ایران به شکلی سنتی دهه‌ها است که در برخی نمایشگاه‌های بین‌المللی اروپا همچون آلمان، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا شرکت می‌کند. در برخی سال‌ها متاثر از شرایط سیاسی، این حضور تحت شعاع قرار گرفته که یا به از دست دادن زمین ایران در بعضی از این نمایشگاه‌ها منجر شده و یا تضعیف موقعیت تجاری آن را در پی داشته است. سال‌هایی هم بوده که رؤسای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به حضور در بازارهای نمایشگاهی اعتقادی نداشتند و در تایید ادعاهایشان گزارش دادند: شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی کمتر از یک درصد در جذب گردشگران خارجی تاثیر داشته است.

در مقطعی هم رؤسای این سازمان نه تنها به لحاظ ایدئولوژیکی، بلکه از نظر سیاست‌گذاری نافی نقش دولت در رخ‌نمایی‌های بین‌المللی به شکل نمایشگاهی بوده‌اند و به قطع حمایت‌های مالی از بخش خصوصی در نمایشگاه‌های بین‌المللی دست زده‌اند. اما در این دوره آنچه گریبان عرض اندام‌های بین‌المللی بخش گردشگری را گرفته، اعتقادات سلیقه‌ای و استراتژیک مدیران و یا بحران‌های سیاسی نیست، بلکه شرایط تحمیلی اقتصادی است.

به تازگی یکی از مجریان برگزاری غرفه‌های ایران در تعدادی از نمایشگاه‌های آسیایی و اروپایی به خاطر مشکلات ارزی هشدار داده که احتمالا حضور منسجم ایران در برخی از نمایشگاه‌های خارجی تحت تاثیر قرار گیرد. عبادرضا اسلامی ـ مدیر گردشگری کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ـ که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مسؤولیت برپایی غرفه ایران در نمایشگاه‌هایی چون فرانسه، ژاپن، اسپانیا، اتریش، و ایتالیا را به عهده گرفته، از بی‌نتیجه ماندن پیگیری‌ها با بانک مرکزی برای دریافت ارز دولتی تا این لحظه و تردیدها برای ادامه این مسیر اطلاع داده و احتمال حذف حضور ایران در برخی نمایشگاه‌های صنایع دستی و گردشگری از جمله «ژاپن» و «اتریش» را مطرح کرده است.

هزینه حضور در نمایشگاه‌های مهم پیش‌رو از جمله انگلیس که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از تنش‌های سیاسی پای خود را از این بازار بیرون کشید، امسال چهار برابر شده است همانند نمایشگاه گردشگری فرانسه که اوایل مهرماه برگزار شد و تنها آژانس‌هایی در آن شرکت کردند که این کشور اصلی‌ترین و یا تنها بازارشان محسوب می‌شود. به گفته ابراهیم پورفرج ـ رییس جامعه تورگردانان ـ حضور در نمایشگاه مهمی همچون ITB آلمان که از اصلی‌ترین و سنتی‌ترین بازار اروپایی ایران به حساب می‌آید، امسال ۴ هزار یورو خرج برمی‌دارد.  

راه‌ حل کنونی مجریان غرفه‌های ایران در نمایشگاه‌های گردشگری خارجی، کوچک‌تر کردن زمین کشورمان در این فضاهای بین‌المللی و یا کم کردن تعداد آن‌ها است تا مشکل تامین ارز برطرف شود.

هرچند انتقادهایی به شیوه‌ سنتی حضور و تبلیغ ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی وارد است، چراکه دیگر کشورها در رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر برای جذب گردشگران بیشتر و توسعه بازارها، خلاقیت و ایده‌پردازی نوینی را با صرف هزینه‌های سنگین در این محیط به نمایش می‌گذارند، اما حفظ موقعیت ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی و بازارهای سنتی از آن جهت اهمیت دارد که درحال حاضر نمایشگاه تنها تریبون تبلیغاتی گردشگری کشورمان و رینگ رقابتی آن در عرصه بین‌الملل به شمار می‌آید، آن هم در شرایطی که جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری ایران در هیچ شبکه دیداری و شنیداری شناخته شده‌ی جهان، معرفی نمی‌شود و ایران تنها با وقایع تلخ سیاسی تصویرسازی شده است. بودجه تبلیغات گردشگری معمولا شفاف نبوده و در کمتر مواقعی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری علنی شده است.

در چنین شرایطی رییس جامعه تورگردانان به امیدواری‌هایی که به تازگی رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای حمایت از بخش خصوصی به منظور حفظ موقعیت ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی و توسعه بازارهای گردشگری داده است، اشاره کرد و به ایسنا گفت: در دیدار اخیر اعضای جامعه تورگردانان با آقای مونسان، با توجه به شرایط پیش آمده، درباره ضرورت معرفی ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی بویژه اروپا به منظور حفظ و رونق بازارهای سنتی از طریق نمایشگاه‌ها تاکید و تفاهم شد. رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قول دادند در این مسیر به بخش خصوصی کمک کنند تا از افت گردشگری، مانع و به توسعه آن کمک شود.

پورفرج افزود: قرار شد برای تامین زمین ایران در نمایشگاه‌های گردشگری بین‌المللی بویژه آلمان کمک مالی شود. توصیه شد بخش خصوصی نباید از بازارهای اروپایی عقب‌نشینی کند و به تبلیغات گسترده و حضور گسترده‌تر ایران در این بازارهای سنتی تاکید شد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.