محمدصادق جنان‌صفت

اختلاف‌نظر مجلس قانون‌گذاری ایران و دولت‌های نهم و دهم بر سر هدفمند کردن یارانه‌ها بیش از یک سال بود که جدی شده بود و این اختلاف‌ها تا زمان تصویب در مجلس و تایید شورای نگهبان ادامه داشت. در حالی که انتظار می‌رفت این مجادله تمام شده و مجلس و دولت در یک تعامل منطقی بزرگ‌ترین طرح اقتصادی را به سرمنزل مقصود برسانند، با ارائه لایحه بودجه از طرف دولت و اینکه در سال آینده باید ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد از مابه‌التفاوت قیمت‌های فعلی کالاهای مشمول یارانه‌ با قیمت‌های پیش‌بینی شده کسب شود، اختلاف بازگشته‌است.

در حالی که این اختلاف هنوز ادامه دارد و تا روزی که در صحن علنی مجلس مطرح نشود، پایانی برای آن متصور نیست، اما این طرح در میان شهروندان ایرانی وسوسه‌ای بزرگ انداخته است و همه افراد درباره آن صحبت می‌کنند و این طرح کم یا زیاد و درباره کالاهای گوناگون آثار خود را بر جای گذاشته است و نشانه‌هایی از روند افزایش قیمت‌ها دیده می‌شود. علاوه‌بر این، در وضعیتی که سال ۱۳۸۸ را پشت سر می‌گذاریم، هزاران بنگاه تولیدی صنعتی، حمل‌و‌نقل، بازرگانی و ... منتظر آخرین تصمیم‌های ارکان کشور در این حوزه هستند. مدیران و صاحبان بنگاه‌های صنعتی می‌خواهند بدانند تغییرات قیمتی مورد نظر دولت برای حامل‌های انرژی در کدام دامنه است تا بتوانند برای هزینه‌های اضافی خود راهی پیدا کنند.فقدان اطلاعات دقیق برای تولیدکنندگان، بازرگانان و ... شرایط آنها را برای تهیه مواد اولیه، میزان دستمزدها، قیمت فروش کالاهای تولیدی و خدمات عرضه شده در سال ۱۳۸۹سخت‌تر کرده و آنها را در سر درگمی عجیبی فرو خواهد برد. دولت و مجلس راهی را با یکدیگر طی کرده‌اند که برگشت از آن تقریبا ناممکن یا به سختی زیاد میسور خواهد بود.

کاش دولت می‌توانست اهداف خود را درباره هدفمند کردن یارانه‌ها با شفافیت کامل برای همه مردم توضیح دهد و همه را با خود همراه کند. نکته بسیار مهمی که غفلت از آن روزگار را سخت‌تر از هر زمان دیگری خواهد کرد، نادیده گرفتن آمادگی مردم برای اجرای این طرح است. آماده‌سازی ذهنی شهروندان برای پذیرش یک رویداد بزرگ که سرنوشت کسب‌و‌کار و معیشت آنها را تحت شدیدترین تکانه‌ها قرار خواهد داد،‌ غفلتی بزرگ است که ارکان تصمیم‌سازی نباید آن را نادیده بگیرند. آماده‌سازی ذهنی جامعه درباره همه ابعاد و پیامدهای این طرح به معنای این است که همه اطلاعات ریز و درشت این قانون را در عمل با مردم در میان بگذارند و چیزی را که می‌شود بیان کرد، از مردم پنهان نکنند.