به دنبال ادامه سیاست‌های دولت آمریکا برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه، این روزها شاهد رایزنی دیپلمات های دولت آمریکا با همپیمان خود در کشورهای عربی از جمله عربستان، مصر، اردن و امارات متحده عربی با هدف تشکیل ائتلاف امنیتی- سیاسی با عنوان «ناتو عربی» هستیم.

در این زمینه روزنامه کویتی «الرای» دهم سپتامبر با اشاره به برگزاری نشست مشترک روسای ستاد کل ارتش های شورای همکاری خلیج فارس با همتایان آمریکایی، اردنی و مصری در کویت به نقل از منابعی در وزارت دفاع آمریکا از مقدمه سازی برای تشکیل ناتو عربی خبر داد.

این روزنامه کویتی پیش از این نیز در گزارش ۹ مرداد ماه خود آورد که کاخ سفید تنها ۶۰ روز به دیپلمات های آمریکایی فرصت داده است تا به بحران دیپلماتیک میان عربستان، امارات، بحرین و مصر با قطر که سال ۱۳ ماه است ادامه دارد، پایان دهند تا واشنگتن بتواند توافق مورد نظر خود برای تشکیل ناتو عربی در منطقه را عملی کند.

طرح ناتو عربی سال گذشته از سوی عربستان و در جریان سفر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا به ریاض پیشنهاد شد و قرار است برای چگونگی اجرای این طرح یک نشست مشترک در واشنگتن روزهای ۱۲ و ۱۳ اکتبر (۲۲ و ۲۳ مهر) صورت گیرد.

هر چند که برجسته ترین اهداف تشکیل ناتو عربی تقویت همکاری های بین دولت های عضو در زمینه دفاع موشکی، آموزش نظامی و مبارزه با تروریسم بیان شده است اما به نظر می رسد آمریکا و همپیمانان آن پس از شکست از محور مقاومت در منطقه به ویژه در سوریه برای مقابله با این محور به ویژه ایران تاسیس ناتو عربی را در دستور کار قرار داده اند.

محور مقاومت با محوریت ایران به مانع بزرگی در برابر سیاست های خاورمیانه ترامپ تبدیل شده است. از این رو، واشنگتن سیاست اجماع سازی علیه ایران را در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و نظامی پیش می برد.

همچنین تلاش برای تشکیل ناتو عربی در شرایطی صورت می گیرد که دولت آمریکا در منزوی کردن ایران با شکست روبرو شده است.

دولت آمریکا با خروج از توافق هسته ای با هدف منزوی کردن ایران با شکست روبرو شد و پس از این ناکامی تهدید کرد که صادرات نفت ایران را متوقف خواهد کرد. مسوولان کشوری و لشکری جمهوری اسلامی در برابر تهدیدهای ترامپ واکنش نشان دادند و جلوگیری از صادرات نفت ایران را به معنی جلوگیری از صادرت نفت سراسر منطقه دانستند.

در چنین شرایطی واشنگتن به دنبال تشدید تنش‌ها میان ایران و کشورهای عربی و به طبع آن، فروش تسلیحات به کشورهای عربی است و برای تحقق این هدف، تشکیل ناتوی عربی را در دستور کار خود قرار داده است تا باج خواهی از کشورهای عربی را پیش برد. حتی دولت آمریکا در این زمینه علاوه بر فروش سلاح به این کشورها تصریح داشته است برخی از دولت های خاورمیانه بدون حمایت آمریکا یک هفته هم نمی توانند، دوام بیاورند.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند آمریکایی‌ها با مطرح کردن طرح ناتوی عربی، افزون بر تلاش برای تشدید موج ایران‌هراسی، به دنبال منحرف کردن افکار عمومی از خطرات رژیم‌صهیونیستی برای امت اسلامی هستند. آنها تلاش می کنند ایران را به جای رژیم صهیونیستی، بزرگترین خطر برای کشورهای منطقه جلوه دهند و با این اقدام خود منافع صهیونیست ها را با تشکیل ناتوی عربی تامین کنند.

در این زمینه تارنمای الکترونیکی «انفاس پرس» مغرب نوشت: همه رویکردها و تحرکات ترامپ در کشورهای عربی از زمان راهیابی اش به کاخ سفید با هماهنگی رژیم اسرائیل صورت می گیرد. آمریکا در این باره به دغدغه دیگر کشورهای منطقه هیچ اهمیتی نمی دهد. بسیاری از ناظران معتقدند که آمریکا از طریق تشکیل ناتو عربی به دنبال از بین بردن قضیه فلسطین و پیش بردن «معامله قرن» است.

با وجود همه تلاش ها تحقق طرح ناتو عربی با موانع جدی روبرو است. اختلافات میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس عمده‌ترین چالش پیش روی طرح ناتو عربی است.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین سال گذشته روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند و هنوز هم میان این کشورها با قطر تنش وجود دارد. کشورهای عربی مختلف بر سر مسائل گوناگون با یکدیگر در حال نزاع هستند. این نزاع ها نشان دهنده اختلاف منافع کشورهای عربی با یکدیگر است.

تارنمای الکترونیکی انفاس پرس در این زمینه بیان داشت: اگرچه عربستان، امارات و بحران برای تشکیل ناتو عربی و ائتلاف سازی علیه ایران تلاش می کنند و ایران را دشمن مشترک و خطرناک به شمار می آورند اما عمان، کویت و قطر در این زمینه با این کشورهای همنوا نیستند.

این رسانه خبری اضافه کرد: به نظر می رسد عمان برای از سرگیری مذاکره میان ایران و آمریکا و کاهش تنش تمایل دارد. کویت نیز به دلیل هم مرزی با ایران و همکاری این کشور با ایران در عراق به طور آشکار مخالف دشمنی با ایران است. اردن هم نگران است با تشکیل ناتو عربی، معامله قرن نیز پیش رود و این کشور پس از مردم فلسطین قربانی شود. زیرا اگر معامله قرن به رسمیت شناخته شود، حق بازگشت پناهجویان فلسطینی از اردن از بین خواهد رفت و این موضوع اردن را از نظر اقتصادی و اجتماعی زیر فشار قرار خواهد داد و هویت اردن و نظام این کشور را تهدید خواهد کرد. مصر هم درباره این طرح موضع واقعی خود را بیان نکرده است. اما پیام هایی که از این کشور به گوش می رسد نشان می دهد که این کشور با کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) همراه نخواهد شد. این موضوع در موضع این کشور درباره نظام سوریه هم دیده شد و این کشور بر خلاف خواست کشورهای عربی عمل کرد.

به نوشته شبکه «روسیا الیوم»، «آنطون مارداسوف» کارشناس شورای امور بین المللی روسیه گفت: آمریکا برای تاسیس جبهه ضد ایرانی تلاش می کند. این موضوع تازه ای نیست و هر بار این تلاش به دلیل اختلاف کشورهای عربی با مانع روبرو می شود. این موضوع در جنگ یمن آشکار است؛ به طوری که در این جنگ میان عربستان و امارات بر سر فرماندهی جنگ اختلاف های آشکار و مشکلاتی وجود دارد.

به نوشته روسیا الیوم، «ولادیمیر سجین» پژوهشگر مرکز پژوهش های الشرقی وابسته به آکادمی علوم روسیه هم معتقد است که میان کشورهای عربی برای رویارویی با ایران همگرایی وجود ندارد و قطر و عمان با ایران روابط طبیعی خود را پیش می برند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.