کدام کسب‌و کارها از کرونا جان سالم بدر می‌برند؟
در ایران به نظر می‌رسد از درآمد ۴۸۰ میلیاردی سرانه کشور ۳۰ میلیارد کاهش یابد چراکه بنگاه‌ها فعالیت‌های کمتری داشته و به مشکلات اقتصادی دچار می‌شوند. اما چگونگی بازگشت بنگاه‌های اقتصادی به فعالیت‌های سابق خود بحثی است که چالش‌های بسیاری را میان کارشناسان و تحلیلگران برانگیخته است؛ برخی همچون هنری کسینجر تئوریسین آمریکایی و وزیر امور خارجه اسبق ایالات‌متحده معتقدند: هنگامی‌که اپیدمی کووید ۱۹ به پایان برسد، نهادهای بسیاری در کشورهای جهان شکست‌خورده و به‌زانو درمی‌آیند. ازاین‌رو باید تلاش سریعی برای ترمیم زیان‌های واردشده به اقتصاد جهانی متأثر از شیوع این بیماری انجام بگیرد.
اما آیا قرنطینه خانگی و دور نگه‌داشتن افراد از فعالیت اجتماعی و اقتصادی سبب نمی‌شود پس از اتمام این دوره با ایجاد رکود اقتصادی بی‌سابقه، دنیا در معرض تهدید دیگری قرار گیرد و این بار فقر و گرسنگی به ناهنجاری‌های اجتماعی همچون دزدی و غارت بینجامد؟
پیشتر مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی به پیامدهای شیوع ویروس کرونا بر حوزه‌های اقتصادی پرداخته و گویا انتظار دارد، حاکمیت با تزریق مسکن‌های موقتی بنگاه‌های اقتصادی را سرپا نگه دارد، درحالی‌که در بسیاری از کشورهای جهان، بنگاه‌های اقتصادی با عوض کردن خط تولید هم به کمک بشریت شتافته‌اند و هم اقتصاد خود را سرپا نگه‌داشته‌اند.
در گزارش مرکز پژوهش‌ها، به هزینه‌های تحمیل‌شده در اثر اپیدمی کرونا و همچنین کاهش تولید ناشی از آن، اشاره‌شده که می‌تواند اقتصاد را با تورم‌های بالاتر و رشدهای اقتصادی پایین‌تر مواجه سازد. از سوی دیگر به از بین رفتن برخی از مشاغل و یا کاهش شدید درآمد در برخی از بخش‌ها اشاره‌شده که باعث کاهش رشد اقتصادی می‌شود.
این مرکز پیشنهاداتی هم در جهت حمایت از کسب‌وکارها داده: اولویت بر حمایت‌هایی است که منجر به حفظ نیروی کار و عدم اخراج یا تعدیل آن‌ها شود. در پیشنهاد حمایت از اقشار ضعیف اولویت در حمایت‌هایی است که ضمن کنترل شیوع کرونا، منجر به کسب درآمد ثابت و تحریک تقاضای کل شود.
اما واقعاً چنین حمایت‌هایی قادر هستند اقتصاد زمین‌خورده کشور را که پس از جنگ تحمیلی و تحریم‌ها بحران‌های بسیاری را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشته است، سر پا کنند؟ حتماً که نه! کسب‌وکارها و حتی افراد بیش از آنکه به کمک نقدی و حمایت‌های صدقه‌ای نیاز داشته باشند، یک اقتصاد پویا را می‌طلبند، اقتصادی که در بسیاری از کشورها باوجود بحران کرونا زمین‌گیر نشده و حتی در بعضی مواقع رشد داشته است.
در مدت‌زمانی که بحران کرونا اپیدمی شده یک شرکت تولیدکننده جاروهای برقی پیشرفته به‌سرعت خط تولید خود را برای ساخت دستگاه‌های تنفس مصنوعی تغییر کاربری داد و از دولت بریتانیا سفارش تولید ۱۰ هزار دستگاه تنفس مصنوعی دریافت کرد. در حقیقت دایسون به‌جای تولید جاروبرقی که هوا را به داخل خود می‌مکید، یک‌شبه به‌سوی تولید دستگاه‌هایی رفت که هوا را به بیرون می‌پاشید تا یاور ریه از نفس افتاده بیماران کووید۱۹ شود.
رویال مینت که به تولید سکه‌های یادگاری و کلکسیونی شهرت دارد، یکی دیگر از این کارخانه‌ها بود که در میانه شیوع کرونا به سراغ تولید تلق‌های پلاستیکی محافظ صورت برای پرستاران و کادر درمانی بریتانیا رفت.
در فرانسه، شرکت ال‌وی‌ام‌اچ که به تولید کالاهای لوکسی چون عطرهای کریستین‌دیور و ژیوانژی شهرت دارد به‌سوی تولید ژل ضدعفونی‌کننده با رایحه‌ای شیرین و خوشبو رفت.
در ژاپن، شارپ، تولیدکننده بزرگ لوازم صوتی و تصویری ظرف یک روز به تولید ماسک‌های پزشکی مشغول شد.
در چین، جایی که شهر ووهان آن نقطه آغاز شناسایی ویروس کرونا بود، کارخانه تولید خودرو اس‌جی‌ام‌وی شروع به تولید ماسک کرد و از همان پارچه و الیافی که پیشتر در تولید خودرو سود می‌برد توانست ماسک باکیفیت پزشکی تولید کند. اس‌جی‌ام‌وی همان خط تولیدی را به ساخت ماسک اختصاص داد که پیش از کرونا برای تولید ۱۵۰ هزار نمایشگر ال‌سی‌دی برای جنرال موتورز و دو شریک چینی آن مورد استفاده قرار می‌داد. در ایران اما بنگاه‌ها به شوآف بسنده کردند؛ نه‌تنها نتوانستند خود را نجات دهند و با تهدید دولت به تعدیل نیرو در پی دست کردن در جیب بیت‌المال هستند.
به همین جهت به نظر می‌رسد بهترین راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی پساکرونا بازگشت مردم به فعالیت‌های اقتصادی - البته با ملاحظات بهداشتی- است. با توجه به وضعیت اقتصادی که پس از تشدید تحریم‌ها دامن‌گیر کشور شده است نباید بیش از این کسب‌وکارها را متوقف کرد مخصوصاً که حالا آمار مبتلایان هم نزولی شده و انتظار بازگشایی بنگاه‌ها بیجا نیست.
با این باور که درآمد کشور کم شده است، معیشت سخت‌تر خواهد شد، تورم خواهیم داشت اما زندگی به حالت قبل از اپیدمی کرونا بازمی‌گردد و این ما مردم هستیم که زمان عادی‌سازی اقتصاد را تسریع می‌کنیم یا به تعویق می‌اندازیم.
نکته امیدوارکننده این است که کشور ما به دلیل شرایط اقتصادی سختی که در سال‌های اخیر متحمل‌شده است، بحران را بهتر از کشورهایی که زندگی در آن‌ها استاندارد و روتین است، مدیریت کرده و بسیاری از نهادهای مسئول بین‌المللی هم بر این واقعیت صحه گذشته‌اند.پس از عبور این بحران هم ما به دلیل تجربه جنگ و تحریم راحت‌تر با تغییرات اقتصادی کنار خواهیم آمد.
اما یادمان باشد، ما در ایران ۳ میلیون صنف داریم که ۷ برابر استاندارد جهانی است، به همین جهت از بین رفتن برخی مراکز اقتصادی نه به دلیل وجود کرونا که به دلیل تغییر سبک تجارت از بین خواهند رفت، به همین جهت بنگاه‌های اقتصادهای از خطر حذف شدن مصون می‌مانند که به سمت خلاقیت، تبلیغات اثرگذار، قیمت رقابتی، و تنوع در نوع فروش بروند. شرکت‌های بزرگ جهان که بحران بزرگ سال ۲۰۰۸ را پشت سر گذاشته‌اند به کرونا ویروس پوزخند می‌زنند و منتظرند چند صباح دیگر نشانه‌های رونق اقتصادی نمایان شود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
