پیشنهادی برای جبران تبعات اقتصادی کرونا
محمد علیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران طی یادداشتی به تبعات کرونا بر اقتصاد ایران اشاره کرد و با بیان سه پیشنهاد نوشت:
در مورد میزان و نحوه تاثیر ویروس کرونا بر اقتصاد کشورها و از جمله ایرات نظریات مختلفی وجود دارد؛ البته تاثیر این ویروس بر اقتصاد ایران در مقایسه با خیلی از کشورها کمی پیچیده‌تر است، زیرا علاوه بر آسیب‌های اقتصاد جهانی، اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به نفت، تحریم‌های بین‌المللی، رشد منفی اقتصاد، تورم بالا و غیره آسیب‌های بیشتری را شاهد خواهد بود.
به عبارتی اقتصاد ایران فشارهای دوگانه تحریم و تبعات ویروس کرونا را توأمان تجربه می‌کند، البته در صورتی که واکسنی برای کرونا یافت شود، تبعات اقتصادی موضوع کمتر شده و اقتصاد سریعتر به روال عادی بازگردد. اقتصاد ایران در حالی با معضل کرونا مواجه شده که متغیر‌های اقتصاد کلان، وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهند.
براساس اعلام مرکز آمار ایران رشد اقتصادی در ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۸، در حدود منفی ۷٫۶ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز تقریباً صفر بوده است. همچنین با توجه به قیمت پایین نفت و مشکلات ناشی از تحریم‌ها که فروش نفت خام و حتی فرآورده‌های نفتی را با مشکل مواجه کرده است، دولت عملا در تامین منابع درآمدی خود با مشکل مواجه است.
در چنین شرایطی، هزینه‌های تحمیل شده در اثر اپیدمی کرونا و همچنین کاهش تولید ناشی از آن، میتواند اقتصاد را با تورم‌های بالاتر و رشد‌های اقتصادی پایین‌تر مواجه سازد. از بین رفتن برخی از مشاغل و یا کاهش شدید درآمد در برخی از بخش‌ها باعث کاهش رشد اقتصادی میشود. هر چند، برخی مشاغل دیگر مانند تولیدات مواد بهداشتی می‌توانند رشد بالایی داشته باشند.
بخش خدمات به ویژه کارگران شاغل در بخش‌های حمل و نقل و نیز کارگران رستوران‌ها و هتل‌ها در کنار افرادی که با کاسبی‌های خرد مانند دستفروشی، امرار معاش می‌کنند از نخستین روزهای بروز بیماری کوئید ۱۹ در کشور بیکار شده و این وضعیت کماکان ادامه دارد.
در شرایطی که دولت با تنگنای مالی مواجه بوده و علاوه بر کاهش درآمد‌های ناشی از تحریم و کاهش قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی، با افزایش هزینه‌های بهداشتی و درمانی ناشی از کرونا نیز روبه‌رو است، منابع برای سیاست‌های حمایتی به شدت محدود است. از این رو بسیار مهم است که سیاست‌های حمایتی، بهینه اتخاذ شده و از اجرای سیاست‌های حمایتی کور اجتناب شود.
به منظور تامین منابع مالی حمایت‌های بیشتر از گروه‌های آسیب دیده برخی پیشنهادات همانند موارد زیر میتواند مطرح شود:
۱- آمارها نشان می‌دهند متوسط میزان مصرف بنزین در فرودین ماه سال ۱۳۹۹ نسبت به ایام قبل از دوره کرونا کاهش قابل توجهی داشته است که البته با شروع به کار برخی مشاغل و لغو محدودیت‌های تردد وسائل نقلیه شخصی در کلانشهرها، مقدار مصرف بنزین تا حدودی افزایش یافته است، ولی به دلیل تداوم شرایط کرونایی حداقل در ماه‌های آینده، میزان مصرف بنزین با شرایط عادی همچنان فاصله معنا داری خواهد اشت.
به عبارت دیگر فروش داخلی بنزین در روزها و ماه های پیش رو نسبت به پیش بینی‌های سال گذشته کمتر خواهد بود، از طرفی به دلیل کاهش شدید قیمت جهانی فرآورده (در روزهای اخیر قیمت بنزین فوب خلیج فارس از قیمت بنزین در ایران ارزانتر است) و همچنین کاهش مقدار تقاضا برای فرآورده در کشورهای هدف، درآمد ارزی دولت نیز کاهش خواهد یافت. برای غلبه بر این مشکل و به منظور تحریک تقاضای داخلی بنزین پیشنهاد میشود سهمیه بنزین شخصی از ۶۰ لیتر به ۹۰ (یا ۱۰۰) لیتر در ماه افزایش یافته و نرخ دوم نیز از ۳۰۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان و حتی کمتر تغییر پیدا کند.
قطعا با این سیاست موقت، درآمد ریالی دولت افزایش خواهد یافت. در خصوص گازوئیل نیز می‌توان با افزایش سهمیه بر مبنای پیمایش، درآمد ریالی دولت را افزایش داد. برای کاهش تبعات ناشی از وضعیت فعلی و به منظور پایداری در ارائه خدمات شهری به ویژه در بخش حمل و نقل درون شهری، پیشنهاد میشود. حداقل ۵ درصد از بهای سوخت فروخته شده در شرایط جدید به شهرداری کلانشهرها پرداخت شود.
۲- موضوع اصلاح نحوه پرداخت یارانه نقدی یکی از مباحث مهم در طول سال‌های گذشته بوده است به نظر می‌رسد شرایط حاکم در جامعه برای حمایت از کسانی که به واسطه شیوع ویروس کرونا شغل خود را از دست داده و از لحاظ معیشتی دچار مشکل جدی شده‌اند فرصتی فراهم شده است که یارانه حقوق بگیران (شاغلین ) کشوری و لشگری و شرکت‌های دولتی و نیز نهادهای عمومی قطع و منابع حاصل از این محل به افراد فاقد درآمد و آسیب دیده پرداخت شود.
۳- به دلیل کاهش سفر در نوروز و ایجاد طرح فاصله گذاری اجتماعی خوشبختانه تعداد تلفات انسانی و خسارت‌های مالی ناشی از تصادفات به شدت کاهش یافته است و شرکت‌های بیمه به همین علت سود بیشتری را برده‌اند که پیشنهاد میشود در ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ایمنی بیشتر راهها و کاهش تصادفات به ویژه در نقاط پرخطر جاده‌ای و حادثه خیز شرکت‌های بیمه مسئولیت اجتماعی خود را ایفا کنند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
