مشکل آب بخشی از صنایع معدنی ایران حل می شود
بهره‌برداری از ۳فاز طرح انتقال آب خلیج‌فارس تا پایان سال
اگرچه ایده این طرح به زمان ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی بازمی‌گردد و هدف از آن احیای صنعت کشاورزی در استان‌های کرمان و یزد است، اما پیاده‌سازی آن از سوی بخش‌خصوصی شکل گرفت. مرداد سال ۹۲ بود که با خرید بیش از ۲۰ درصد از سهام شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس در شرکت چادرملو موافقت شد و در هیات‌مدیره این شرکت اقدام مزبور به تصویب رسید. البته سهامداران اصلی این شرکت شامل شرکت‌های معدنی و صنعتی گل‌گهر با ۴/ ۴۴ درصد و صنایع ملی مس با ۳/ ۳۳ درصد هستند که ۲/ ۲۲ درصد از این شرکت در اختیار چادرملو است. شرکت تأمین و انتقال آب خلیج‌فارس که اجرای طرح انتقال آب از خلیج‌فارس به صنایع معدنی جنوب شرق کشور را دست اقدام دارد در تیر سال ۹۲ با سرمایه ۳هزار میلیارد ریالی تاسیس شد، سرمایه آن اکنون برابر ۴۰ هزار میلیارد ریال است و از سوی سهامداران با افزایش سرمایه آن تا مبلغ ۶۰ هزار میلیارد ریال در مجمع عمومی فوق‌العاده موافقت شده است. خط انتقال این طرح در سه فاز به همراه تاسیسات آب‌شیرین‌کن نیز در ۳ فاز قابل‌اجراست به گفته سهامدار ۲۲ درصدی، کل فازهای این طرح از پیشرفت‌های فیزیکی مطلوبی به‌موازات هم برخوردار است. طرح خط انتقال آب خلیج‌فارس در دوران اجرا سبب اشتغال بیش از ۱۰ هزار نفر به‌طور مستقیم شده است.
قطعه اول با پیشرفت ۹۶درصدی
قطعه اول طرح از بندرعباس تا مجتمع معدنی و صنعتی گل گهر به طول حدود ۳۰۰ کیلومتر شامل خط انتقال فولادی به قطر ۱۶۰۰ میلی‌متر و با دبی انتقال معادل ۴ مترمکعب در ثانیه و از طریق ۷ ایستگاه پمپاژ از بندرعباس به مجتمع گل گهر است.
مدیرعامل چادرملو در خصوص قطعه اول این طرح به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: قطعه نخست طرح انتقال آب خلیج‌فارس ۶۸/ ۹۵درصد پیشرفت فیزیکی داشته که کنسرسیومی مرکب از ۵ شرکت داخلی عملیات اجرای آن را بر عهده دارد و در مهر این بخش از طرح به بهره‌برداری می‌رسد.
ناصر تقی‌زاده با اشاره به هزینه سرمایه‌گذاری در بخش که دارای یک تونل به طول یک هزار و ۶۰۰ متر است می‌گوید: تا پایان سال ۹۸ برای این قطعه ۳۹ هزار و ۵۵۵ میلیارد ریال هزینه شده است.
قطعه دوم در دست اجرا
آنچه در قطعه دوم در حال اجراست شامل ۱۵۰ کیلومتر طول و ۳۰ متر عرض انتقال آب با ۴ ایستگاه پمپاژ و قطر لوله‌های مورداستفاده در سه اندازه و به میزان یک هزار، یک هزار و ۴۰۰ و یک هزار و ۶۰۰ میلی‌متر و دبی انتقالی معادل ۳ مترمکعب بر ثانیه است.
ناصر تقی‌زاده در مورد قطعه دوم که حدفاصل مجتمع معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان تا مجتمع مس سرچشمه در رفسنجان است می‌گوید: این فاز که مبلغ ۱۳ هزار و ۶۲۷ میلیارد ریال در آن هزینه شده دارای پیشرفت فیزیکی ۳۶/ ۹۰ درصد است و اتمام عملیات اجرایی آن بهمن امسال پیش‌بینی‌شده است.
قطعه سوم با پیشرفت بالای ۸۶ درصدی
پیشرفت فیزیکی قطعه سوم معادل ۵۳/ ۸۶ درصد گزارش‌شده است. این قطعه به دلیل شرایط خاص جغرافیایی انتقال آب از مس سرچشمه تا محل مصرف در استان یزد، بدون استفاده از ایستگاه‌های پمپاژ انجام می‌شود. تقی‌زاده درباره این بخش از انجام کار می‌گوید: طول خط انتقال اصلی که به صنایع فولادی در استان یزد که حدود ۳۷۰ کیلومتر برآورد شده است و طول انشعاب اخذ شده از خط اصلی تا مجتمع معدنی چادرملو حدود ۱۵۰ کیلومتر است. وی با اشاره به اهمیت این قطعه و تلاش برای رسیدن آب موردنیاز منطقه کم آب اردکان در استان یزد در کنار نیاز صنایع در این منطقه کم آب اشاره و تصریح می‌کند: در این قطعه عملیات نقشه‌برداری و مسیر گشایی به پیمانکار واگذارشده است. پیمانکار اجرای خط از طریق مناقصه عمومی انتخاب و در این قطعه تاکنون ۱۱هزار و ۸۶۶ میلیارد ریال هزینه شده است. وی بر این باور است که بهره‌برداری از قطعه سوم تا پایان امسال محقق می‌شود.
اقداماتی که منجر به کاهش مصرف آب شد
وی گفت: در مجتمع معدنی چادرملو مصرف آب از ۵۴/ ۲ مترمکعب در یک‌تن تولید کنسانتره در سال‌های اولیه تولید به ۴۳/ ۰مترمکعب در هر تن تولید در سال ۱۳۹۸ کاهش‌یافته است.
این در حالی است که در تولید گندله طبق طراحی کارخانه در شروع تولید میزان مصرف آب از ۱۰۲/ ۰ مترمکعب در تن گندله تولیدشده به ۰۶/ ۰ مترمکعب به ازای هر تن تولید در سال ۱۳۹۸ کاهش داشته است.
از سوی دیگر در کارخانه فولاد مطابق طراحی انجام شده بر آن مصرف آب در ازای هر تن تولید ۱۲/ ۱مترمکعب در تن بوده که در سال ۱۳۹۸ به رقم ۵۶/ ۰ مترمکعب در هر تن فولاد تولیدشده کاهش‌یافته است. این صرفه‌جویی در کارخانه احیای مستقیم از ۸/ ۰مترمکعب در تن تولید آهن اسفنجی به ۶/ ۰ مترمکعب رسیده است که این رقم نیز نشان از صرفه‌جویی در مصرف آب در مجتمع معدنی چادرملو دارد. نکته حائز اهمیت اینکه مدیرعامل شرکت چادرملو می‌گوید: با اتمام عملیات نصب تجهیزات و راه‌اندازی سیستم شارژ گرم آهن اسفنجی به فولادسازی، در مصرف آب صرفه‌جویی بیشتری خواهد شد.
تست فاز اول آب‌شیرین‌کن بندرعباس
مدیر عامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو به پروژه دیگر که همزمان با پروژه انتقال آب در حال انجام است اشاره می‌کند. پروژه احداث تاسیسات آب‌شیرین‌کن؛ طرحی است که در شهر بندرعباس به اجرا درآمده و از سال ۹۳ شروع و پیشرفت فیزیکی برای آن معادل ۱۰۰ درصد و در حال‌حاضر تست آزمایشی خود را پشت سر می‌گذارد. وی اعلام می‌کند: این پروژه در فاز نخست شیرین‌سازی آب خلیج‌فارس به میزان ۴۰۰ هزار مترمکعب در روزاست و در قالب یک واحد ۲۰۰ هزار مترمکعبی و یک واحد نیروگاه به ظرفیت ۲۵۰ مگاوات در فاز اول، در فاز دوم ظرفیت شیرین‌سازی آب به میزان ۲۰۰ هزار مترمکعب در روز و در فاز آخر ۲۰۰ هزار مترمکعب در روز به ظرفیت آن افزوده شده و احداث فاز دوم نیروگاه و افزایش ظرفیت تا ۵۰۰ مگاوات با توجه به نیاز در دستور کار قرار دارد. تقی‌زاده با اشاره به اینکه تامین مالی برای طرح مزبور شامل آورده سهامداران، اخذ تسهیلات بانکی و وام ارزی صندوق توسعه ملی است خاطرنشان می‌کند: این پروژه نیز در سه فاز به اجرا درآمده که در کنار آن پروژه نیروگاهی نیز تعریف شده است. به گفته وی در این پروژه تا پایان سال گذشته معادل ۱۶ هزار و ۴۱۰ میلیارد ریال هزینه شده است. وی درباره آخرین وضعیت برآوردی انجام شده تا خاتمه عملیات اجرایی می‌گوید: کل سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌شده در راستای اجرای خطوط سه‌گانه، احداث تونل، احداث فاز یک تاسیسات آب شیرین سازی و هزینه‌های عمومی به مبلغ ۱۶۰ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی‌شده که تا پایان سال ۹۸ معادل ۸۱ هزار و ۴۵۸ میلیارد ریال از این رقم به انجام رسیده است. به گفته مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو معادل ۴/ ۲۴۳ میلیون یورو تامین مالی ارزی از جمع مبلغ کل یادشده، از سوی صندوق توسعه ملی صورت گرفته و سهم چادرملو در طرح شیرین سازی آب نیز به میزان ۲/ ۲۲ درصد است.
