افرادی که تا یک‌قدمی صندلی ریاست‌جمهوری رفته اند
روزنامه شرق نوشت: بنا به سنت چهارساله در دوازدهم مرداد سالی که انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود مراسم تنفیذ حکم رئیس دولت منتخب برگزار می شود و پس از سوگند به پاستور رفته یک روز بعد رئیس دولت در بهارستان حاضر شده و بر صندلی پر مسئولیت اداره کشور می‌نشیند. از زمان استعفای دولت موقت در سال ۱۳۵۸ تاکنون، ۱۲ دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران برگزار شده و هفت نفر بر صندلی ریاست دولت نشستند که هر کدام سرنوشت خاص خود را داشتند.
ابوالحسن بنی‌صدر عزل شد و محمدعلی رجایی کمتر از یک ماه رئیس‌جمهور ماند و در محل کارش به شهادت رسید. باقی رؤسای دولت، هر دو دوره خود را با فرازونشیب‌هایی طی کردند و حسن روحانی، رئیس‌جمهور فعلی در سال ششم دولت خود قرار دارد. از میان رؤسای جمهور، آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در دی‌ماه ۱۳۹۵ درگذشت اما این گزارش درباره کسانی نیست که طعم ریاست را چشیده‌اند. این گزارش درباره آنانی است که تا یک‌قدمی صندلی ریاست‌جمهوری رفته‌اند اما به دلایلی ناکام مانده‌اند. برخی با یک بار نامزدی در انتخابات و شکست، قید رئیس‌شدن را زدند و برخی چند بار شانس خود را امتحان کردند و شاید هنوز هم امید داشته باشند. در این گزارش به همه این افراد پرداخته‌ایم؛ آنان که اسمشان روی برگه‌های انتخاباتی نوشته شد اما جایی برایشان در پاستور نبود.
اولین دوره: ۱۳۵۸/۱۱/۵
اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، حدود یک سال بعد از پیروزی انقلاب در ۵ بهمن سال ۵۸ برگزار شد. این در حالی بود که دولت موقت مهدی بازرگان استعفا داده بود و شورای انقلاب امور کشور را بر عهده داشت. در اولین دوره انتخابات، ۱۲۴ نفر نامزد ریاست‌جمهوری شدند که در نهایت با استعفا و انصراف برخی از آنان در روز انتخابات ۹۶ نفر به رقابت پرداختند. ابوالحسن بنی‌صدر با کسب ۱۰ میلیون و ۷۵۳ هزار و ۷۵۲ رأی از مجموع ۱۴ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۸۸۷ نفر رأی مأخوذه به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. حدود یک‌سال و نیم بعد در اول تیر ۶۰ طرح عدم کفایت سیاسی او در مجلس شورای اسلامی مطرح و برکنار شد. امام خمینی (ره) نیز در حکمی بنی‌صدر را از ریاست‌جمهوری عزل کرد. به‌علت تعداد زیاد نامزدهای شکست‌خورده در این انتخابات فقط به چهار نفر از آنان که بیشترین رأی را آورده بودند، می‌پردازیم.
احمد مدنی متولد ۱۳۰۸ در کرمان بود. او پس از پیروزی انقلاب در کابینه مهندس بازرگان وزیر دفاع و فرماندهی نیروی دریایی بود اما پس از دو ماه از وزارت دفاع استعفا داد. مدنی مدتی نیز استاندار خوزستان شد. او با حمایت جبهه ملی ایران در اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد و توانست با کسب ۱۵ درصد آراء دوم شود. مدنی در انتخابات مجلس اول نیز از حوزه کرمان برای نمایندگی مجلس انتخاب شد اما اعتبارنامه او تصویب نشد. او در سال ۱۳۵۹ به آمریکا مهاجرت کرد و سال‌ها رهبری جبهه ملی ایران را در خارج از کشور بر عهده داشت. مدنی، بهمن‌ماه ۱۳۸۴ در آمریکا درگذشت.
حسن‌ابراهیم حبیبی متولد ۱۳۱۵ و دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و حقوق از دانشگاه سوربن بود. او از جمله حقوق‌دانانی بود که پس از پیروزی انقلاب، پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی را با استفاده از قوانین اساسی سایر کشورها تهیه کرد. حسن حبیبی در نخستین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نامزد مورد حمایت حزب جمهوری اسلامی بود که با ۶۷۶ هزار رأی معادل چهار درصد آراء سوم شد. حبیبی در دولت بازرگان وزیر ارشاد بود و همچنین وزیر علوم و آموزش عالی بود. در دولت میرحسین موسوی نیز وزیر دادگستری بود. او در دوره‌های دوم و سوم و چهارم شورای نگهبان از اعضای حقوقی آن بود و در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نیز نماینده مردم تهران بود. حبیبی همچنین اولین معاون اول رئیس جمهوری در تاریخ ایران است. او در هر دو دولت مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و همچنین دولت اولِ حجت‌الاسلام محمد خاتمی، معاون اول شد. پس از آن نیز رئیس بنیاد ایران‌شناسی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. حسن حبیبی بهمن‌ماه سال ۱۳۹۱ درگذشت.
داریوش فروهر وکیل و سیاستمدار متولد ۱۳۰۷ بود. او از رهبران جبهه ملی ایران از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ بود اما از آنها جدا شد. فروهر در دولت مهدی بازرگان مدتی وزیر کار و بعد وزیر مشاور نخست‌وزیر شد. او در اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شد و با ۱۳۳ هزار رأی در رتبه چهارم قرار گرفت. داریوش فروهر به همراه همسرش اول آذر ۱۳۷۷ به دست عوامل خودسر به قتل رسیدند.
صادق طباطبایی متولد ۱۳۲۲ در قم، فرزند آیت‌الله محمدباقر سلطانی، خواهرزاده امام موسی‌صدر و برادر همسر احمد خمینی بود. او پس از پیروزی انقلاب، معاونت سیاسی نخست‌وزیر و سخنگویی دولت موقت مهدی بازرگان را بر عهده داشت. طباطبایی همچنین به‌عنوان معاون وزیر کشور مجری برگزاری همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران نیز بود. بعد از استعفای مهدی بازرگان با حکم امام خمینی، سمت سرپرستی نخست‌وزیری و نهادهای وابسته را بر عهده گرفت. او در اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری کمتر از یک درصد آرا را به دست آورد. طباطبایی در سال ۹۳ در آلمان درگذشت.
دومین دوره ۱۳۶۰/۵/۲
دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۲ مرداد ۱۳۶۰ در حالی برگزار شد که یک سال از شروع جنگ ایران و عراق می‌گذشت. این اولین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری بود که بر اساس تصویب مجلس شورای اسلامی، تأیید صلاحیت داوطلبان ریاست‌جمهوری به عهده شورای نگهبان گذاشته شد. ۷۱ نفر برای ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت چهار نفر از آنان را تأیید کرد. میزان مشارکت در این دوره ۶۴.۲ درصد بود. در نهایت محمدعلی رجایی که مورد حمایت جامعه روحانیت مبارز، حزب جمهوری اسلامی و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود، ۱۲ میلیون و ۷۷۰ هزار و ۵۰ رأی از مجموع ۱۴ میلیون و ۵۷۳ هزار و ۸۰۳ رأی مأخوذه را کسب کرد و با ۹۰درصد آرا به‌عنوان دومین رئیس‌جمهوری ایران برگزیده شد. شهید رجایی فقط یک ماه رئیس‌جمهور ایران بود. در هشتم شهریور ۱۳۶۰ او به همراه محمدجواد باهنر که نخست‌وزیر بود، بر اثر انفجار بمبی در ساختمان نخست‌وزیری به شهادت رسید.
علی‌اکبر پرورش از فعالان سیاسی - مذهبی متولد ۱۳۲۱ در اصفهان بود. او در دولت شهید محمدجواد باهنر، مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی و همچنین دولت میرحسین موسوی، وزیر آموزش و پرورش بود. پرورش در این انتخابات حدود ۳۴۰ هزار رأی آورد و سوم شد. او که عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بود، از سال ۷۲ عضو شورای مرکزی جمعیت مؤتلفه اسلامی شد و تا سال ۸۰ قائم‌مقام دبیر کل مؤتلفه بود. او در سومین دوره نیز نامزد ریاست‌جمهوری شد.
عباس شیبانی، پزشک و متولد ۱۳۱۰ در تهران است. او از اعضای مؤسس نهضت آزادی ایران نیز هست. شیبانی پیش از انقلاب با ۹ بار محکومیت ۱۳ سال را در زندان گذراند. او پس از انقلاب، عضو شورای انقلاب اسلامی بود و در هیات دولت موقت شورای انقلاب، وزیر کشاورزی شد. شیبانی در سال ۱۳۶۱ به مدت دو سال ریاست دانشگاه تهران را بر عهده داشت. او در این انتخابات ۶۵۹ هزار رأی به دست آورد و دوم شد. شیبانی در پنجمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز نامزد شد.
حبیب‌الله عسگراولادی مسلمان در سال ۱۳۱۱ به دنیا آمد. او از مؤسسین و اعضای حزب مؤتلفه اسلامی بود و در ترور حسنعلی منصور نقش داشت و پس از محاکمه به حبس ابد محکوم شد. عسگراولادی در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران بود. او در این انتخابات با ۲۵۰ هزار رأی چهارم و آخر شد. در دولت مرحوم مهدوی کنی و دولت اول میرحسین موسوی، وزیر بازرگانی بود. او در چهارمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز دوباره کاندیدا شد.
سومین دوره: ۱۳۶۰/۱۰/۷
سه ماه پس از شهادت محمدعلی رجایی، در ۱۰ مهر ۱۳۶۰ سومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد. در این انتخابات ۴۶ نفر برای ریاست‌جمهوری ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت چهار نفر را تأیید کرد. در این انتخابات بیش از ۲۲ میلیون و چهارصد هزار نفر واجد شرایط بودند که از این تعداد ۱۶ میلیون و هشتصدهزار نفر (۷۴.۲۶درصد) شرکت کردند. در نهایت آیت‌الله خامنه‌ای که دبیر کلی حزب جمهوری اسلامی، عضویت در شورای انقلاب، نمایندگی امام خمینی در شورای عالی دفاع، امامت جمعه تهران و نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت، با کسب ۱۵ میلیون و ۹۰۵ هزار و ۹۸۷ رأی (۹۵درصد) از مجموع ۱۶ میلیون و ۸۴۷ هزار و ۷۱۷ رأی مأخوذه رئیس‌جمهور ایران شد. او در حالی رئیس‌جمهور ایران شد که حدود سه ماه قبل در مسجد ابوذر تهران مورد سوءقصد قرار گرفته بود.
علی‌اکبر پرورش از سوی حزب جمهوری اسلامی در کنار دیگر نامزد این حزب، آیت‌الله خامنه‌ای به رقابت پرداخت و رأی نیاورد. پرورش در این انتخابات ۳۴۹ هزار رأی کسب کرد و باز دوم شد. او یک بار نیز از سوی آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان نخست‌وزیر به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد اما رأی اعتماد نگرفت. او در سابقه خود عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت در شورای عالی دفاع و دو دوره نایب‌رئیسی مجلس در دوره اول و چهارم را در کارنامه دارد. پرورش دی‌ماه ۱۳۹۲ در اصفهان درگذشت.
سیدرضا زواره‌ای متولد ۱۳۱۷ در ورامین بود و در سال ۱۳۵۹ به مدت دو هفته شهردار تهران شد. او که حقوق خوانده بود، اولین دادستان انقلاب تهران نیز شد. زواره‌ای یک دوره نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بود و در دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی معاون وزیر کشور و همچنین رئیس شورای امنیت کشور هم بود. او در این انتخابات با ۷۸ هزار رأی سوم شد. زواره‌ای در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره هفتم نیز شرکت کرد.
حسن غفوری فرد متولد ۱۳۲۲ در تهران و عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی است. پس از پیروزی انقلاب و بعد از استعفای دولت موقت مهدی بازرگان به سمَت استاندار خراسان منصوب شد. او پس از شهادت دو نفر از نمایندگان استان خراسان در انفجار ۷ تیر۱۳۶۰، به‌عنوان نماینده این استان در انتخابات مجلس شرکت کرد و به آن راه یافت. یک ماه بعد اما به سمَت وزیر نیرو در دولت اول میرحسین موسوی منصوب شد. او در انتخابات ریاست‌جمهوری با ۶۲هزار رأی چهارم شد. در انتخابات دوره هشتم ریاست‌جمهوری نیز نامزد شد.
چهارمین دوره: ۱۳۶۴/۵/۲۵
این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ ۲۵ مرداد سال ۶۴ برگزار شد. ۵۰ نفر برای نامزدی در انتخابات ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت سه نفر را تأیید کرد. مهدی بازرگان، نخست‌وزیر دولت موقت بعد از پیروزی انقلاب، مشهورترین فردی بود که صلاحیت او رد شد. در این انتخابات ۲۵ میلیون و ۱۳۳ هزار و ۸۰۲ نفر واجد شرایط بودند که از این تعداد ۱۴میلیون و ۲۳۸هزار و ۵۸۷ نفر (۵۴. ۷۸درصد) شرکت کردند. آیت‌الله خامنه‌ای با ۱۲میلیون و ۲۰۵هزار رأی (۸۵درصد آرا) برای بار دوم به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
سیدمحمود مصطفوی‌کاشانی متولد ۱۳۲۱ در تهران است. او حقوقدان و فرزند آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی است. او عضو مؤسس شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ بوده است. کاشانی در این دوره به‌صورت مستقل در انتخابات شرکت کرد و با کسب یک میلیون و ۳۹۷ هزار رأی، دوم شد. او در هشتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز نامزد شد.
مرحوم عسگراولادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیت‌هایی همچون نمایندگی ولی‌فقیه در کمیته امداد امام خمینی و ریاست شورای مرکزی کمیته امداد را برعهده داشت. او که پیش‌تر در دومین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده و آخر شده بود، باز هم در این دوره از حزب مؤتلفه اسلامی کاندیدا شد و با ۲۷۸ هزار رأی سوم شد. عسگراولادی که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم بود، در آبان ۱۳۹۲ در ۸۱ سالگی درگذشت.
پنجمین دوره: ۱۳۶۸/۵/۶
این اولین انتخابات ریاست‌جمهوری پس از فوت امام‌خمینی بود. آیت‌الله خامنه‌ای تا ۱۷ مهر آن سال می‌توانست رئیس‌جمهور باشد اما با انتخاب ایشان به عنوان رهبر انقلاب، انتخابات ریاست‌جمهوری کمی زودتر برگزار شد. در این دوره، ۷۹ نفر داوطلب شدند اما فقط دو نفر تأیید صلاحیت شدند. ۳۰میلیون و ۱۳۹هزار و ۵۹۸ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که از این تعداد ۱۶میلیون و ۴۵۲هزار و۶۷۷ نفر (۵۴. ۵۹درصد) شرکت کردند و در نهایت مرحوم هاشمی رفسنجانی با ۱۵میلیون و۵۵۰هزار و ۵۲۸ رأی (۹۴ درصد) رئیس‌جمهور شد.
عباس شیبانی تنها نامزد و رقیب مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بود که با ۶۳۵ هزار رأی شکست خورد. او در پنج دوره اول مجلس شورای اسلامی به مدت ۱۹ سال نماینده مردم تهران بود. شیبانی همچنین در سه دوره و به مدت ۱۴ سال عضو شورای شهر تهران بود. شیبانی اکنون ۸۷ساله است و دبیر کلی جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی، عضویت در ائتلاف آبادگران ایران اسلامی و سابقه عضویت در حزب جمهوری اسلامی و جبهه ملی ایران را نیز دارد.
ششمین دوره: ۱۳۷۲/۳/۲۱
در این انتخابات شورای نگهبان از میان ۱۲۸ نفری که ثبت نام کرده بودند، صلاحیت چهار نفر را تأیید کرد. جامعه روحانیت، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مؤتلفه اسلامی در این دوره از انتخابات از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی حمایت کردند. در این انتخابات ۳۳میلیون و ۱۵۶هزار و ۵۵ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که از این تعداد ۱۶میلیون و۷۹۶ هزارو۷۸۷ نفر (۵۰.۶۶ درصد) شرکت کردند. در نهایت مرحوم هاشمی رفسنجانی برای بار دوم به‌عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شد. میزان مشارکت در این دوره ۵۰ درصد بود.
احمد توکلی متولد ۱۳۳۰ در بهشهر است و دکترای اقتصاد از دانشگاه ناتینگهام انگلستان دارد. او ریاست شهربانی، کمیته انقلاب اسلامی، دادیار و دادستان انقلاب بهشهر و همچنین سخنگویی دولت شهید رجایی را در کارنامه خود دارد. توکلی همچنین سخنگو و وزیر کار و امور اجتماعی در دولت اول میرحسین موسوی بود که استعفا داد. او در دوره اول مجلس شورای اسلامی نماینده بهشهر و در دوره‌های هفتم تا نهم نماینده مردم تهران بوده است. توکلی بنیان‌گذار روزنامه رسالت است. او به‌عنوان منتقد مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی وارد انتخابات شد اما با چهار میلیون رأی و ۲۳ درصد آرا دوم شد.
عبدالله جاسبی متولد ۱۳۲۳ در تهران است. او که دکترای مدیریت تولید و فناوری از دانشگاه آستون بیرمنگام انگلستان را دارد، ارائه‌دهنده پیشنهاد تشکیل دانشگاه آزاد اسلامی و رئیس این دانشگاه از ابتدای تأسیس آن در سال ۱۳۶۱ تا دی ۱۳۹۰ بود. جاسبی همچنین دو دوره به عضویت شورای اجرایی انجمن بین‌المللی دانشگاه‌ها برگزیده شد. او در این دوره از انتخابات به رقابت با مرحوم هاشمی رفسنجانی پرداخت اما در نهایت با یک میلیون و ۵۰۰ هزار رأی سوم شد.
مرحوم رجبعلی طاهری متولد ۱۳۱۵ در کازرون بود. با پیروزی انقلاب مسئولیت تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و کمیته‌های انقلاب در استان فارس را به طاهری سپردند. او همچنین به عضویت شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی درآمد و در اولین دوره انتخابات مجلس از سوی مردم کازرون به مجلس راه یافت. طاهری اولین کسی بود که طرح عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر را در مجلس مطرح کرد. او در این انتخابات به‌عنوان یکی از منتقدان سیاست‌های اقتصادی دولت هاشمی نامزد شد اما ۳۸۷هزار رأی به دست آورد و در سال ۱۳۹۲ درگذشت.
هفتمین دوره ۱۳۷۶/۳/۲
انتخابات هفتمین دوره ریاست‌جمهوری در دوم خرداد ۱۳۷۶ برگزار شد. در این انتخابات ۲۳۸ نفر داوطلب شدند که از این تعداد چهار نفر توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند. در این دوره ۳۶ میلیون و ۴۶۶هزار و ۴۸۷ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات بودند که از این تعداد ۲۹ میلیون و ۱۴۵هزار و ۷۴۵ نفر (۷۹. ۹۲درصد) در انتخابات شرکت کردند. در نهایت سیدمحمد خاتمی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی با ۲۰میلیون و ۱۳۸هزار و ۷۸۴ رأی (۶۹درصد) به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
علی‌اکبر ناطق نوری متولد ۱۳۲۳ در شهرستان نور است. او در دوره‌های اول، سوم، چهارم و پنجم نماینده مجلس بود و همچنین در دوره‌های چهارم و پنجم ریاست آن را بر عهده داشت. ناطق‌نوری سرپرستی کمیته‌های انقلاب، وزارت کشور دولت اول میرحسین موسوی را در کارنامه خود دارد. او در این انتخابات نامزد جامعه روحانیت مبارز بود اما با به‌دست‌آوردن حدود هفت میلیون رأی و ۲۴ درصد کل آرا شکست خورد. او فردای انتخابات در پیامی به خاتمی انتخاب او را تبریک گفت. او دیگر نامزد هیچ انتخاباتی نشد. او رئیس بازرسی دفتر مقام معظم رهبری نیز بود که در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ استعفا داد.
مرحوم زواره‌ای از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴ عضو حقوقدان و قائم‌مقام دبیر شورای نگهبان بود. او همچنین به‌مدت ۱۰ سال ریاست سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را بر عهده داشت. زواره‌ای در این انتخابات با ۷۷۲ هزار رأی سوم شد. او همچنین برای نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شد که صلاحیت او توسط شورای نگهبان که خود سال‌ها عضو و دبیر آن بود، رد شد. زواره‌ای در واکنش به این موضوع در نامه‌ای به آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان از این رفتار گله کرد. او در شهریور ۸۴ بر اثر سکته قلبی درگذشت.
محمد محمدی‌نیک معروف به محمد محمدی ری‌شهری متولد ۱۳۲۵ است. او حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب اسلامی، دادگاه انقلاب ارتش، وزیر اطلاعات بین سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۸، دادستان کل کشور و دادستان دادگاه ویژه روحانیت بوده است. حجت‌الاسلام ری‌شهری سرپرستی حجاج را نیز بر عهده داشت که در سال ۱۳۸۸ از آن استعفا داد. او در این دوره انتخابات با کسب ۷۴۴ هزار رأی چهارم شد. ری‌شهری هم‌اکنون نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری و نایب تولیت حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی در شهر ری است.
هشتمین دوره: ۱۳۸۰/۳/۱۸
هشتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۱۸ خرداد ۱۳۸۰ برگزار شد. در این انتخابات ۸۱۴ نفر ثبت نام کردند اما ۱۰ نامزد توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شدند. واجدین شرایط بیش از ۴۲ میلیون نفر بودند که حدود ۲۸ میلیون نفر آنها در انتخابات شرکت کردند. سیدمحمد خاتمی با کسب ۲۱ میلیون و ۶۵۹ هزار و ۵۳ رأی از مجموع ۲۸ میلیون و ۸۱ هزار و ۹۳۰ رأی مأخوذه حدود ۷۶ درصد آرای شرکت‌کنندگان برای دومین بار به ریاست‌جمهوری انتخاب شد.
احمد توکلی از ابتدای دوره هفتم تا اوایل دوره نهم، ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت. او در انتخابات مجلس دهم نیز در لیست ائتلافی اصولگرایان تهران بود اما نتوانست وارد مجلس شود. توکلی در این انتخابات همچون انتخابات دور ششم که منتقد اقتصادی دولت سازندگی بود، به سیاست‌های اقتصادی دولت خاتمی نیز معترض بود اما در نهایت توانست چهار میلیون و۶۳۶ هزار رأی کسب کند. او در انتخابات نهم ریاست‌جمهوری نیز از کاندیداهای اولیه اصولگرایان بود اما به نفع محمدباقر قالیباف کنار رفت.
علی شمخانی متولد ۱۳۳۴ در اهواز و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت از دانشگاه جندی‌شاپور است. در دوران جنگ ایران و عراق فرماندهی سپاه خوزستان را بر عهده داشت. شمخانی از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ فرماندهی نیروی دریایی ارتش و از سال ۱۳۶۹ با حفظ سمت، فرماندهی نیروی دریایی سپاه پاسداران را نیز عهده‌دار بود. او در دو دولت محمد خاتمی وزیر دفاع بود. در این انتخابات به رقابت با رئیس دولت پرداخت اما با ۷۳۸ هزار رأی سوم شد. او از شهریور ۱۳۹۲ دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران است.
عبدالله جاسبی که چند دوره عضو شورای اجرایی اتحادیه دانشگاه‌های جهان بوده و دو دوره متوالی ریاست شورای اجرایی اتحادیه دانشگاه‌های جهان اسلام را عهده‌دار شده است تا سال ۹۲ نیز تنها رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بود که در نهایت با رأی شش نفر از هیات امنای دانشگاه آزاد از این سمَت رفت. دوران مدیریت طولانی‌مدت حضور او در دانشگاه آزاد باعث اعتراضات فراوانی شده بود. جاسبی در این انتخابات ۲۶۰ هزار رأی به دست آورد.
محمود کاشانی در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۳ داور ارشد جمهوری اسلامی در دیوان داوری ایران و ایالات متحده آمریکا، برای حل‌وفصل دعاوی میان دو دولت و اتباع دولت آمریکا علیه ایران در لاهه - هلند بوده است. او در این انتخابات با کسب حدود ۲۵۰ هزار رأی در رتبه پنجم قرار گرفت. کاشانی در چهار دوره، عضویت در هیات‌مدیره کانون وکلای دادگستری مرکزی از سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ و از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ را بر عهده داشته است.
محمدحسن غفوری‌فرد از سال ۱۳۶۸ در دولت اول مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رئیس سازمان تربیت‌بدنی بود. او در انتخابات مجلس پنجم در سال ۱۳۷۴ شرکت کرد و به‌عنوان نماینده تهران به مجلس شورای اسلامی رفت. او در این دوره از انتخابات ۱۲۹هزار رأی به دست آورد. غفوری‌فرد از سال ۱۳۸۵ به مدت سه سال رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین بود. او در انتخابات دوره هشتم مجلس نیز شرکت کرد و به مجلس راه یافت اما در انتخابات مجلس نهم و دهم نتوانست به مجلس راه یابد.
سیدمنصور رضوی متولد ۱۳۳۱ است. او در دولت میرحسین موسوی، معاون نخست‌وزیر و در دولت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، معاون رئیس‌جمهور بود. رضوی همچنین مدتی دبیری شورای عالی اداری کشور و ریاست شورای حقوق و دستمزد کارمندان دولت را بر عهده داشت. او که عضو اولین دوره شورای شهر تهران نیز بود، در این انتخابات توانست ۱۱۴ هزار رأی به دست آورد.
سید شهاب‌الدین صدر پزشک و متولد ۱۳۴۰ در تهران است. او سابقه ریاست سازمان نظام پزشکی، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هشتم و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و نمایندگی مردم تهران در دوره‌های چهارم، پنجم، هفتم و هشتم مجلس شورای اسلامی و معاونت وزیر بهداشت را نیز دارد. شهاب‌الدین صدر در این انتخابات توانست ۵۹ هزار رأی به دست آورد. او برای شرکت در نهمین دوره انتخابات مجلس کاندیدا شده بود که صلاحیتش مورد تأیید قرار نگرفت.
علی فلاحیان متولد ۱۳۲۸ است. او فرمانده کل کمیته‌های انقلاب، نمایندگی استان خوزستان در دوره سوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری، قائم مقامی وزارت اطلاعات، ریاست سازمان بازرسی کل کشور و حاکم شرع در شهرهای آبادان، مشهد و کرمانشاه را در کارنامه دارد. فلاحیان در دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی وزیر اطلاعات بود. او در این انتخابات ۵۵ هزار رأی به دست آورد.
سیدمصطفی هاشمی‌طبا متولد ۱۳۲۵ در اصفهان است. او کارشناسی ارشد نساجی از دانشگاه امیرکبیر تهران دارد. هاشمی‌طبا در دولت شهید محمدجواد باهنر و همچنین میرحسین موسوی وزیر صنایع بود. او همچنین از ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷ و از ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۳ رئیس کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران بود. او در این دوره انتخابات با ۲۸ هزار رأی آخر شد.
نهمین دوره: ۱۳۸۴/۳/۲۷
نهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال ۱۳۸۴ در دو مرحله در تاریخ ۲۷ خرداد و ۳ تیر همان سال برگزار شد. شورای نگهبان از ۱۰۱۴ نفری که برای انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ثبت نام کرده بودند، صلاحیت شش نفر را تأیید کرد اما بعد از حکم مقام معظم رهبری، صلاحیت مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده که نامزدهای جبهه اصلاحات محسوب می‌شدند تأیید شد و تعداد کاندیداها به هشت نفر رسید. در دور اول انتخابات، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با شش میلیون و ۱۹۰ هزار و ۱۲۲ رأی رتبه اول را کسب کرد، محمود احمدی‌نژاد پنج میلیون و ۷۱۸ هزار و ۱۲۹ رأی را کسب کرد، اما هیچ‌کدام نتوانستند اکثریت مطلق آرا را کسب کنند. در دور دوم محمود احمدی‌نژاد از مجموع ۲۷ میلیون و ۹۵۹ هزار و ۲۵۳ رأی، ۱۷,۲۴۸,۷۸۲ رأی به دست آورد رئیس‌جمهور شد.
اکبر هاشمی بهرمانی سال ۱۳۱۳ در رفسنجان به دنیا آمد. او که از مبارزین پیش از انقلاب بود، پس از پیروزی انقلاب به‌عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب اسلامی انتخاب شد. در جنگ ایران و عراق نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع بود و عملا فرماندهی نیروهای مسلح را بر عهده داشت. مرحوم هاشمی رفسنجانی اولین رئیس مجلس شورای اسلامی است و تا سال ۱۳۶۸ در این مقام ماند. بعد از آن به مدت هشت سال رئیس‌جمهور شد و از سال ۱۳۸۴ تا پایان عمر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. او در همه ادوار مجلس خبرگان رهبری نماینده مردم تهران بود و از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ ریاست آن را بر عهده داشت. مرحوم هاشمی در دور اول انتخابات شش میلیون و ۲۱۱ هزار رأی آورد و با احمدی‌نژاد به مرحله دوم رفت اما در این مرحله با ۱۰ میلیون رأی و کسب ۳۵درصد آرا در انتخابات شکست خورد. هاشمی در سال ۹۲ نیز نامزد ریاست‌جمهوری شد اما صلاحیت او توسط شورای نگهبان تأیید نشد. او دی‌ماه ۱۳۹۵ درگذشت.
مهدی کروبی سال ۱۳۱۶ در الیگودرز به دنیا آمد. او در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده الیگودرز در مجلس بود و با فرمان امام خمینی بنیاد شهید انقلاب اسلامی را تأسیس کرد. کروبی در دور دوم و سوم مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نماینده تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت و در مجلس ششم رئیس مجلس شد. کروبی در این انتخابات یکی از نامزدهای اصلاح‌طلبان بود که پنج میلیون رأی به دست آورد و به نتیجه انتخابات اعتراض کرد. کروبی حزب اعتماد ملی را تأسیس کرد.
محمدباقر قالیباف متولد ۱۳۴۰ است و فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی را بر عهده داشت. او در این انتخابات چهار میلیون رأی به دست آورد و چهارم شد. پس از انتخابات و رفتن محمود احمدی‌نژاد به پاستور، شورای شهر تهران قالیباف را به‌عنوان شهردار تهران انتخاب کرد که تا سال ۱۳۹۶ در این سمت ماند.
مصطفی معین نجف‌آبادی پزشک و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۳۰ به دنیا آمد. او نمایندگی مردم شیراز در دور اول مجلس و نماینده مردم تهران در دوره سوم و نمایندگی مردم اصفهان در دوره پنجم را در کارنامه خود دارد. معین در دولت اول آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و همچنین در دولت اول محمد خاتمی، وزارت علوم را برعهده داشت. او در این انتخابات نامزد اصلاح‌طلبان بود و با چهار میلیون رأی پنجم شد. مصطفی معین پس از انتخابات در بیانیه‌ای به نتایج آن اعتراض کرد. او در دهمین دوره انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه شیراز ثبت نام کرد اما شورای نگهبان صلاحیت او را تأیید نکرد.
علی اردشیر لاریجانی در سال ۱۳۳۶ در شهر نجف متولد شد. او فرزند آیت‌الله میرزا هاشم آملی است. او در سال ۱۳۷۵ به مدت یک سال وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت هاشمی رفسنجانی بود و بعد از آن به مدت ۱۰ سال ریاست سازمان صداوسیما را برعهده گرفت. او در این انتخابات یک میلیون و ۷۰۰ هزار رأی آورد و ششم شد. بعد از آن به مدت دو سال دبیر شورای امنیت ملی شد اما در سال ۱۳۸۶ استعفا داد. لاریجانی سپس در انتخابات مجلس شرکت کرد و اکنون به‌مدت ۱۱ سال است که ریاست آن را برعهده دارد.
محسن مهرعلیزاده سال ۱۳۳۵ در مراغه به دنیا آمد. او از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ استاندار خراسان بود و در دولت دوم خاتمی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان تربیت‌بدنی شد. مهرعلیزاده که ابتدا در این دوره انتخابات احراز صلاحیت نشده بود، در نهایت با یک میلیون و ۲۸۸ هزار رأی آخر شد. او آبان ۱۳۹۶ به‌عنوان استاندار اصفهان انتخاب شد اما یک سال بعد به علت قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان کنار رفت.
دهمین دوره: ۱۳۸۸/۳/۲۲
این دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ برگزار شد. ۴۷۵ نفر برای ریاست‌جمهوری ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت چهار نفر را تأیید کرد. در این دوره ۴۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر واجد شرایط رأی‌دادن بودند که ۸۵ درصد آنان در رأی‌گیری شرکت کردند. بر اساس اعلام رسمی وزارت کشور، محمود احمدی‌نژاد بیش از ۲۴ میلیون رأی به دست آورد. میرحسین موسوی و مهدی کروبی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری به نحوه رأی‌گیری و نتایج اعلام‌شده اعتراض کردند.
میرحسین موسوی خامنه سال ۱۳۲۰ در خامنه به دنیا آمد. او پیش از انقلاب در کنار شهید بهشتی در مبارزات شرکت می‌کرد و در نخستین روزهای بعد از پیروزی انقلاب در ۱۳۵۷ به حزب جمهوری اسلامی پیوست و دبیر سیاسی آن و سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی شد. موسوی سال ۶۰ در کابینه‌های شهید رجایی، شهید باهنر و مرحوم مهدوی‌کنی به‌عنوان وزیر خارجه معرفی شد. با انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رئیس‌جمهوری، ایشان میرحسین موسوی را به‌عنوان نخست‌وزیر معرفی کردند. او تا سال ۱۳۶۸ نخست‌وزیر بود و بعد از آن به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد. موسوی تا سال ۱۳۷۵ عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز بود و در سال ۱۳۷۷ و با حکم سیدمحمد خاتمی، رئیس فرهنگستان هنر شد. او در این دوره از انتخابات شرکت کرد. موسوی مورد حمایت اصلاح‌طلبان بود. تعداد آرای موسوی ۱۳میلیون و ۳۳۸هزار رأی اعلام و دوم شد.
محسن رضایی میرقائد در سال ۱۳۳۳ در مسجدسلیمان به دنیا آمد. او از پایه‌گذاران گروه منصورون، در اوایل دهه ۱۳۵۰ بود و پس از انقلاب نیز از افراد پایه‌گذار سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی به‌شمار می‌آمد. محسن رضایی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ به مدت ۱۶ سال، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. از او به‌عنوان مؤسس نیروی زمینی، هوایی و دریایی سپاه نام برده می‌شود. محسن رضایی پس از استعفا و کناره‌گیری از فعالیت‌های نظامی در سپاه، عضو و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام شد. او در سال ۱۳۸۴ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده بود که پیش از انتخابات انصراف داد. رضایی در این انتخابات به صورت مستقل وارد انتخابات شد و تعداد آرای او ۶۸۱ هزار رأی اعلام شد. او به نتایج اعلام‌شده اعتراض کرد اما بعدا از اعتراض خود منصرف شد.
مهدی کروبی بعد از تأسیس حزب اعتماد ملی، اولین اصلاح‌طلبی بود که حضورش در این انتخابات را اعلام کرد. تعداد رأی‌های مهدی کروبی در این دوره ۳۳۳ هزار رأی اعلام شد که از تعداد آرای باطله نیز کمتر بود. او به نتیجه انتخابات اعتراض کرد.
یازدهمین دوره: ۱۳۹۲/۳/۲۴
یازدهمین دورۀ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار شد. ۶۸۶ نفر در این انتخابات ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت هشت نفر را تأیید کرد. از نکات مهم این انتخابات تأیید صلاحیت نشدن آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود. شورای نگهبان صلاحیت او را که در آن زمان ۷۹ سال داشت، به دلیل عدم توانایی جسمی تأیید نکرد. پیش از برگزاری انتخابات، غلامعلی حدادعادل به نفع دیگر نامزدهای اصولگرا و محمدرضا عارف، نامزد اصلاح‌طلبان به نفع حجت‌الاسلام حسن روحانی انصراف دادند. در نهایت حسن روحانی که نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان بود، با بیش از ۱۸ میلیون و ۶۰۰ هزار رأی از مجموع بیش از ۳۶ میلیون و ۷۰۰ هزار رأی با کسب ۵۰ درصد آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
محمدباقر قالیباف که دکترای جغرافیای سیاسی دارد و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در فرانسه گذرانده، با شعار «ایران سربلند» در این دوره از انتخابات نامزد شد. او در این انتخابات نامزد اصلی اصولگرایان بود اما با شش میلیون رأی بعد از حسن روحانی رتبه دوم را به دست آورد. قالیباف در سال ۱۳۹۶ نیز در انتخابات شرکت کرد اما در نهایت به نفع حجت‌الاسلام رئیسی انصراف داد. او هم‌اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
سعید جلیلی در سال ۱۳۴۴ در مشهد به دنیا آمد و دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق (ع) است. او ریاست اداره بازرسی وزارت خارجه، مدیر بررسی‌های جاری دفتر مقام معظم رهبری و معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه را در کارنامه خود دارد و از سال ۱۳۸۶ تا شهریور ۱۳۹۲ دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشورهای غربی بود. جلیلی با شعار «حیات طیبه» در انتخابات ۱۳۹۲ نامزد شد و با کسب بیش از چهار میلیون و ۱۶۸ هزار رأی سوم شد.
محسن رضایی در این دوره برای بار سوم وارد کارزار انتخاباتی شد. او شعار «سلام بر زندگی» را برای خود انتخاب کرده بود. محسن رضایی این بار نیز تا آخر پای انتخابات باقی ماند و با ۳۸۸ هزار رأی ناکام ماند. او که از سال ۱۳۷۶ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است، عمده فعالیت‌های خود را در مجمع متمرکز کرده است. محسن رضایی در انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۶ شرکت نکرد.
علی‌اکبر ولایتی در سال ۱۳۲۴ در شمیران به دنیا آمد. او که پزشک متخصص اطفال و کودکان است پس از پیروزی انقلاب به‌عنوان معاون وزارت بهداری، نماینده مردم تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. ولایتی از سال ۱۳۶۰ به مدت ۱۶ سال وزیر خارجه بود که در این دوران جنگ بین ایران و عراق به پایان رسید. او در این دوره از انتخابات با دو میلیون و ۲۶۸ هزار رأی نتوانست به ریاست‌جمهوری برسد. ولایتی هم‌اکنون مشاور بین‌الملل مقام معظم رهبری، رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
سیدمحمد غرضی در سال ۱۳۲۰ در اصفهان به دنیا آمد. او بعد از انقلاب استاندار کردستان و خوزستان، نماینده اولین دوره مجلس از اصفهان، وزیر نفت در دولت مرحوم مهدوی‌کنی و میرحسین موسوی بوده است. غرضی همچنین وزیر پست و تلگراف و تلفن در دولت دوم میرحسین موسوی و دولت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود. او با شعار «دولت ضدتورم» در انتخابات شرکت کرد و با کسب ۴۴۶هزار رأی آخر شد.
دوازدهمین دوره: ۱۳۹۶/۲/۲۹
این دوره از انتخابات در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ برگزار شد. ۱۶۳۶ نفر نامزد شرکت در انتخابات شدند که در نهایت شورای نگهبان صلاحیت هشت نفر را تأیید کرد. از نکات جالب در این دوره ثبت‌نام محمود احمدی‌نژاد برای شرکت در انتخابات بود اما توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت نشد. چند روز قبل از برگزاری انتخابات، محمدباقر قالیباف به نفع حجت‌الاسلام رئیسی و اسحاق جهانگیری، نامزد اصلاح‌طلبان و معاون‌اول رئیس‌جمهور به نفع حجت‌الاسلام روحانی انصراف دادند. در نهایت، حسن روحانی با ۲۳ میلیون و ۶۳۶ هزار و ۶۵۲ رأی و کسب ۵۷ درصد آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
سید ابراهیم رئیس‌الساداتی در سال ۱۳۳۹ در مشهد به دنیا آمد. او فعالیت قضائی خود را در ۲۰سالگی به‌عنوان دادستان کرج آغاز کرد و سپس دادستان همدان شد. رئیسی در سال ۱۳۶۴ به تهران منتقل شد و جانشین دادستان شد و در سال ۱۳۶۸ به‌عنوان دادستان تهران منصوب شد. او نماینده خراسان جنوبی و عضو هیئت‌رئیسه مجلس خبرگان نیز هست. ابراهیم رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ معاون‌اول قوه قضائیه بود. او در این دوره انتخابات نامزد اصلی اصولگرایان بود اما با ۱۵ میلیون رأی و کسب ۳۸ درصد آرا دوم شد. ابراهیم رئیسی هم‌اکنون ریاست قوه قضائیه را بر عهده دارد.
سیدمصطفی آقامیرسلیم متولد ۱۳۲۶ در تهران است. او در اوایل انقلاب معاونت سیاسی- اجتماعی وزیر کشور را بر عهده داشت. میرسلیم که از اعضای حزب جمهوری اسلامی بود، به پیشنهاد بنی‌صدر برای نخست‌وزیری به مجلس معرفی شد اما رأی نیاورد. او در دوره ریاست‌جمهوری مقام معظم رهبری سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری و مشاور عالی رئیس‌جمهور بود. او مدتی در دولت دوم مرحوم هاشمی‌رفسنجانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. میرسلیم در این دوره از انتخابات نامزد حزب مؤتلفه اسلامی بود و در نهایت ۴۷۸ هزار رأی به دست آورد. او هم‌اکنون رئیس شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
سیدمصطفی هاشمی‌طبا در دولت دوم مرحوم هاشمی رفسنجانی و دولت اول سیدمحمد خاتمی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان تربیت‌بدنی بود. او در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان مشاور وزیر ورزش در امور زیربنایی، سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های ورزش کشور معرفی شد. هاشمی‌طبا در این انتخابات اعلام کرد که از نامزدی انصراف نمی‌دهد اما به حسن روحانی رأی می‌دهد. او با ۲۱۴ هزار و ۴۴۱ رأی چهارم شد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر