ارزش اقتصاد خلاق و ۱۰ کلید برای توسعه آن
اقتصاد خلاق چیست؟
اقتصاد خلاق تعریف واحدی ندارد. این یک مفهوم در حال تکامل است که بر تعامل بین خلاقیت و ایده‌‌‌های انسانی و مالکیت معنوی، دانش و فناوری استوار است. اساسا این فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر دانش است که «صنایع خلاق» بر آنها مبتنی است. صنایع خلاق که شامل تبلیغات، معماری، هنر و صنایع دستی، طراحی، مد، فیلم، ویدئو، عکاسی، موسیقی، هنرهای نمایشی، انتشارات، تحقیق و توسعه، نرم‌‌‌افزار، بازی‌‌‌های کامپیوتری، نشر الکترونیک و
تلویزیون/ رادیو می‌شود. رگ حیات اقتصاد خلاق آنها همچنین منبع مهمی از ارزش تجاری و فرهنگی محسوب میشوند. اقتصاد خلاق مجموع تمام اجزای صنایع خلاق اعم از تجارت، کار و تولید است. امروزه صنایع خلاق یکی از پویاترین بخش‌‌‌های اقتصاد جهانی هستند که فرصت‌‌‌های جدیدی را برای کشورهای در حال توسعه فراهم می‌کنند تا به سمت مناطق نوظهور با رشد بالا در اقتصاد جهانی جهش کنند.
ارزش اقتصاد خلاق چیست؟
اقتصاد خلاق باید محور استراتژی هر کشور باشد. یکی از اعضای شورای صنایع خلاق دولت بریتانیا به نام جان نیوبیگین ادعا می‌کند که این یکی از بخش‌‌‌های در حال رشد سریع اقتصاد جهانی است، و این در هر منطقه صادق است، نه فقط در اروپا و آمریکای شمالی. اقتصاد خلاق چه چیز دیگری می‌تواند بدهد و چه عواملی بر توسعه آن تاثیر می‌گذارد؟ در زیر سعی داریم به این سوالات پاسخ دهیم. اصطلاح «صنایع خلاق» حدود ۲۰ سال پیش برای مشخص کردن انواع خاصی از فعالیت‌ها استفاده شد. برخی از آنها بسیار باستانی هستند، برخی دیگر تنها با توسعه فناوری‌های دیجیتال ظاهر شدند. اولین تلاش برای سنجش ارزش صنایع خلاق در سال ۱۹۹۷ در بریتانیا بود. دولت سند صنایع خلاق نقشه برداری را در سال ۱۹۹۸ منتشر کرد که ۱۳ حوزه فعالیت شامل تبلیغات، معماری، طراحی و موارد دیگر را فهرست می‌کرد. این مطالعه همچنین این واقعیت مشترک را مشخص کرد که آنها «منشا خلاقیت، مهارت و استعداد فردی دارند و... پتانسیل ایجاد ثروت از طریق تولید مالکیت معنوی را دارند.» ۲۰ سال بعد، مفهوم «صنایع خلاق» و اهمیت آنها توسط اکثر دولت‌‌‌های جهان به رسمیت شناخته شد و شروع به محو شدن به یک «اقتصاد خلاق» گسترده‌‌‌تر شد. اقتصاد خلاق مشاغلی را ایجاد می‌کند که نمی‌تواند جایگزین ماشین‌‌‌ها و فناوری‌‌‌ها شود، زیرا به خلاقیت و هوش هیجانی انسان بستگی دارد. جان نیوبیگین می‌‌‌گوید: «رئیس بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی بریتانیا به شوخی گفت که برای شروع اقتصاد خلاق به پول یا مدارک زیادی نیاز ندارید، فقط باید باهوش باشید و یک گوشی هوشمند داشته باشید!»
در حال حاضر صنعت خلاق ابزاری برای نوآوری است و می‌توان آن را در سایر صنایع پیاده‌سازی و با این بخش‌‌‌ها هم‌‌‌افزایی کرد. برای مثال، طیف وسیعی از صنایع و حرفه‌‌‌ها، از تبلیغات گرفته تا گردشگری را تسهیل می‌کند، و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مهارت‌‌‌ها و سبک‌‌‌های کاری بخش خلاق شروع به تاثیرگذاری بر سایر حوزه‌‌‌های اقتصاد کرده است. همچنین اقتصاد خلاق یکی از بخش‌‌‌های در حال رشد اقتصاد جهانی است. بنابراین، باید بخش مهمی از استراتژی هر کشور باشد. اکنون مشکلات زیست محیطی زیادی وجود دارد که خلاقیت و صنایع خلاق می‌تواند به حل آنها کمک کند. اغلب گفته می‌شود که نفت سوختی بود که اقتصاد جهان را در قرن بیستم به حرکت درآورد. خلاقیت روغن در قرن
بیست و یکم است. اما هر چه روغن بیشتر استفاده کنیم، کمتر می‌شود و هر چه بیشتر از خلاقیت استفاده کنیم، خلاق‌‌‌تر می‌‌‌شویم و سریع‌تر پاسخ می‌‌‌گیریم. هر چه تحلیلگران بیشتر در مورد چگونگی ارزیابی تاثیر واقعی صنایع خلاق فکر کنند، بیشتر آشکار می‌شود که ما به بازنگری اساسی بیشتری در این صنعت نیاز داریم. به عنوان مثال، سازمان بریتانیایی نستا و دیگران به این نتیجه رسیدند که تعداد آثار خلاقانه در صنایع «غیر خلاق» احتمالا بیشتر از تعداد کارهای خلاقانه در صنایع خلاق است. اقتصاد خلاق همان کارخانه ماشین‌سازی نیست که بتوان آن را به جایی که نیروی کار ارزان و مقررات ضعیف است منتقل کرد. صنایع خلاق از ذهن مردم توسعه می‌یابد. یک نشریه دولتی بریتانیا (بریتانیای خلاق) بیان می‌کند که سیاست‌های بلندمدت موثر برای صنایع خلاق به ابتکارات سیاسی بستگی دارد. بنابراین، برای توسعه اقتصاد خلاق، ابتدا به مدارسی نیاز داریم که خلاقیت را تشویق کنند، ایدهها را به اشتراک بگذارند و تجربه کنند. اکنون بسیاری از نظام‌‌‌های آموزشی به جای حرکت رو به جلو به سوی آینده، سعی در آماده‌سازی جوانان برای اقتصاد و جامعه دارند که دیگر وجود ندارد.
۱۰ کلید برای توسعه اقتصاد خلاق
سازمان ملل متحد در گزارش خود (گزارش اقتصاد خلاق سازمان ملل در سال ۲۰۱۳) نمونه‌‌‌های متعددی را ارائه می‌دهد که اهمیت فرهنگ را برای توسعه جامعه نشان می‌دهد. این سند همچنین توضیح می‌دهد که چگونه گسترش حقوق و فرصت‌‌‌ها برای هنرمندان و کارآفرینان خلاق می‌تواند کارآیی را در کل حوزه فرهنگی افزایش دهد. پس برای توسعه بخش خلاق در اقتصاد چه باید کرد؟
۱. اول از همه بدانید که اقتصاد خلاق علاوه بر مزایای اقتصادی، ارزش غیر‌پولی نیز ایجاد می‌کند که به طور قابل‌توجهی در دستیابی به توسعه اجتماعی فراگیر و پایدار کمک می‌کند.
۲. فرهنگ را به عنوان محرک و توانمند فرآیندهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی قرار دهید، زیرا تغییرات مثبت تنها در یک جامعه تعریف شده فرهنگی می‌تواند رخ دهد.
۳. از طریق نقشه‌برداری از دارایی‌‌‌های محلی اقتصاد خلاق، فرصت‌‌‌ها را آشکار کنید. این تحلیل مبنایی برای توسعه یک برنامه اقدام بعدی در این بخش خواهد بود.
۴. تقویت پایگاه شواهد از طریق جمع‌آوری دقیق داده‌‌‌ها به عنوان سرمایه‌گذاری بالادستی اساسی برای هر سیاست توسعه اقتصاد خلاق منسجم در منطقه.
۵. بررسی ارتباط بین بخش‌‌‌های غیررسمی و رسمی اقتصاد خلاق به‌‌‌عنوان حیاتی برای ایجاد سیاست‌های کافی، زیرا اقتصاد خلاق در کشورهای در حال توسعه عمیقا متکی بر سیستم‌ها، فرآیندها و نهادهای فرهنگی غیررسمی است و از بخش عمومی دور است. در حالی که خانواده و دوستان به سرمایه‌گذاران اصلی برای کارآفرینان خلاق تبدیل میشوند.
۶. تجزیه و تحلیل عوامل موفقیت حیاتی که به ایجاد مسیرهای جدید برای توسعه اقتصاد خلاق محلی کمک می‌کنند. این عوامل عبارتند از: در دسترس بودن زیرساخت‌‌‌ها و منابع نیروی کار، وجود قانون حمایت از مالکیت معنوی، دسترسی به بازارهای جهانی و...
۷. سرمایه‌گذاری در توسعه پایدار شرکت خلاق در سراسر زنجیره ارزش. این به آن معنی است که نیاز به حمایت از یادگیری و نوآوری محلی وجود دارد، زیرا بدون آنها هیچ استعداد جدید یا شرکت جدید خلاقیت وجود نخواهد داشت.
۸. ایجاد فرصت‌‌‌های جدید برای کارآفرینان فرهنگی در مدیریت بازرگانی و شبکه‌‌‌های اجتماعی، مشارکت دادن آنها در فعالیت‌های بازاریابی و ارائه شهرک‌‌‌های شهری مناسب برای توسعه ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه.
۹. مشارکت در همکاری بین‌المللی برای تسهیل یادگیری متقابل سازنده و همچنین به اشتراک‌گذاری اطلاعات و تجربیات.
۱۰. جریان فرهنگ را در برنامه‌‌‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی محلی قرار دهید، آن را در رتبه اول قرار دهید، حتی زمانی که با اولویت‌‌‌های رقابتی روبه‌رو هستید.
