متن این مقاله به شرح زیر است:

جواد ظریف وزیر خارجه ایران در نشست "انجمن آسیایی" نیویورک با سرزنش "تیم چهار نفره ب" متشکل از جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا، نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و محمد بن زائد ولیعهد امارات گفت با وجودی‌ که ترامپ در مبارزات انتخاباتی به مردم آمریکا قول داده که وارد جنگ‌های پرهزینه نشود؛ تیم چهار نفره مذکور آمریکا به سمت یک فاجعه هدایت می‌کنند. آقای ظریف پیشنهاد انسان‌دوستانه در مورد مبادله زندانیان را داد که آمریکا آن‌را هم رد کرد.

اخیراً مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در جمع گروهی از ایرانی‌های مقیم آمریکا گفت که منافع آمریکا ایجاب می‌کند که رهبران غیر انقلابی بر ایران حکومت کنند. همچنین آمریکا معافیت واردات نفت کشورها را لغو کرده تا نفت ایران را به صفر برساند. ریچارد جانسون کارشناس ارشد پیشین هسته‌ای وزارت خارجه آمریکا می‌گوید: "اینها واقعاً معتقدند که می‌تواند اقتصاد ایران را ساقط کرده تا جایی که حکومت ایران زانو زده، یا برای مذاکره التماس کند و یا ساقط شود."

دو هفته بعد از اینکه ترامپ سپاه پاسداران ایران را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار داد آیت‌الله خامنه‌ای رهبر عالی ایران سردار سلامی را به عنوان فرمانده جدید سپاه تعیین کرد. شورای عالی امنیت ملی ایران ضمن هشدار به آمریکا در مورد عواقب خطرناک تصمیمش، نیروی سنتکام آمریکا را به عنوان سازمان تروریستی تعیین کرد.

سردار سلامی نیز به اسرائیل هشدار داد که هر اقدام نظامی علیه ایران، منجر به محو اسرائیل خواهد شد. با توجه به اینکه نتانیاهو مجدد به عنوان نخست وزیر اسرائیل مأمور تشکیل دولت شده، به نظر می‌رسد که تنش‌های آمریکا با ایران افزایش خواهد یافت، زیرا که نتانیاهو شیطانی روی شانه ترامپ است که مرتب نجوای شوم به گوش او می‌خواند.

با این وجود روند افزایشی تقابلی جاری را می‌توان مهار کرد. نمونه‌های تاریخی تعاملات سازنده در روابط ایران و آمریکا وجود دارد.

اول: در اواخر دهه ۸۰ رئیس جمهور آمریکا برای آزادی گروگان‌های آمریکایی از ایران کمک خواست و پیشنهاد حسن نیت در مقابل حسن نیت داد. من در وزارت خارجه ایران از سوی رئیس جمهور وقت، آقای هاشمی رفسنجانی مأموریت یافتم که موضوع را پیگیری کنم. در این دوران با کمک نیروی قدس سپاه پاسداران، ایران موجب آزادی گروگان‌های آمریکایی و غربی در لبنان شد اما واشنگتن به قول خود در مورد حسن نیت متقابل عمل نکرد.

دوم: بعد از حمله تروریستی به برج‌های دو قلو در نیویورک در سپتامبر، رئیس جمهور آمریکا از تهران برای جنگ علیه ترور در افغانستان کمک خواست. ایران تصمیم گرفت به آمریکا در جنگ علیه ترور در افغانستان کمک کند. این بار نیز نقش اصلی را نیروی قدس ایران ایفا کرد که منجر به سقوط طالبان شد. متأسفانه رئیس جمهور آمریکا در پاسخ، ایران را "محور شرارت" خواند که پاسخ شرم آوری بود.

سوم: در سال ۲۰۰۳، بعد از حمله به عراق، مجدد آمریکا به حمایت نیروی قدس سپاه ایران احتیاج داشت تا عراق بعد از صدام سامان گیرد. همه گروه‌های جهادی مسلح مهم عراق، در دوران دیکتاتوری صدام در ایران بودند. این بار نیز با نظر مساعد نیروی قدس سپاه ایران، گروه‌های مهم شیعه ضد صدام، از ایران به عراق رفتند و با سنتکام برای استقرار نظام سیاسی جدید و تأمین ثبات و امنیت عراق بعد از صدام، همکاری کردند. این بار نیز آمریکا به حسن نیت ایران در عراق، پاسخ منفی داد.

چهارم: در دوران مذاکرات هسته‌ای، وقتی که شانزده ملوان آمریکایی به طور غیر قانونی وارد آب‌های ایران شده و دستگیر شدند، فوراً جان کری با ظریف تماس گرفت و تقاضای کمک کرد و کمتر از یک روز هر شانزده نیروی نظامی سنتکام بدون محاکمه آزاد شدند. وقتی که از آقای ظریف سوال کردم، او به من گفت این کار صرفاً به خاطر همکاری سپاه پاسداران ممکن شد. تصور کنید اگر این اتفاق امروز بیافتد چه سرنوشتی در انتظار نیروهای آمریکایی خواهد بود.

این چهار مورد نشان می‌دهد که آمریکا هیچ‌گاه حسن نیت را با حسن نیت پاسخ نداده است.

اولین اثر منفی تشدید روند خصومت با ایران این است که آمریکا قادر نخواهد بود برای کمک‌های استراتژیک و لجستیکی، دست به سوی ایران دراز کند.

در سال‌های گذشته، ارتش آمریکا به عنوان قدرتمندترین ارتش جهان، شاهد شکست‌های مفتضحانه‌ای در خاور میانه بوده است ازجمله در حمله به عراق و افغانستان و مشارکت در عملیات نظامی در لیبی و یمن و سوریه. برای مثال ارتش آمریکا بعد از ۱۷ سال اشغال کامل افغانستان و میلیاردها دلار کمک، دچار آنچنان ضعف و تلفات سنگینی شده که نیمی از افغانستان را به طالبان داده و اکنون برای نجات ارتش خود، برای مذاکره با طالبان التماس می‌کند. آمریکا با تمام توان از جنگ عربستان در یمن حمایت کرد اما بزرگ‌ترین فاجعه انسانی را به بار آورد.

دومین اثر منفی اینکه ترامپ بارها اعلام کرده که آمریکا ۷ تریلیون دلار برای جنگ‌های منطقه همچون افغانستان و عراق هزینه کرده و این اشتباهی احمقانه بوده است. لذا در شرایط فعلی ارتش آمریکا در وضعیت شکننده و پر ریسکی در منطقه به سر می‌برد و تقابل با ایران، مخاطرات ارتش آمریکا در منطقه را افزایش خواهد داد.

سومین تأثیر منفی سیاست‌های جاری ترامپ تضعیف روند مبارز با تروریسم در منطقه است. ذکر این واقعیت مهم است که سپاه در جنگ علیه داعش در عراق و سوریه نقش کلیدی ایفا کرد. مقامات نظامی عراق تصریح کرده‌اند که ایران نقش اول در مبارزه با داعش در عراق را ایفا کرد و بدون کمک ایران، بغداد به دست داعش سقوط کرده بود. حمید المالکی فرمانده نیروی هوایی عراق گفت که ایران نقش اول را در مبارزه با داعش ایفا کرد. بنابراین سومین تأثیر منفی سیاست‌های اخیر ترامپ این است که آمریکا موجب تضعیف روند مقابله با گروه‌های تروریستی همچون داعش و القاعده می‌شود.

اما فاجعه برای آمریکا، منطقه و جامعه جهانی زمانی رخ خواهد داد که آمریکا تحت عنوان مبارزه با تروریسم علیه سپاه و نیروی قدس سپاه ایران در منطقه، عملیات نظامی داشته باشد. در این صورت خاورمیانه زیر و رو خواهد شد، ایران در منطقه به ده‌ها هزار نیروی مردمی دسترسی دارد و آمریکا در صورت اقدام علیه سپاه، با عواقبی به مراتب سهمگین‌تر از عراق و افغانستان مواجه خواهد شد.

اخیراً جیمی کارتر رئیس‌جمهور پیشین آمریکا گفت: " آمریکا در تاریخ ۲۴۲ سال خود تنها ۱۶ سال در صلح به سر برده و لذا جنگ‌طلب ترین کشور در تاریخ جهان بوده است. این جنگ طلبی به خاطر این بوده که آمریکا همیشه سعی کرده که عقاید خودش را به دیگر کشورها تحمیل کند. اما چین یک پنی هم هزینه نکرده و بدین سبب از ما پیشی گرفته است."

بعد از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، ایران و آمریکا در وضعیت " نه جنگ، نه صلح" به سر برده‌اند اما با سیاست‌های تقابلی جاری دولت ترامپ، این وضعیت به پایان عمر خود نزدیک می‌شود. ایرانی‌ها علیرغم اختلافات داخلی، در مقابل زورگویی‌های آمریکا و در دفاع از حاکمیت و استقلال خود متحد خواهند شد. هرچه فشار و تحریم علیه ایران بیشتر شود، راه دیپلماسی تنگ‌تر و همکاری در مبارزه علیه داعش سخت‌تر خواهد شد. مقامات مسئول بین‌المللی، آمریکا و منطقه باید برای گشایش مسیر دیپلماسی و گفت‌وگوی جامع و تعامل با ایران و پرهیز از جنگ، دست به دست هم دهند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.