گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد
تورم سبد خوراکی در مرداد
گزارش منتشرشده توسط مرکز آمار ایران در مرداد ماه سال‌جاری، نشان‌دهنده نوسان قیمتی مثبت و منفی در خوراکی‌ها است. گروه خوراکی‌ها که یک‌چهارم سبد مصرفی خانوار ایرانی را تشکیل می‌دهد، سهم قابل‌توجهی در تورم کل مصرف‌کننده دارد. به‌طور کلی تغییرات قیمت اقلام خوراکی نشان‌دهنده کوچک‌شدن ماهانه سفره ایرانیان به‌دلیل تورم مثبت اغلب مواد خوراکی است. خوراکی‌هایی مثل برنج خارجی، پنیر و شیر پاستوریزه، موز و پرتقال در مرداد ماه بیش از ۱۰درصد افزایش قیمت نسبت به تیر ماه داشته‌اند. بیشترین افزایش قیمت در میان خوراکی‌ها نسبت به مرداد سال گذشته مربوط به عدس و برنج خارجی است. اقلام خوراکی مانند تخم‌مرغ ماشینی، سیب‌زرد، گوجه فرنگی و سیب‌زمینی، در مرداد ماه نسبت به ماه قبل تورم منفی را تجربه کرده‌اند.
تردید تورمی در انتخاب برنج
بسیاری از خانوارهای ایرانی به‌دلیل گرانی برنج داخلی، با وجود عطر و طعم آن و تمایل به حمایت از تولید داخل، برنج وارداتی را به سفره روزانه خود راه داده و برنج خارجی را جایگزین برنج ایرانی کرده‌اند. امسال خانواده‌ها و دیگر مصرف‌کننده‌های برنج خارجی در هنگام خرید دچار دو دلی نسبت به خرید برنج با قیمت بالا شدند. بسیاری از خانواده‌ها در جست‌وجوی راه‌حلی برای تصمیم‌گیری بین خرید برنج ایرانی، خرید برنج خارجی و از طرفی حذف یا کاهش مصرف برنج از سبد مصرفی خانواده خود بودند. آمارها نشان می‌دهد برنج خارجی یکی از بیشترین افزایش قیمت‌ها را در میان اقلام خوراکی تجربه کرده است. تفاوت قیمت یک کیلو برنج ایرانی و یک کیلو برنج غیرایرانی به ۹ هزار تومن رسیده است. در بین کالاهای خوراکی، قیمت برنج خارجی ۵/ ۱۰۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته و یکی از بالاترین تورم‌های نقطه‌به‌نقطه را ثبت کرده است. این افزایش قیمت در تورم ماهانه به گونه‌ای دیگر خود را نشان داده است، چرا که دولت به‌دلیل ورود به بازار این کالا با افزایش عرضه برنج خارجی در بازار، سعی در جلوگیری از افزایش بیش از پیش قیمت داشته است. تورم برنج خارجی در تیر ماه سال‌جاری بیش از ۱۸ درصد بوده که به‌دلیل سیاست‌های دولت در توزیع بیشتر در مرداد ماه به ۵/ ۱۰ درصد رسیده است. با این وجود هنوز کنترل قیمت توان مقابله با گرانی این کالای اساسی را که بخش اساسی از سفره ایرانیان را تشکیل می‌دهد نداشته و در مرداد ماه هم ۵/ ۱۰ درصد افزایش نسبت به خرداد را ثبت کرده است. تورم سالانه برنج خارجی در مرداد ماه نسبت به تورم سالانه تیر ماه ۲۳ درصد افزایش داشته است.
آرام شدن تورم تخم‌مرغ
از سوی دیگر، یکی از کمترین تورم‌های ماهانه در تخم‌مرغ مشاهده می‌شود. روند تورم تخم‌مرغ در مرداد برخلاف مسیر افزایشی آن در تیر ماه بوده است و این نرخ تورم ماهانه آن به منفی ۱۱در دومین ماه تابستان رسیده است. بنابر این شاهد کاهش ۱۱درصدی تورم تخم‌مرغ ماشینی در مرداد نسبت به تیر بودیم. با این حال قیمت این کالای اساسی نسبت به سال گذشته افزایش ۵۰ درصدی تجربه کرده است. یکی دیگر از اقلامی که تامین پروتئین را در سبد غذایی سالم بر عهده دارد حبوبات است. حبوبات نیز در سال ۹۹ مانند همیشه در سفره‌ها حاضر نشد و شاهد افزایش قابل‌توجه قیمت آنها بودیم. براساس گزارش، تورم نقطه به نقطه عدس نسبت به سال گذشته ۱/ ۱۳۶ است. حبوبات یکی از کالاهای پیش رو در تورم سالانه بودند و قیمت آن با سرعت بیشتری رشد کرده است.
تورم منفی در سه کالا
براساس آمار‌های منتشر شده در مرداد ماه امسال توسط مرکز آمار سه قلم از خوراکی‌ها در مرداد ماه دارای تورم منفی نقطه‌ای بودند، به عبارتی دیگر قیمت این سه کالا در یک سال کاهشی بوده است. تورم قیمت سیب‌زمینی نسبت به مرداد ماه سال گذشته، منفی ۹/ ۳۴ اعلام شده است. تورم سالانه رب گوجه‌فرنگی منفی ۲۰ و تورم سالانه گوشت گاو و گوساله منفی ۴/ ۲ است. عرضه توسط تولید‌کننده در ماه‌های اخیر، بیشتر در بازاراین اقلام مشاهده می‌شود و سطح قیمتی آن را کاهش داده است. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که درصد افزایش ماهانه قیمت سیب‌زمینی منفی۶/ ۲، گوشت گاو یا گوساله۱/ ۲ و رب گوجه فرنگی ۲/ ۱ بوده است. با توجه به اینکه موادی نظیر صیفی جات و پروتئین جزو مواد ضروری سفره خانوار محسوب می‌شود، کاهش قیمت آنها باعث می‌شود سهم آنها در سبد خانوار تا حدودی حفظ شود. از سوی دیگر، شاید بتوان افزایش تورم قند و شکر را درجهت تغذیه سالم در آحاد جامعه دانست. با اینکه نوسانات قیمت شکر کنترل شده بوده، ولی با این حال بازار شاهد افزایش تورم شکر نسبت به سال گذشته به میزان ۵۰ درصد بوده است.
صدرنشینان و قعرنشینان تورم
نکته جالب در بررسی تورم مرداد ماه تورم اقلامی مانند مرغ ماشینی، گوشت گوسفند، برنج ایرانی، روغن مایع، کره پاستوریزه و پیاز و گوجه‌فرنگی است. تنها این اقلام افزایش قیمتی زیر ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته دارند و اقلام دیگر، همگی بیش از ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. کالاهای لوبیا چیتی، خیار و پرتقال افزایش قیمتی بالای ۶۰ درصد داشته‌اند. عدس و برنج خارجی افزایش قیمت بالای ۱۰۰ درصد را به نمایش گذاشته‌اند. بالاترین درصد افزایش قیمت سالانه در مرداد ماه مربوط به برنج خارجی درجه یک، لوبیا چیتی، عدس، خیار و پرتقال محصول داخل است. بالاترین افزایش قیمت‌ها نسبت به تیر ماه مربوط به برنج خارجی، شیر پاستوریزه، پنیر پاستوریزه ایرانی و پرتقال محصول داخل است. به‌طور کلی ارزیابی از تورم ماهانه و سالانه در تیر و مرداد نشان‌دهنده نوسان بالای قیمتی در جهت افزایش یا کاهش مواد خوراکی است. این درحالی است که سیاست‌گذار باید دامنه نوسان قیمت‌ها در بازار را با توجه به ابزارهای اقتصادی محدود کند.
