رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید حوزه علمیه در مدرسه معصومیه قم، برای تبیین شاخص‌های حوزه تراز انقلاب اسلامی، اظهار داشت: ابتدا باید ببینیم انقلاب اسلامی چیست و ویژگی‌های آن کدام است، وظیفه حوزه علمیه در قبال آن چیست، و چرا حوزه علمیه باید در تراز این انقلاب باشد؛ به عبارت بهتر باید ببینیم حوزه علمیه چه ربطی به انقلاب دارد.

آیت‌الله مصباح یزدی شاخصه اصلی این انقلاب را «اسلامی بودن» آن دانست، و افزود: شاید برخی از افراد و حتی مسئولان گمان کنند که انقلاب اسلامی ایران پدیده‌ای اجتماعی مشابه سایر انقلاب‌ها است که در بسیاری از کشورها با فراهم شدن شرایط و عوامل لازم به وجود آمده است، و تفاوت چندانی با سایر انقلاب‌ها ندارد؛ یعنی همان‌گونه که مردم برخی از کشورها برای رهایی از یوغ استعمار، سال‌ها مبارزه کردند، مردم ایران نیز برای نجات خود از زیر سلطه آمریکا و انگلیس و جلوگیری از چپاول منابع کشور خود توسط بیگانگان دست به قیام زدند.

وی با تأکید بر این‌که تفاوت اساسی انقلاب کشور ما با سایر انقلاب‌ها، اسلامی بودن آن است، افزود: اسلامیّت، فصل مقوم انقلاب ایران است؛ غالب انقلاب‌ها با شعار استقلال و آزادی انجام شد، اما در ایران، استقلال و آزادی در کنار جمهوری اسلامی مطرح می‌شد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با یادآوری گوشه‌هایی از تاریخ انقلاب، خاطر نشان کرد: برخی از علمای محترم، با دیدن فشارهای رژیم طاغوت بر مردم انقلابی، به پاریس رفتند تا امام(ره) را متقاعد کنند که معتدل‌تر با رژیم برخورد کند و به کمتر از تغییر حکومت رضایت دهد؛ اما امام راحل(ره) در جواب آنها فرمودند که به ایران برگردید و برای جمهوری اسلامی تبلیغ کنید!

وی افزود: حتی بعد از پیروزی انقلاب، زمانی که قرار شد رفراندوم برگزار شود، بسیاری از بزرگان و سیاستمداران نظرشان این بود که حکومت کشور، «جمهوری» یا «جمهوری دموکراتیک» باشد؛ اما امام(ره) فرمودند: «جمهوری اسلامی؛ نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد».

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که در این میان، مسأله اصلی «اسلام» است، تأکید کرد: فصل مقوم انقلاب ایران، اسلامی بودن آن است؛ لذا شناخت صحیح اسلام در همه ابعاد و در سطوح مختلف، و نیز ترویج آن امری مهم است و بی‌شک اگر قرار باشد نهادی عهده‌دار شناختن اسلام و تبلیغ آن شود، نهاد روحانیت است.

آیت‌الله مصباح یزدی با تأکید بر لزوم شناختن اسلام در همه ابعاد و تبیین آموزه‌های آن، و استحکام بخشیدن به این آموزه‌ها در مقابل سیل شبهات، افزود: هنوز تمامی ابعاد اسلام برای بسیاری از مردم و حتی مسئولان شناخته شده نیست؛ لذا کسانی «جمهوری اسلامی» را به دو بخش تقسیم می‌کنند؛ بخش جمهوری که مربوط به سیاست و اداره کشور است، و بخش اسلامیّت که امری فردی و متعلق به هر یک از افراد جامعه است؛ بر این اساس، وظیفه دولت تأمین نیازهای مادی مردم و مدیریت مسائل روزمره اجتماعی است، و دین و آخرت مردم ربطی به دولت ندارد. این در حالی است که دین، وجه تمایز نظام جمهوری اسلامی از سایر نظام‌ها و انقلاب‌ها است.

وی ضمن تبیین ارتباط حوزه‌ها با نظام جمهوری اسلامی، گفت: پس از مشخص شدن نقش اسلام در انقلاب کشور ما، روشن می‌شود که وظیفه حوزه علمیه تبیین لوازم اسلامی بودن نظام در مقام شناخت، و نظارت بر مراعات این لوازم در مرحله اجرا است؛ لوازمی که در عرصه‌های مختلفی از قبیل اقتصاد، فرهنگ،‌ آموزش و پرورش، تجارت، روابط بین‌الملل و نظایر آن به عنوان ابعاد گوناگون اسلام تجلی می‌یابد.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این که هیچ ضمانتی برای باورمندی نسل آینده نسبت به معارف اسلامی وجود ندارد، ادامه داد: بسیاری از فرهنگ‌ها، آداب و سنن اجتماعی در جوامع مختلف رواج داشته، که بعد از چند نسل متروک شده است. این خطر در باره مسایلی که نیازمند استدلال و فهم عمیق است، بیشتر محتمل است، و زمانی که این حرکت نزولی شروع شود، تدریجاً به سمت صفر حرکت ادامه پیدا می‌کند.

مصباح یزدی افزود: تأسف بیشتر از این‌ است که ریشه بعضی از احکام اسلامی به عنوان بحث علمی در برخی محافل حوزوی زده شود؛ مگر نشنیده‌اید که گاهی گفته می‌شود در اسلام چیزی به نام حکومت نداریم؟!

وی ضمن اظهار تأسف از چنین مواردی، ادامه داد: امروز صدر تا ذیل باورهای اسلامی، در معرض تشکیک قرار گرفته، و شیاطین هر روز راه‌های جدیدی را برای تخریب اعتقادات مردم ابداع می‌کنند؛ حال، مسئولیت مقابله با این جریان فکری بر عهده چه کسانی است؟ آیا انجام چنین کاری از دستگاه‌های اجرایی، یا سپاه و ارتش ساخته است ؟! آیا کسانی غیر از روحانیت این تکلیف را بر عهده دارند؟!

آیت‌الله مصباح یزدی بزرگ‌ترین مسئولیت در نظام اسلامی را مقابله فکری با کسانی دانست که اعتقادات مسلمانان را تخریب می‌کنند، و تأکید کرد: اگر اسلام نباشد، جمهوری اسلامی معنا ندارد، و در نهایت تأسف، گاهی دیده می‌شود عده‌ای به عنوان تکلیف واجب شرعی، نظام اسلامی را تضعیف می‌کنند!

وی با اشاره به این که مسئولیت مقابله با تهاجم فکری به مبانی فکری و فرهنگی نظام اسلامی، اولاً و بالذات بر عهده حوزه است، گفت: حال باید دید حوزه علمیه و نهادهای وابسته به آن چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند، تا بتوانند وظیفه خود را انجام دهند، و حوزه چه شاخصه‌هایی باید داشته باشد، تا بتواند اسلام را در ابعاد گوناگون و سطوح مختلف، از مسائل خرد فردی، خانوادگی و تربیتی گرفته، تا احکام کلان اجتماعی، اقتصادی و بین‌المللی را بشناسد، و آنها را در جامعه نهادینه کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با ابراز امیدواری نسبت به این که خداوند روزی را نیاورد که حوزه علمیه‌، که وظیفه حفاظت از اسلام را بر عهده دارد، زمینه تضعیف آن را فراهم کند، ادامه داد: برای تحقق حوزه علمیه در تراز انقلاب اسلامی، سه رکن مهم لازم است؛ رکن اول، شناخت کامل و صحیح اسلام در همه ابعاد، و نیز تبلیغ آن در جامعه است؛ رکن دوم، تقوا به عنوان عامل انگیزه‌ساز درونی است؛ زیرا دانستن، به تنهایی مشکلی را حل نمی‌کند؛ رکن سوم نیز درک شرایط اجتماعی و سیاسی، و شناختن دشمنان و توطئه‌های آنها، و در یک کلمه بصیرت اجتماعی است.

وی تأکید کرد: حوزه علمیه با کمک علم، تقوا و بصیرت می‌تواند وظیفه خود را به درستی بشناسد، و به آن عمل کند، و نزد خداوند برای عمل‌کرد خود حجت داشته باشد؛ اما با تضعیف هر یک از این سه رکن، حوزه باید نزد خدا پاسخگو باشد؛ زیرا نه تنها به شهدا، بلکه به تمامی انبیا و اولیای الهی نیز خیانت شده‌ است.

آیت‌الله مصباح یزدی افزود: بدون مدیریت صحیح جامعه، نمی‌توان نسل آینده را مسلمان معتقد نگه داشت، و اگر نسل آینده منحرف شود، مسئولیت آن بر عهده حوزه‌های علمیه است.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پایان ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره امام راحل(ره)، به تغییرات مثبتی که به برکت حضرت امام(ره) در حوزه‌ها رخ داده، اشاره، و خاطر نشان کرد: مبادا دستاوردهایی که به برکت خون شهدا به دست آمده، از دست برود؛ حوزه علمیه باید خود را برای مقابله با انحرافاتی که موجب تضعیف برخی از ابعاد اسلام شده، آماده کند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.