چرا ایران و آمریکا به این زودی‌ها باهم کنار نمی‌آیند؟
در ادامه این مطلب آمده است: اما کوچک کردن اقتصاد ایران هرگز هدف نهایی آمریکا نبوده است. تحریمها با هدف حصول دستاوردهای مهمتر برقرار شدند: وادار کردن ایران به عدم حمایت از گروههای نیابتی در منطقه، پذیرش محدودیتهای آمریکا در توسعه قدرت نظامی و احتمالا سقوط و جایگزینی حکومتی نزدیک به آمریکا.
اما به نظر نمیرسد هیچکدام از این اهداف، در حال تحقق باشند. این امر نباید مایه تعجب باشد چراکه تحریمهای اقتصادی در اکثر مواقع بی نتیجه هستند. آمریکا در سال ۱۹۶۲ میلادی کوبا را محاصره اقتصادی کرد. با گذشت نیم قرن این حکومت هنوز پابرجاست. ایران از زمان انقلاب در سال ۱۹۷۹ هنوز تحت تحریم است و با گذشت ۴۰ سال، هنوز سر کار هستند. سازمان ملل پس از حمله صدام به کویت، عراق را در سال ۱۹۹۰ تحریم کرد اما این حمله نظامی آمریکا در سال ۲۰۰۳ بود که حکومت صدام را برانداخت.
دیوید کوهن، مقام ارشد سابق خزانه داری آمریکا که در دولت اوباما مسئول پیگیری تحریمهای ایران بود میگوید تجربه ما آشکار است: تحریمها به تغییر حکومت منتهی نمیشوند. او اخیرا در مجله فارین افرز نوشت که هیچ تجربه تاریخی نشان نمی دهد یک حکومت در نتیجه تحریمهای اقتصادی بلندمدت سقوط کرده باشد.
در مواردی محدود تحریمها نتیجه بخش بوده اند اما نه در تغییر رژیم بلکه در آوردن طرف متخاصم به پای میز مذاکره. تحریم های بین المللی علیه رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی این حکومت را مجبور کرد که در سال ۱۹۹۳ با جریان مخالفان به رهبری نلسون ماندلا کنار بیاید. اما این در نتیجه سالها اعتراضات خیابانی و قطع حمایت آمریکا از این حکومت در پایان جنگ سرد نیز بود.
درباره ایران، این کشور در سال ۲۰۱۵ با توافق هسته ای موافقت کرد. در کره شمالی نیز تحریم ها موجب شد که برنامه هسته ای موقتا متوقف شده و رهبر این کشور تاکنون دو بار با ترامپ دیدار کند. این موارد یک وجه اشتراک مهم دارند: به حکومت تحت تحریم، یک معامله پیشنهاد می شود.
اما ترامپ چنین توافقی را به ایران پیشنهاد نکرده است. در عوض دولت آمریکا ۱۲ شرط شامل توقف کامل برنامه هسته ای و موشکی، عقب نشینی از سوریه و عدم حمایت از متحدان منطقه ای و تغییر رویکرد درباره اسراییل معین کرده است. از نظر واشنگتن اینها اهدافی ارزشمند هستند اما از نظر تهران به معنی تسلیم کامل بوده و مشوقی برای آغاز مذاکره تلقی نمی شوند.
اما تحریم ها به یک هدف معتدل تر دست یافته اند: دسترسی ایران به منابع مالی برای پیگیری سیاستهای مخرب منطقه ای محدود شده است. این چیزی است که مقامات دولت ترامپ هنگام اعلام تدابیر تحریمی جدید در ماه گذشته بر آن تأکید کردند. وزیر امور خارجه آمریکا، مایک پومپئو گفت که هدف ما ساده است: قطع دسترسی ایران به منابعی که آنها را صرف بی ثبات کردن خاورمیانه می کرد.
معلوم نیست که ایران از حمایت های خود در منطقه بکاهد. اما اگر هدف، تنها کاهش درآمد ایران باشد، دولت ترامپ کاهش هر قطره از صادرات نفت ایران را یک پیروزی تلقی خواهد کرد.
اما تاریخ به ما نشان داده که کاهش درآمد نفتی، مانع حمایت ایران از متحدان منطقه ای نشده است. پیش از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ نیز ایران از حزبالله حمایت و به عراق و به حکومت بشار الاسد کمک می کرد.
تحریمهای آمریکا علیه ایران موجب تخریب روابط واشنگتن با برخی کشورها از جمله متحدان نزدیک آمریکا نیز شده است. دولت ترامپ اعلام کرده که پس از دوم می دیگر هیچ کشوری مجاز نیست از ایران نفت بخرد. این محدودیت شامل چین بزرگترین شریک تجاری آمریکا، هند بزرگترین دموکراسی جهان و ترکیه متحد آمریکا در ناتو میشود.
اگر آنها تحریمها را زیر پا بگذارند، وزارت خزانه داری آمریکا، دسترسی این کشورها به بازار مالی خود را قطع خواهد کرد. آمریکا به این کشورها هشدار داده که اکنون باید یا معامله با آمریکا را برگزینند یا ایران. برای اکثر شرکت های نفتی، این تصمیم دشواری نیست. دسترسی به بازار مالی آمریکا برای آنها امری حیاتی است.
اما چین و هند برای تأمین بخش بزرگی از انرژی خود به ایران وابسته هستند. اکنون آنها باید امیدوار باشند که عربستان سعودی نفت کافی در اختیار آنها بگذارد. این وضعیت نیز در نتیجه تصمیم ترامپ برای ترک برجام به وجود آمده است؛ تصمیمی که آنها از آن حمایت نمی کنند.
الیزابت روزنبرگ که در دولت اوباما روی تحریمها کار میکرد میگوید این وضعیت موجب تاثیر منفی دیپلماتیک گستردهای می شود. این امر موجب میشود اعتماد و تمایل برای همکاری در زمینه های امنیت، سلامت، مهاجرت و غیره در سطح بینالمللی تضعیف شود.
اگر سایر کشورها نیز در نتیجه تحریمهای آمریکا صدمه ببینند، ممکن است احساس خصومت با آمریکا موجب پیوند میان آنها شود و در نهایت راهی برای دور زدن نظام مالی آمریکا و جایگزین کردن آن بیابند که ضرر بزرگی برای آمریکا خواهد بود. ترامپ و اطرافیانش با ادعای پیروزی به کمپین تحریمی خود ادامه می دهند اما ممکن است این کمپین، یک شکست برای آمریکا باشد و با تحمیل هزینه های پنهان بر آمریکا، منافع ملموسی نیز برای این کشور به بار نیاورد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر