علی لاریجانی صبح امروز در همایش بین‌المللی "آینده جهان اسلام در افق ۱۴۱۴" گفت: بحث آینده نگری از مقولات نسبتا سخت است. نگاهی که معمولا موسسات آینده نگری دارند مبنی بر چند پیش فرض بر حسب مسلکی که دارند می‌باشد.  برخی از آنها متاثر از فیلسوفان مدرنیست است و برخی دیگر از فیلسوفان پست مدرن تاثر گرفته‌اند که با جهش فکری موضوع آینده نگری را عجین کرده‌اند. برخی نیز نگاه نیم‌چه هگری دارند که مشتریانی دارند.

وی در ادامه اظهار کرد: در سنت اسلامی نیز این موضوع حائز اهمیت است. در تفکر اسلامی چه در قرآن و چه در آثار افرادی که به موضوع تاریخ توجه دارند، مساله سنت‌های الهی پر اهمیت است. بنابراین در آینده نگری توجه داشتن به یک فروز اولیه همواره مهم بوده است. از جهت دیگر کار این موسسه حائز اهمیت است، چرا که مقوله آینده نگری ذهن را به سمت و سوی مسائل بزرگی جلب می‌کند  که معمولا حکمرانان از این موضوع غافل هستند. عدم توجه به آینده در تمام دنیا و از سوی همه رهبران کشوران دیده می‌شود و گاهی اوقات برای مسائل کوچک یا منافع نزدیک از مسیر اصلی دور می‌شوند.

رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید کرد: نکته دیگری که در برخی از آثاری که این موسسه منتشر کرد، وجود دارد، دستیابی به دستاوردهایی است که شاید گام کوچکی بوده است، اما اثرات بزرگی را خواهد داشت. توجه به آینده اسلام نیز از گام های کوچک شروع خواهد شد.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: یکی از مسائلی که این مؤسسه به آن پرداخته است، توجه به موضوع گردشگری است که کتابی نیز در این زمینه منتشر شده است. موضوع "گردشگری" از چند بعد باید در جهان اسلام مورد توجه قرار گیرد. اگرچه گام کوچکی به شمار می‌رود، اما می‌تواند اثرات مهمی بر جای بگذارد. از سوی دیگر توجه این مؤسسه به دیوان داوری اسلامی جلب شده است که مقوله مهمی محسوب می‌شود. در نظام حقوقی اسلامی مؤلفه‌های مختلفی وجود دارد که نقطه اشتراک آن بسیار زیاد است. حجم تجارت بین کشورهای اسلامی که در حال گسترش است، با داشتن دیوان داوری اسلامی در بین کشورهای اسلامی گسترش می‌یابد.

لاریجانی در ادامه تاکید کرد: این دیوان می‌تواند به تجارت در بین کشورهای اسلامی کمک کند و زمینه رقابت را در بین آنها بیشتر کند. نکته‌ای که در این بین حائز اهمیت است، چگونگی تحقق این ایده‌ها است. بنده توصیه می‌کنم به این مؤسسه که بر روی نحوه تحقق این پژوهش‌ها تمرکز بیشتری داشته باشند. گاه ایده‌های خوبی وجود دارد و باید برای تحقق آنها که حتی گاهی سخت‌تر است، تلاش لازم صورت بگیرد. ما باید به دنبال این باشیم که چطور ایده‌های خوب را به کرسی بنشانیم و کار ساده‌ای نیز نمی‌باشد.

وی افزود: ایده‌های خوب نباید رها شوند. متأسفانه در کشور ما نیز ایده‌های خوب مطرح می‌شود، اما برای تحقق آنها گاهی اوقات به اندازه کافی پشت کار دیده نمی‌شود. توصیه بنده بر این است که این مؤسسه در یافتن راه‌های وصول این ایده‌ها تمرکز کنند.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهاراتش با اشاره به اهمیت همبستگی در جهان اسلام و توجه به آینده اسلام، بیان کرد: بسیاری از متفکران اسلامی بر روی این موضوع کار کرده‌اند و در رأس آنها امام راحل قرار داشت. امام خمینی (ره) دغدغه زیادی برای همبستگی در جهان اسلام داشته‌اند. یکی از دل مشغولی‌های امام خمینی (ره) نحوه استفاده از ظرفیت‌های جهان اسلام با اتحاد و همبستگی بود و تجلی این موضوع را می‌توان در قانون اساسی دید. در اصول مختلف قانون اساسی این موضوع دیده می‌شود.

به گفته وی، برقراری ارتباطات دیپلماتیک، کمک به جهان اسلام در اصول مختلف قانون اساسی، دیده می‌شود که متأثر از فکر بلند امام خمینی (ره) است. این فکر بلند نیز به یکباره به وجود نیامده است، بلکه بسترهای فرهنگی آن را ایجاد کرده است. به عنوان مثال نهاد مرجعیت نقش مهمی در این موضوع دارد.

لاریجانی در ادامه با اشاره به نقش نهاد مرجعیت در ایجاد وحدت و همبستگی در جهان اسلام، بیان کرد: در درون روحانیت، مرجع جدای از کارهای علمی که انجام می‌دهد، هدایت امت اسلامی را نیز دنبال می‌کند و این امر بسیار مهم است که باید از این ظرفیت استفاده کرد. در زمان انقلاب مشروطه مراجع عراق در رأس قرار داشتند که برای ایران دل مشغولی داشتند. این نشان دهنده این است که مساله جغرافیایی اسلامی صرفاً محدود به یک کشور نیست، ‌ بلکه جهان اسلام تفکری بلندتر دارد.

وی در بخش دیگری از اظهاراتش، خاطر نشان کرد: در زمان صدام نیز مراجع بزرگ نظیر آیت الله سیستانی در عراق نقش مهمی برای هدایت مردم داشتند. حتی بعد از صدام که آمریکایی‌ها در عراق مستقر شدند، مراجع نقش بزرگی را ایفا کردند. آمریکایی‌ها تصور می‌کردند که ایالتی جدید پیدا کرده‌اند، ولی مراجع در مقابل آنها ایستادند. حتی در درگیری‌های شیعه و سنی که در داخل عراق شکل گرفت، این مراجع بودند که اهل سنت و شیعیان عراق را آرام کردند. این نشان می‌دهد که نهاد مرجعیت ذاتاً یک قدرت وحدتگرا و آینده نگر برای جهان اسلام است.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به نقش جریانات سیاسی در آینده جهان اسلام، یادآور شد: جریانات اسلامی در طول تاریخ اسلام با فراز و فرودهایی نقش آفرینی داشته‌اند. گاهی اوقات نیز ممکن است نقدهای جدی نسبت به این جریانات وارد باشد، اما باید به ظرفیت آنها نیز توجه شود. جریانات سیاسی در طول این ۳۰ سال پوست اندازی‌هایی نیز داشته است. به عنوان مثال اخوان المسلمین که یک جریان نسبتاً عمیق در کشورهای اسلامی است، خودش را متأثر از متفکران و صاحبنظرانی می‌دانست که بعدها دچار تحول شد.

لاریجانی اضافه کرد: در حال حاضر نیز کشورهای اسلامی که این جریان در آنها حضور دارد، یک جور فکر نمی‌کنند. ممکن است تفاوت‌هایی با هم داشته باشند، ولی به طور کلی یک جریان مهم محسوب می‌شود و به طور کلی باید گفت‌ که فهم جریانات سیاسی در جهان اسلام اهمیت بسزایی دارد و بدون در نظر گرفتن آنها نمی‌شود در خصوص آینده نظر داد.

وی در ادامه اظهار کرد: استفاده از ظرفیت اجتماعی که در جریان اسلام است، حائز اهمیت است. ممکن است جریانات اجتماعی که در جهان اسلام وجود دارد فراز و فرودهایی نیز داشته باشند، اما نقش آنها مؤثر است. جریانات مخربی نیز در جهان اسلام وجود دارد که امروز آنها را شاهد هستیم. شاید این جریانات بر اساس دسیسه‌ای خارجی شکل گرفته باشد، اما هر یک از این جریانات افراطی برای خود یک مقوله فکری دست و پا کرده‌اند. شاید نظیر داعش بتوان این جریانات را از بعد امنیتی سرکوب کرد، اما اینها هم چنان تحرکاتی خواهند داشت. بنابراین نباید فکر کنیم که آنها حذف شده‌اند. باید به دنبال ریشه فکری و نحوه رشد این جریانات باشیم که در نوع مبارزه با این جریانات تأثیرگذار است.

لاریجانی اضافه کرد: شناخت جریان فکری این گروه بسیار ضروری است. از مسائل دیگری که در جهان اسلام حائز اهمیت است توجه به مسائل و پیشرفت‌های علمی است. جهان اسلام دارای جمعیت وسیعی است. اگر ما به مجموعه اختراعات و اکتشافات کشورهای اسلامی توجه کنیم، نمی‌توان گفت‌ که از تمام ظرفیت‌ها استفاده شده است. از مجموع میزان اختراعات در دنیا تنها ۱.۶ درصد مختص به مسلمانان است. بنابراین نسبت به جمعیت مسلمانان این آمار بسیار پایین است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.