وزیر اقتصاد چالش‌های افزایش حقوق کارکنان دولت را تشریح کرد
عامل جاماندگی دستمزد از تورم
عكس: مهتاب بیگی
مانعی برای افزایش حقوق
در جلسه روز گذشته خبرنگار «دنیای اقتصاد» از وزیر اقتصاد پرسید دلیل افزایش نیافتن حقوق کارمندان و بازنشستگان در بودجه ۱۴۰۲ در تناسب با تورم چیست؟ خاندوزی در پاسخ به این پرسش گفت: «فکر می‌کنید چرا در شرایطی که دولت خودش از شرایط تورمی آگاه و ناراضی است، افزایش حقوق کارمندان خود را به اندازه تورم پیشنهاد نمی‌دهد؟ حتما برای سیاستگذار این ترجیح وجود دارد که رضایت جامعه و کارکنان خودش را بیشتر جلب بکند. مگر آنکه مانع و سقفی وجود داشته باشد. مانع و سقف مذکور میزان درآمدی است که به آن اندازه می‌توان مخارج را افزایش داد. درآمدهای دولت هم که از ۳ جزء اصلی بیشتر نخواهد بود که شامل درآمدهای جاری، درآمدهای نفتی و استقراض دولت است. لایحه بودجه ۱۴۰۲ سعی دارد در عین واقع‌بینانه بودن، حداکثر ظرفیت منابع خودش را وصول کند. در واقع اگر درآمدی هست، هزینه‌ها به تناسب آن افزایش پیدا کند.»
او همچنین در پاسخ به پرسش احتمال وجود کسری بودجه در سال آینده گفت: «ترازی که بر اساس آن می‌توانستیم بدون کسری بودجه، لایحه بودجه را ارسال کنیم و وسط سال نیازی به اضافه مجوز برای انتشار اوراق نداشته باشیم این ارقامی است که در لایحه بودجه وجود دارد.» حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت در سال گذشته نیز با استدلال کنترل تورم به میزان ۱۰درصد افزایش یافت. این در حالی است که سیاستگذاری‌های دولت در زمینه کنترل تورم چندان موثر نبود و فشارها موجب شد در میانه سال حقوق کارکنان و بازنشستگان مجددا افزایش یابد. خاندوزی در این زمینه گفت: «افزایش میزان حقوق کارمندان که در میانه سال انجام شده بود و در قانون بودجه ۱۴۰۱ نبود رقمی را به عنوان هزینه جاری ما اضافه کرد که لازم است صاحب‌نظران و اهالی رسانه در مقایسه اعداد لایحه بودجه با قانون بودجه سال جاری این موارد را در نظر داشته باشند.»
تلاشی برای کاهش آلودگی
در سال‌های گذشته آلودگی هوا یکی از ویژگی‌های زمستان در ایران بوده است. این معضل سال به سال شدیدتر شده و شمایل بحران به خود گرفته است. خاندوزی در نشست مذکور به این مساله اشاره کرد و از افتتاح چندین پروژه عمرانی در پالایشگاه‌ها گفت: «آغاز بهره‌برداری رسمی از پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی که ظرفیت فرآوری گاز به میزان ۵۶میلیون مترمکعب در روز دارد، آغاز بهره‌برداری رسمی از اولین سکوی تولیدی فاز ۱۱ پارس جنوبی و آغاز تولید گاز در این فاز که به دستیابی به ۱۲میلیون مترمکعب در روز گاز خام کمک می‌کند، آغاز بهره برداری رسمی از فاز اول جمع‌آوری گازهای همراه، جلوگیری از سوزانده شدن و کاهش انتشار آلاینده‌ها که سال‌ها روی زمین مانده بود و برای کشوری که اتفاقا در تنگنای مصرف گاز در سال‌های سرد مثل زمستان امسال قرار دارد بسیار مهم است که تا پایان سال به بهره برداری خواهد رسید.»
او در این زمینه ادامه داد: «آغاز بهره‌برداری رسمی از طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان که طرح بسیار بزرگی است. همچنین ایجاد یک ظرفیت جدید پالایشی به ظرفیت ۲۱۰هزار بشکه در روز، تولید فراورده با استاندارد یورو ۵، کاهش تولید مازوت و افزایش تولید محصولات سبک‌تر و ارزشمندتر، کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی، طرح تکمیل پالایشگاه اصفهان و تولید گازوئیل یورو ۵ با ظرفیت ۱۰۰هزار بشکه در روز، گازرسانی به بیش از ۳۰ شهر و بیش از ۲هزار روستای جدید در سیستان و بلوچستان و سایر استان‌ها، بهره‌برداری رسمی از بخشی از خط لوله ایرانشهر- چابهار و ۹۴ پروژه ملی در حوزه‌های آبرسانی، تکمیل و تولید نیروگاه‌های تولید برق، آبگیری سدها، تصفیه‌خانه‌های آبی برای مناطق شهری و روستایی، تکمیل خطوط انتقال آب، افتتاح نیروگاه‌های مبتنی بر انرژی پاک و... از دیگر طرح‌هایی‌اند که از دهه فجر تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسند.»
راهکار ارزی دولت چیست؟
در ماه‌های گذشته بازار ارز نوسانات زیادی را تجربه کرده است. خاندوزی در توضیح برنامه‌های دولت در این زمینه گفت: «همانطور که رئیس کل بانک مرکزی در روزهای گذشته اشاره کرد، وضعیت منابع ارزی کشور وضعیت خوبی است. حتی از نظر کنترل مصارف ارزی کشور، آن بخش رسمی که در قالب واردات کالا صورت می‌گیرد، با هماهنگی‌های اخیری که بین وزارت صمت و بانک مرکزی انجام شده است، وضعیت نسبت به گذشته در زمینه کنترل مصارف را هم بهبود بخشیده است. همانطور که قبلا هم گفته بودم، بیش از ۸۰درصد نیازهای ارزی کشور از طریق بازارهای رسمی صورت می‌گیرد که یا از طریق سامانه نیما برای ارز حواله‌ای یا بازار متشکل و تمهیدی که اخیرا بانک مرکزی تغییراتی در آن ایجاد کرده است و در مورد بازار اسکناس ارزی است، انجام می‌شود.»
او در این باره ادامه داد: «همه اینها مجموعا مسیرهای اصلی ارز هستند و بیش از ۸۰درصد نیازهای ارزی کشور از این طریق تامین می‌شود؛ اما متاسفانه در شبکه‌ها و کانال‌هایی که خرید و فروش کاغذی و قمار ارز صورت می‌گیرد، بدون اینکه با منابع ارزی کشور و درآمدها و صادرات نفتی و غیرنفتی نسبتی داشته باشد، در روزهای اخیر شاهد افزایش نرخ بودیم. امیدواریم دستگاه‌هایی که مستقیما از سوی دولت مسوولیت‌هایی به آنها داده شده بتوانند در این بازارهای کاغذی وضعیت را مهار کنند»
وام تورم‌زا در سال آینده
تسهیلات تکلیفی در سال‌های گذشته یکی از عوامل مهم ناترازی بانک‌ها و همچنین استقراض آنها از بانک مرکزی بوده است. سال گذشته اختلاف دولت و مجلس در زمینه تعیین سقف این نوع تسهیلات محل بحث‌های زیاد بود. وزیر اقتصاد در زمینه سقف تسهیلات تکلیفی در سال آینده گفت: «یکی از انتقادهایی که نسبت به بودجه ۱۴۰۱ می‌شود، حجم بالای این‌گونه تکالیف بوده است. به نحو پیشگیرانه تلاش دولت سیزدهم این بوده است که عدد ۲۰۰هزار میلیارد تومان را که برآورد بانک مرکزی از میزان توان و ظرفیت شبکه بانکی کشور بود به عنوان سقف تسهیلات تکلیفی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ رسما ذکر کند که از محل صددرصد مانده سپرده‌های قرض‌الحسنه و بخشی از سپرده‌های جاری کاملا قابل تامین است و فشار غیرقابل‌تحمل به شبکه بانکی کشور ایجاد نخواهد کرد.»
او در این زمینه ادامه داد: «در صورت تصویب این سقف، اولین بار و اولین سال است که میزان تسهیلات تکلیفی و محل تامین آنها در قانون بودجه به شکل هماهنگی با سقف‌های عملی خواهد بود تا شاهد نارضایتی نباشیم، چراکه نارضایتی جامعه و مردم از این بابت است که عددی تصویب شود اما بانک‌ها امکان تامین آن تسهیلات را نداشته و مردم را به دریافت اسناد و وثیقه‌‌های بیشتر مجبور کنند. این فرایند ثمره‌ای به‌جز ناراضی‌تراشی و ایجاد نارضایتی اجتماعی نخواهد داشت. امیدواریم با سقف ۲۰۰هزار میلیارد تومانی که در لایحه بودجه است، این اتفاق در سال آینده به اجرا گذاشته شود.»
تصمیم دولت درباره نان
احسان خاندوزی در زمینه فاز دوم طرح هوشمندسازی تخصیص آرد گفت: «چون مساله دسترسی مردم و طبقات ضعیف به نان اهمیت داشت، دولت در این باره تدبیر متفاوتی نسبت به سایر کالاهای اساسی داشت. در فاز اول بیش از ۹۸درصد نانوایی‌های کشور به مکانیسم رصد توزیع هوشمند آرد در کشور متصل شدند. اجرای فاز اول طرح نشان داد بخشی از آرد یارانه‌ای از شبکه کشور خارج می‌شده است. نکته مهم اینکه متاسفانه آسیب‌شناسی مشکلی که در گذشته وجود داشت، مورد جهت‌گیری رسانه‌ای قرار گرفت. این طرح این آسیب را شناسایی کرد و امیدواریم تا پایان سال مساله فاز دوم اجرا شود.» او در این زمینه ادامه داد: «خبری از آزادسازی قیمت نان نیست و محدودیتی برای خرید نان وجود ندارد. همچنین محدودیت نانواها در خرید آرد برداشته می‌شود و می‌توانند هرچه بیشتر پخت کنند، بیشتر آرد بخرند و کمک‌هزینه دولت که هر شب پرداخت می‌شود هم افزایش خواهد یافت.»
