در جریان سیاست‌گذاری‌های دولت و بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز اخیرا شورای عالی هماهنگی اقتصادی مصوبه جدیدی برای مدیریت بازار داشت و مجوز انتشار اوراق مشارکت ارزی - ریالی را صادر کرد. بر این اساس، بانک مرکزی مجاز به انجام عملیات بازار باز بوده و می‌تواند برای اعمال سیاست پولی نسبت به خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت اقدام کند.

اما اینکه انتشار اوراق ارزی و ریالی تا چه حد می‌تواند گره‌گشای شرایط موجود بازار ارز و کاهنده تقاضای خرید اسکناس ارز در بازار بوده و به بانک مرکزی برای کاهش التهابات کمک کند موضوعی است که در گفت‌وگو با حاتمی یزد، از مدیران سابق بانکی و کارشناس این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است.

آنطور که حاتمی یزد توضیح داد، اوراق مشارکت ارزی معمولا در همه کشورهای دنیا بویژه آمریکا مورد استفاده قرار گرفته و از ابزارهایی است که دولت‌ها و بانک مرکزی برای کنترل بازار از آن استفاده می‌کنند. در این اوراق قیمت آن برابر با قیمت اسمی منهای بهره بانکی است که تا زمان سررسید باید به نرخ روز پرداخت شود. متقاضی برابر با میزان ارزی که می‌خواهد خریداری کند، ریال تحویل بانک داده و در سررسید آن که می‌تواند یک ساله و یا چند ساله باشد ارز تحویل بگیرد.

به گفته وی اوراق قابلیت خرید و فروش داشته و تحت شرایطی افراد می‌توانند آن را مورد معامله قرار دهند و نیازی نیست که تا پایان سررسید در اختیار خود داشته باشند و این شرایطی را ایجاد می‌کند که تا حدی برای خریدار جذاب بوده و به سمت آن حرکت می‌کند.

به گفته این کارشناس، موضوع اصلی در انتشار اوراق ارزی - ریالی به میزان اعتماد مردم به صادرکننده آن تا حد زیادی بستگی دارد، این در حالی است که طی سال‌های اخیر چه در سپرده‌های ارزی و چه در انتشار اوراق مردم تجربه خوبی نداشته‌اند. چند سال پیش اوراق مشارکت ارزی با پشتوانه تضمین شرکت نفت منتشر شد، اما در زمان سررسید تعهدات انجام نشده و به‌جای ارز به مردم ریال تحویل داده‌اند که این متاسفانه در حافظه سرمایه‌گذاران باقی مانده است و باید اکنون بانک مرکزی بتواند این اعتماد از دست رفته را برگرداند. در دور جدید انتشار اوراق البته بانک مرکزی است که خود تضمین‌کننده خواهد بود که این می‌تواند برای مردم جای اطمینان داشته باشد که بتوانند در زمان سررسید قرارداد اوراق خود ارز را دریافت کنند.

این کارشناس امور بانکی با اشاره به اینکه انتشار اوراق مشارکت ارزی - ریالی قطعا می‌تواند ابزار بسیار کاربردی برای بانک مرکزی باشد، گفت: در شرایطی که دولت‌ها نیاز به ارز و ریال دارند، ‌اوراق منتشر می‌کنند و در هر زمان در وضعیت مناسبی قرار گرفته و بتوانند این دو را تامین کنند، به خرید اوراق دست زده و آن را در گردش اقتصادی جمع می‌کنند.

اما این که ابزارها و سیاست‌هایی که تاکنون برای کنترل بازار ارز انجام شده تا چه حد می‌تواند موفق باشد، موضوعی است که این کارشناس امور بانکی درباره آن اینگونه توضیح داد: بحران موجود بازار ارز ناشی از کمبود منابع نیست، بلکه به نقل و انتقالات و عدم همکاری بانک‌های خارجی برمی‌گردد که ما نمی‌توانیم ارز خود را منتقل کنیم؛ به ویژه در زمانی که قرار است ارز را از کشوری که ارز را در اختیار دارد، به کشوری که از آن واردات انجام می‌دهیم. در عین حال که شرایط موجود به سمتی پیش رفته که تقاضای غیرواقعی در بازار قابل توجه است و باید به نوعی آن را کنترل کرد، بنابراین تا زمانی که مشکلات اصلی در این رابطه حل نشود، چندان نمی‌توان مطمئن بود که مسائل موجود به طور کامل حل و فصل شود.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.