سهام شرکت‌های چینی فعال در زمینه تکنولوژی سقوط کرد
تاوان مداخله اینترنتی در چین
شرکت‌های چینی فعال در عرصه تکنولوژی در سایه ایجاد محدودیت پکن به سقوط خود ادامه می‌دهند. در راستای ادامه مقررات‌گذاری‌های جدید دولت چین فروش شدید سهام شرکت‌های فناوری خصوصی چینی ادامه دارد. این مقررات و نظارت‌های جدی پکن بر شرکت‌های مختلف باعث شده تا بسیاری از سرمایه‌گذاران این اقدامات چین را تلاش برای افزایش سیاست‌های کنترلی این کشور تلقی کنند و نگرانی‌ها بابت میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خارجی افزایش یابد. این موضوع خود را در بورس‌های بین‌المللی منعکس کرده است؛ روز سه‌شنبه شاخص بورس هنگ‌کنگ پنج درصد کاهش یافت و شاخص شرکت‌های تکنولوژی این بازار ۷/ ۸ درصد سقوط کرد. در میان این شرکت‌ها Tencent (شرکت چینی شناخته شده صنعت تکنولوژی) ۱۰درصد از ارزش خود را از دست داد. از سوی دیگر علی‌بابا، غول چینی فعال در عرصه تجارت الکترونیک نیز شاهد سقوط ۷/ ۷ درصدی ارزش خود بود. این سقوط سهام شرکت‌های تحویل غذا را نیز بی‌نصیب نگذاشته و Meituan (شرکت فعال در این زمینه) از روز جمعه تا به حال بالغ بر ۵۶ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داده است. البته این مقررات جدید و به تبع آن سقوط سهام به حوزه تکنولوژی محدود نماند و در پی مقررات جدید دولت چین مبنی بر ممنوعیت صدور مجوزهای تدریس خصوصی، شرکت‌های فعال در این زمینه نیز دچار افت در بازار شدند. از روز جمعه سهام شرکت‌های خصوصی آموزشی چین بیش از ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست داده‌اند. به نظر می‌رسد اقدامات جدید دولت چین در جهت کنترل بیشتر فضای کسب و کار و نظارت بیشتر بر کمپانی‌ها، بر ریسک فعالیت در اقتصاد چین افزوده و به نظر می‌رسد تاوان این علاقه دولت چین به کنترل فضای اقتصادی از جیب اقتصاد پرداخت می‌شود.
سقوط غول‌های فناوری چینی
شرکت‌های فناوری چینی دوران بدی را پشت سر می‌گذارند. ارزش این شرکت‌ها در هفته گذشته شاهد سقوط‌های چشمگیری بوده است. سقوط سهام این شرکت‌ها دلایل مختلفی دارد اما وجه مشترک همه به قوانین و مقررات جدید وضع شده از سوی دولت چین برمی‌گردد که از جذابیت و سودآوری این شرکت‌ها کاسته و آینده سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این صنایع را با هاله‌ای از ابهام روبه‌رو کرده است. علاوه بر این هزینه‌های شفاف و محسوس، چنین تصمیماتی از سوی دولت چین ریسک فعالیت اقتصادی در چین را بالا برده و با ایجاد تردید در سرمایه‌گذاران بالقوه هزینه‌های نامحسوسی را به اقتصاد چین وارد می‌کند. تنسنت یک هلدینگ چینی است که در زمینه ارائه خدمات شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های گروهی، پورتال‌های وب، تجارت الکترونیک، آنتی‌ویروس‌ها، مرورگر وب، بازی‌های چندنفره آنلاین مانند پابجی موبایل و خدمات ارزش افزوده مخابرات فعالیت می‌کند. این شرکت روز سه‌شنبه در بورس هنگ‌کنگ ۷ درصد کاهش ارزش را شاهد بود که با احتساب کاهش‌های قبلی در این هفته حدود ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. این شرکت در روزهای اخیر با مقررات جدید از سوی دولت چین مواجه شده بود که باعث شد از رونمایی برنامه جدید خود منصرف شود. قانون‌گذاران چینی بارها از سهم بزرگ این شرکت چینی در بازار ابراز نگرانی کرده بودند و به نظر می‌رسد با اقدامات خود قصد کنترل بیشتر آن را دارند. این شرکت روز شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد کاملا از مقررات جدی پیروی می‌کند و نظارت‌های تازه را به صورت کامل انجام خواهد داد. این شرکت همچنین متعهد شده که به مسوولیت‌های اجتماعی خود عمل کند و به رقابت سالم در بازار بپردازد. این سقوط دامنگیر غول تجارت الکترونیک چینی نیز شده است. سهام شرکت چینی علی‌بابا در حالی که روز دوشنبه ۴/ ۶ درصد در هنگ‌کنگ بسته شد، روز سه‌شنبه ۶/ ۴ درصد دیگر سقوط کرد. اما یکی از بالاترین سقوط‌ها در هفته گذشته به شرکت چینی تحویل غذای Meituan تعلق داشت. سهام این شرکت روز دوشنبه ۱۴ درصد و روز سه‌شنبه ۱۶ درصد سقوط کرد تا ارزش بازاری آن مبلغی معادل ۵۶ میلیارد دلار کاهش یابد. این شرکت چینی بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر دارد و دستورالعمل‌های جدید مقامات چینی برای بهبود وضعیت کارکنان آن باعث شده تا شاهد چنین افت گسترده‌ای در بازار سهام باشد. برهمین اساس اداره مقررات بازار چین همه شرکت‌های فعال در این زمینه را ملزم به رعایت مواردی چون حداقل دستمزد محلی برای پیک‌های موتوری، کاهش بار کاری آنها و تقویت آموزش‌های ترافیکی کرده است. در پاسخ این شرکت بزرگ چینی نیز با انتشار بیانیه‌ای از این اقدام حمایت کرده و خود را به انطباق با این استاندارد‌های جدید متعهد دانسته است. بنیان‌گذار Meituan در ماه مه در اقدامی حساسیت‌برانگیز با انتشار شعری انتقادی در صفحه خصوصی خود که چند دقیقه بعد آن را حذف کرد، خودش را در کانون توجهات قرار داد. در ماه‌های اخیر صنعت فناوری چین دچار لرزش‌های محسوسی شده است. شاخص Nasdaq Golden Dragon China (معیار سهام فناوری چین در نیویورک) طی دو روز گذشته ۱۵ درصد کاهش یافته که بدترین سقوط از سال ۲۰۰۸ تا به امروز است. به گفته تحلیلگران گلدمن ساکس، از ماه فوریه، سهام شرکت‌های فناوری چینی در خارج از کشور رقم خیره‌کننده یک تریلیون دلار کاهش ارزش را تجربه کرده‌اند.
آموزش خصوصی ممنوع می‌شود
دخالت‌ها و مقررات جدید دولت چین به شرکت‌های فناوری محدود نمانده و در تازه‌ترین اقدام دولت چین اواخر هفته پیش اعلام کرد که برای کاهش هزینه‌های زندگی و ترغیب به فرزندآوری در این کشور، آموزش خصوصی انتفاعی را در این کشور ممنوع کرده است. بر اساس قوانین تازه تصویب شده، تمامی موسسات آموزشی خصوصی از این پس باید به عنوان سازمان‌های غیرانتفاعی ثبت شوند و هیچ مجوز جدیدی برای موسسات خصوصی که در این زمینه فعالیت دارند، صادر نخواهد شد. بر اساس قوانین اعلام شده موسسات خصوصی فعال تحت نظارت‌های بیشتر قرار می‌گیرند و تدریس خصوصی خارج از ساعت کاری مدارس در اواخر هفته، تعطیلات عمومی و همچنین در زمان تعطیلات مدارس به کلی ممنوع است. موسسات خصوصی آموزشی همچنین از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری منع شده‌اند. در نتیجه این اقدامات شاخص صنعت آموزش چین روز سه‌شنبه ۱۴ درصد کاهش یافت. در سال‌های اخیر و با پیش‌بینی افزایش تقاضا برای آموزش خصوصی در چین - که کشور پرجمعیتی است - سرمایه‌گذاری‌های بزرگی از طریق بخش‌های عمومی و خصوصی در بخش خصوصی آموزشی صورت گرفت و حالا با این قوانین جدید میلیاردها دلار سرمایه به مخاطره افتاده است. همزمان با این اخبار، ارزش شرکت‌های آموزش خصوصی فعال در چین تحت‌الشعاع قرار گرفت و در بازار‌های بین‌المللی بیش از ۳۰ درصد کاهش را تجربه کردند. در یکی از چشمگیر‌ترین سقوط‌ها روز دوشنبه سهام شرکت New Oriental Education & Technology در بورس هنگ‌کنگ نزدیک به ۵۰ درصد سقوط کرد و همان روز در بورس نیویورک با ۳۴ درصد افت بسته شد.
تقابل دولت و کارآفرینان
به نظر می‌رسد دولت چین درصدد کنترل بیشتر کارآفرینان و صاحبان سرمایه و کارخانه‌هاست و از شواهد پیداست که در این زمینه بسیار جدی است. پیش از این نیز رفتار حکومت چین با «جک ما» صاحب معروف شرکت علی‌بابا نمایانگر این رویکرد تهاجمی پکن نسبت به سرمایه‌داران چینی بود؛ غیبت چندماهه «ما» پس از آن رخ داد که این میلیاردر چینی در یک سخنرانی از سیستم بانکی چین انتقاد کرد و آن را منسوخ خواند. پس از آن جک ما، چند ماه از دید دوربین‌ها دور بود و گمانه‌زنی‌های بسیاری درباره سرنوشت او منتشر شد و در نهایت با انتشار تصاویر زنده‌ای از خود به این گمانه‌زنی‌ها پایان داد؛ هرچند هنوز هم از محل او اطلاعاتی در دست نیست. هجوم به تشکیلات تریلیون دلاری جک ما مانند آنچه دولت چین در هفته گذشته به انجام رساند در راستای تلاش دولت برای کنترل غول‌های فناوری چینی است. از نظر پکن این شرکت‌ها قدرت کنترل بیش از حدی روی اقتصاد این کشور پیدا کرده‌اند. موج اقدامات مقامات چینی علیه این شرکت‌ها نشان می‌دهد که چطور صبر پکن در شرکت‌های برجسته فناوری لبریز شده و اکنون آنها را تهدیدی برای ثبات سیاسی و مالی به حساب می‌آورد.
