سال ۹۲ خودش را در قد و قامت ریاست جمهوری دید و وارد گود انتخابات شد تا دیگر فقط دیپلمات اصولگرا نباشد اما بخت و اقبالش آنقدر بلند نبود و کم و کاستی‌های دولت احمدی‌نژاد بر سر او خراب شد؛ هرچند سعید جلیلی نتوانست ردای ریاست جمهوری را به تن کند اما از همان زمان زیر نظر گرفتن دولت را با انتقاد از برجام شروع کرد تا شاید این گزارشات نقد و بررسی در مناظرات انتخاباتی سال ۹۶ کمک‌حالش شود.

دوسال پیش وقتی سعید جلیلی فکرش را هم نمی‌کرد اصولگرایان پشت سر او قرار نگیرند، درنهایتش رویای ریاست جمهوری را بازهم به پستو برد و اعلام کرد این گزارشات را در اختیار قالیباف و رئیسی می‌گذارد تا آنها بتوانند در مناظرات انتخاباتی بر روحانی و جهانگیری غالب شوند؛ البته محاسباتش این‌بار هم درست از آب در نیامد و هم‌قطارانش چندان هم از این گزارشات استقبال نکردند. جلیلی درست چندماه بعد از تمدید ریاست جمهوری حسن روحانی، «سلسله جلسات سایه تمدن اسلامی برای تایید، تکمیل و تصحیح برنامه های دولت دوازدهم» را به راه انداخت؛ جلساتی که برخلاف عنوان طولانی‌اش تنها یک مفهوم از آن برداشت می‌شد و آن تشکیل «دولت سایه» بود. جلساتی که حال پای برخی تندروهای مخالف دولت در پارلمان هم به جمع آن اضافه شده اند و حملات چندجانبه به دولت را دستورکار قرار داده اند.

سایه جلیلی بر مجلس

طرح‌های استیضاح‌ یکی پس از دیگری به سکوی هیات رئیسه مجلس می‌رسد، گویی می خواهند دولت را به مرز حد نصاب تغییر وزرا و معرفی یک کابینه جدید برسانند، به بهانه افزایش قیمت بنزین طرح استیضاح رئیس جمهور و فشار برای استعفا را هم در دستور کار قرار می دهند و حالا نوبت به بودجه ۹۹ رسیده است که پیامکی یا در جلسات کمیسیون تلفیق دولت روحانی و نمایندگان همراه با بودجه را تحت فشار قرار دهند. فشارهایی که سناریو وار پیاده و اجرا می شوند.

هرچند مشخص بود این مخالفت‌ها پی درپی، آن هم در شرایطی که تا انتخابات مجلس کمتر از دوماه زمان باقی مانده است باید از یک اتاق فکری تغذیه شود اما کسی فکرش را هم نمی‌کرد این اتاق فکر همان دولت سایه «سعید جلیلی» باشد. اعتمادآنلاین در گزارشی از جلساتی با همین فرمان در مجلس خبر می‌دهد. در این گزارش آمده است: «از تاریخ سه‌شنبه ۲۱ آبان‌ماه تاکنون چهار جلسه برگزار شده است. به صورت متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ نفر از نمایندگان در این جلسات شرکت می‌کنند و موضوعات روز و مهم در مجلس و دولت در این جلسات به بررسی گذاشته می‌شود.» آنطور که گفته می‌شود نصرالله پژمانفر لیدری این تعداد از نمایندگان عضو فراکسیون اصولگرایان ولایی برای حضور در جلسات دولت سایه را بر عهده دارد. همچنین تعدادی از نمایندگان به صورت ثابت در این جلسات حضور دارند و فقط تعداد اندکی از این نمایندگان در جلسات مختلف تغییر می‌کنند. بررسی کلیات بودجه سال ۹۹ و تدوین چند طرح و پیشنهاد، کمک به معیشت خانوار ایرانی و ارائه ۲ طرح عملیاتی، اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین و حذف چهار صفر از پول ملی طی این مدت در دستور کار این جلسات بوده است. 

تائید جلسات دولت سایه با نمایندگان 

ابوالفضل ابوترابی‌ نماینده نجف‌آباد که نامش در میان شرکت‌کنندگان ثابت جلسات دولت سایه سعید جلیلی مشاهده می‌شود این جلسات را تائید می‌کند و به اعتمادآنلاین می‌گوید: «جلسات به صورت مرتب و سازماندهی‌شده نیست، اما به پیشنهاد خودمان است. آقای جلیلی یک تیم جوان دانشگاهی و پژوهشی خیلی حرفه‌ای اطراف خود دارد، اعلام کردیم برای مشکلاتی که وجود دارد راهکارهای خوبی هم موجود است، بنابراین نیاز به همفکری داریم که سایر مراجع دارای راهکار و راهگشا هم در این جلسات حضور داشته باشند. ایشان هم پذیرفت. محور همه مذاکرات ما هم اقتصادی است.» او هدف این جلسات را کمک به دولت معرفی می‌کند.

محمدعلی پورمختار نیز از دیگر نمایندگان اصولگرایی است که دراین جلسات حضور پررنگی دارد، گفته است: «این  جلسات بیشتر کارشناسی است؛ یعنی بحث‌های سیاسی در آن مطرح نمی‌شود. بالاخره آقای جلیلی یک تیم کارشناسی در حوزه‌های مختلف دارند. بررسی و مطالعه کافی صورت می‌گیرد، دیدگاه‌ها و یافته‌های علمی را ارائه می‌دهند و به بحث گذاشته می‌شود، از جمله بیشترین آنها مسائل اقتصادی است. در آخرین جلسه هم بحث دیدگاه‌هایی که راجع به لایحه بودجه مطرح بود به بحث گذاشته شد. مباحث خوب و اساسی و کاملاً علمی دارند و از این لحاظ می‌تواند به رفع ایرادات لایحه بودجه کمک کند و نمایندگان هم از آن استقبال می‌کنند.»

دولت سایه یا گروه فشار؟

جلال میرزایی نماینده ایلام و عضو فراکسیون امید درباره جلسات دولت سایه به خبرآنلاین می‌گوید: «در نظام‌های پارلمانی حزب یا احزابی که در قدرت نیستند یعنی به نوعی در اقلیت هستند برای نظارت بیشتر و انجام وظایف و همچنین در راستای آمادگی و کسب تجربه در مسیر قدرت دولت سایه را تشکیل می‌دهد که کانون فعالیتشان در پارلمان است و رئیس و وزرای آن هم کاملا مشخص است.

وی می گوید: «یعنی کاملا شفاف است که در صورت اقبال رای‌دهندگان به آن حزبی که در حال حاضر در اقلیت است چه کسانی در پست‌های وزارت و ... قرار خواهند گرفت. اما در کشور ما آنچه تحت عنوان دولت سایه مطرح می‌شود بیشتر شبیه به گروه فشار است که این گروه فشار اعضا و افراد تشکیل دهنده‌اش نامشخص هستند.»

این عضو فراکسیون امید تاکید دارد؛«عجیب هم این است که این گروه فشار یا دولت سایه انتظار دارد دولت مستقر به جای پیگیری و برنامه‌هایی که بابت آن از مردم رای اعتماد گرفته است مطالبات آنها را اجرا کند که این یک بدعتی است.» 

میرزایی درباره برنامه‌ریزی‌ها برای مخالفت با دولت از درون این جلسات را چندان تاثیرگذار نمی داند و می‌گوید: «من بعید می‌دانم این دولت سایه انقدر قدرت داشته باشد که بتواند از عهده این همه کار بربیاید  بحث سامان‌دهی استیضاح وزرایی مانند وزیر نفت و از سوی دیگر فشار به رئیس جمهوری برای استعفا و از سوی دیگر ترتیب دادن مخالفت‌ها برای بودجه و ... به نظر می‌رسد ابهاماتی وجود داشته باشد. اینکه دولت سایه‌ای که آقای جلیلی تشکیل داد مشخص و شفاف نیست»

او درباره جلسات نمایندگان مجلس با سعید جلیلی در قالب دولت سایه می‌گوید: «به هر صورت به نظرم اسمی که می‌تواند برای این گروه و جلسات در نظر گرفت بیشتر از آنچه بتوان نام آن را دولت سایه گذاشت می‌توان گروه فشار تعریف کرد.»

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.