بانک مرکزی روسی نرخ بهره را افزایش داد
جنگ روسیه در جبهه تورم
برخی از کارخانه‌های تولید لباس به سمت ارتش رفته‌اند، به طوری که در آغاز سال تحصیلی والدین با جهش در قیمت یونیفورم مواجه شده‌اند. این درحالی است که تورم یک نگرانی بزرگ برای دولت روسیه است که به دنبال محافظت از جمعیت داخلی در برابر تاثیر تحریم‌ها بوده است. اقتصاد روسیه به لطف هزینه‌های هنگفت دولت و توانایی کرملین برای یافتن شرکای تجاری جدید، با بدترین انتظارات همخوانی نداشته است. برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها، بانک مرکزی روسیه برای سومین بار متوالی نرخ بهره خود را افزایش داد. این نهاد یک ماه قبل نیز نرخ بهره را به طور اضطراری افزایش داده بود، با این وجود این حرکت تاثیر اندکی بر فشار کاهش ارزش روبل داشته است.
براساس گزارشی از بلومبرگ، سیاستگذاران نرخ بهره را از 12درصد به 13درصد افزایش دادند و بانک مرکزی روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرده است در جلسات آتی لزوم افزایش بیشتر نرخ‌های بهره کلیدی بررسی خواهد شد. سیاستگذاران پیش‌بینی می‌کنند که افزایش نرخ بهره در 2024- 2023 ادامه یابد و همچنین براساس پیش‌بینی بانک مرکزی روسیه، تورم سالانه در سال ۲۰۲۳ بین 6 تا 7درصد باقی خواهد ماند، درحالی‌که قبلا بین 5 تا 5/ 6درصد پیش‌بینی می‌شد. به گفته الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، نرخ بهره افزایش یافته است، زیرا «ریسکهای تورمی تحقق یافته‌اند؛ بانک مرکزی قصد دارد نرخ بهره را در سطوح بالا نگه دارد، تا زمانی که درمورد ماهیت پیدار کاهش تورم متقاعد شود». پس از رشد 5/ 3درصدی اقتصاد روسیه در ماه اوت و افزایش احتمال وقوع رکود اقتصادی در این کشور، بانک مرکزی روسیه در حال مقابله با خطرات اقتصادی است.
با توجه به اینکه روبل تحت فشار است و چشم‌انداز تورم درحال وخیم‌تر شدن است، اتخاذ سیاست انقباضی همچنان امری ضروری است. با توجه به عدم تمایل مسوولان روسی به اعمال محدودیت‌های شدید برای جابه‌جایی سرمایه، بانک مرکزی روسیه به جز بالا بردن نرخ‌های بهره، گزینه‌های دیگری در مقابل خود ندارد. رشد قیمت‌ها از هدف 4درصدی خود عبور کرده است، این درحالی است که اقتصاد جنگ روسیه با وجود تحریم‌‌های اعمال‌شده با تمام قوا درحال فعالیت است. اگرچه افزایش شدید نرخ بهره برای مدت کوتاهی کاهش ارزش روبل را متوقف کرد، اما همچنان ضعیف و بی‌ثبات است و با گران‌تر شدن واردات، تهدیدی برای تورم به حساب می‌آید. پول روسیه در سال جاری حدود 23درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است که بدترین کاهش ارزش در بازارهای نوظهور پس از لیر ترکیه و پزوی آرژانتین محسوب می‌شود.
درحالی که این ارز به 100 در مقابل هر دلار که در ماه گذشته شکسته بود نرسیده است، از اواخر ماه اوت بیش از 2درصد ارزش خود را از دست داده است. ارزش روبل اندکی از تسریع موقت فروش ارز خارجی توسط بانک مرکزی در اواسط سپتامبر سود می‌برد، که به گفته بانک مرکزی این کشور، به دلیل سررسید اوراق قرضه یورویی دولتی، ضروری بود. ارزش روبل پس از اعلام اخیر بانک مرکزی روسیه مبنی بر افزایش نرخ بهره افزایش یافته است. اما همچنان 5/ 0درصد نسبت به دلار قوی‌تر شده است، به طوری که در مسکو 8675/ 96 به ازای هر دلار معامله شده است. این در حالی است که درگذشته 3/ 1درصد در برابر دلار تقویت شده بود.
به گفته سوفیا دونتس، اقتصاددان موسسه «کپتال رنسانس»، پیام بانک مرکزی این کشور حاوی یک نشانه بسیار جدی است؛ سطح فعلی نرخ‌های بهره به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از چیزی است که با ریسکهای تورمی قابل‌توجیه باشد و این افزایش نرخ‌های بهره، تا حد زیادی واکنشی به تغییرات نرخ ارز، یا اعتماد بازار و انتظارات مرتبط با آن است. براساس این گزارش، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تصمیم بانک مرکزی این کشور برای افزایش بهره را به‌موقع و مناسب دانسته است و با توصیف نوسانات ارز به عنوان امری «قابل‌مدیریت» و بدون نیاز به اقدامات شدیدتر، نسبت به روبل همراه با اطمینان خاطر به نظر می‌رسد. اما یک افزایش دیگر نرخ بهره، برای اقتصادی که همچنان درحال وفق دادن خود با تحریم‌هاست و هزینه‌های بودجه و افزایش تولید نظامی را تامین می‌کند، پرهزینه خواهد بود.
براساس تخمین بلومبرگ اکونومیکس، افزایش نرخ‌های بهره در ماه اوت، احتمال رکود در شش ماه آینده را بیش از سه‌برابر می‌کند و به حدود 20درصد می‌رساند. همچنین این اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که احتمال رسیدن نرخ بهره روسیه به 40درصد در ماه‌های آینده وجود دارد. اوگنی کوشلف، کارشناس ارشد اقتصادی روس‌بانک، معتقد است عدم تعادل در بازار ارز با تغییر در نرخ بهره به‌سختی قابل‌حل است؛ تا زمانی که انتظار جریان ارز قوی حاصل از عملیات صادراتی وجود دارد، شاهد نوسانات نرخ ارز و مشکلاتی خواهیم بود که با «ریسکهای تورمی» همراه است.
