غنی‌سازی آماری مرکز آمار

رونمایی از سری زمانی مرکز آمار

یکی از امکانات جدید اضافه شده به سایت، محاسبه‌گر تورم است. در این ماشین‌حساب تورم، سری زمانی تورم از سال ۱۳۱۵ وجود دارد و براساس سال پایه ۹۵ محاسبه انجام می‌شود. سوالی که در این رابطه از رئیس مرکز آمار پرسیده شد، این بود که درحالی‌که این مرکز از سال ۱۳۴۴ تاسیس شده، این‌سری زمانی از کجا به‌دست آمده است و چرا محاسبه‌گر تورم مرکز آمار با بانک مرکزی اعداد متفاوتی را نشان می‌دهد؟ منصوره یزدان‌خواه مدیرکل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار ایران در پاسخ به این سوال گفت: بحث سری زمانی همیشه به‌عنوان یک گپ اطلاعاتی مرکز آمار کشور مطرح می‌شد. البته متاسفانه از سال ۸۱ که شروع به انتشار نرخ تورم کردیم، این سری تهیه شد. در زمانی که بانک مرکزی شروع به انتشار آمار تورم کرد از اطلاعات بانک ملی استفاده کرده و سری زمانی خود را ساخت. زمانی که ما بخواهیم شاخصی را تهیه کنیم باید سبدی را برای سال پایه موردنظر تهیه کنیم. زمانی که به سال پایه بعدی برسیم باید براساس سال پایه جدید همه شاخص‌ها تعدیل شود. از آنجا که آمار روستایی از سال ۶۱ در مرکز آمار کشور موجود بود، شاخص‌ها بدون مشکلی تعدیل شد و سری زمانی روستایی کامل شد. اما برای شاخص شهری از اطلاعات نرخ تورم بانک مرکزی استفاده کردیم و شاخص سبد سال پایه ۹۵ را با استفاده از آمار تورم بانک مرکزی به عقب برگرداندیم و محاسبه کردیم، به همین دلیل کمی تفاوت با آمار‌های بانک مرکزی وجود دارد.

کاهش بیکاری، رشد منفی؟

از سوالات مهمی که در این جلسه مطرح شد در مورد کاهش نرخ بیکاری در فصل تابستان و آمار رشد اقتصادی منفی در این مدت بود. در این مورد نصیری، سرپرست معاونت طرح‌های آماری و آمارهای ثبتی توضیح داد که ارتباط یک به یکی بین افزایش اشتغال و رشد مثبت اقتصادی وجود ندارد. او تاکید کرد ممکن است در سال‌هایی مانند سال ۹۵ و ۹۶ که تحریم‌ها برداشته شد و بخش نفت و گاز کشور رونق گرفت، رشد اقتصادی کشور مثبت باشد اما در این بخش افزایش اشتغالی وجود نداشته باشد و بالعکس در سالی مانند امسال، به دلیل کاهش درآمدهای نفتی رشد اقتصادی منفی باشد اما افزایش اشتغال داشته باشیم. نصیری در ادامه افزود نگاهی به آمارهای سازمان تامین‌اجتماعی نیز نشان می‌دهد در تابستان امسال افزایش بیمه‌شدگان نیز داشته‌ایم. در واقع آمارهای ثبتی دیگر سازمان‌ها نیز تاکید می‌کنند که بیکاری در این مدت کاهش پیدا کرده است. او در ادامه به تسهیلات پرداختی دولت از صندوق توسعه ملی اشاره کرد که برای اشتغال‌زایی در بخش روستایی کشور استفاده شده است. علاوه براین او با اشاره به اینکه حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور روستایی است اعلام کرد در تابستان امسال در مقایسه با تابستان سال گذشته شاهد افزایش حدود ۱۷۰ هزار نفر در مشاغل روستایی بودیم که این افزایش چشمگیر بوده است. در تکمیل صحبت‌های نصیری، رئیس مرکز آمار نیز افزود که آمار اشتغال در بخش‌های کشاورزی، دام‌های کوچک، گلخانه‌ها و حمل‌ونقل با افزایش روبه‌رو شده که این اشتغال‌زایی سهم چندانی در رشد اقتصادی نداشته است.

آمارگیری به روش ثبتی مبنا از سال ۱۴۰۵

یکی دیگر از محورهایی که در این جلسه توسط رئیس مرکز آمار و معاونان مطرح شد، بحث مدرن‌سازی روش‌های آمارگیری در کشور بود. جواد حسین‌زاده با اشاره به اینکه با رشد نظام آماری در جهان صرفا با آمارگیری سنتی نمی‌توان پاسخگوی نیازهای آماری بود، تاکید کرد روش‌های ثبتی مبنا کارآیی بیشتری نسبت به روش‌های سنتی دارند چراکه مبنای اصلی این روش‌های آماری مبتنی بر داده‌های تولیدی در دستگاه‌های اجرایی است. او درخصوص به‌کار‌گیری آمارهای دستگاه‌های اجرای افزود که در برنامه ملی آمار نشان کیفیت برای تفکیک کردن آمار رسمی از غیررسمی طراحی شده تا تنها آمارهای رسمی دارای این نشان قابل‌انتشار باشند. رئیس مرکز آمار افزود اولین سرشماری ثبتی‌مبنا در سال ۱۴۰۵ انجام می‌‌شود اما در سال ۱۴۰۰ به‌صورت پایلوت این سرشماری را با همکاری برخی دستگاه‌ها مثل ثبت‌احوال برگزار خواهیم کرد. حسین‌زاده وظیفه پژوهشکده مرکز آمار کشور را نیزتولید آمارهای پیش‌نگر اعلام کرد و گفت: به‌زودی آمارهای رشد اقتصادی تورم و بیکاری برای بازه ۶ ماهه از سوی این مرکز اعلام خواهد شد.

همگرایی، شعار امسال مرکز آمار

رئیس مرکز آمار کشور شعار امسال روز آمار را «همگرایی ملی در نظام آماری» اعلام کرد. حسین‌زاده با اشاره به اینکه در نظام آماری بهره‌وری به معنای تولید آمارهای با کیفیت بیشتر و با هزینه کمتر است، گفت: برای تحقق این امر به همگرایی ملی نیاز داریم تا کارآیی و بهره‌وری در نظام آماری افزایش پیدا کند. به گفته او، هزینه سرشماری‌های سنتی بالاست و به سرعت کهنه می‌شود به همین دلیل شعار امسال را همگرایی ملی برای مدرن‌سازی نظام آماری در نظر گرفته‌ایم.

توجه رئیس به رسانه‌ها

جواد حسین‌زاده در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه رعایت استانداردهای بین‌المللی تکلیف این مرکز است و اعلام میزان کاهش نرخ بیکاری و نرخ تورم تاثیری بر عملکرد مان ندارد، تاکید کرد که در مرکز آمار روزانه گزارش‌هایی از مطالبی که رسانه‌ها در مورد مرکز آمار منتشر می‌کنند تهیه می‌شود و او شخصا آنها را بررسی کرده و به مدیرکل‌های بخش مربوطه ارجاع می‌دهد تا آنها جوابگوی سوالات رسانه‌ها و به‌طور کلی افکار عمومی باشند.