانک مرکزی نمیتواند این فرآیند را رصد کند آن را هم قبول ندارد و نمیپذیرد. به گفته چمنرخ، نکته مهم در صادرات فرش دستباف این است که به دلیل تحریمها امکان تبادلات مالی از طریق سیستم بانکی برای صادرکنندگان فرش وجود ندارد.