بولتون برای نابودی برجام، دنبال «چکش» می گردد

انتخاب : سوال اصلی این نیست که آیا ترامپ توافق هسته ای را نقض می کند یا خیر بلکه سوال این است که او چگونه توافق هسته ای را نقض می کند. در حقیقت ما حداقل پس از دوران جنگ سرد هیچ وقت نسبت به تعهدات خود در حوزه قرارداد های هسته ای خوب عمل نکرده ایم. بنابراین این مهم است که آمریکایی ها بدانند که باید آمریکا به عنوان یک نظام دموکراسی قابل اعتمادتر از دشمنانش باشد. آمریکا تا زمانی که مردم آن نخواهند دولتش خود را به یک استاندارد بالاتر پایبند نخواهد کرد.

نشریه «آتلانتیک» گزارش داد، کسانی که اخبار توافق هسته ای ایران را پیگیری می کنند می دانند که دونالد ترامپ در ۱۲ می تصمیم خواهد گرفت که آیا توافق هسته ای ایران موسوم به برجام را «کنار»، «خروج» ، «ترک»، «پاره» کند یا خیر؟

در ادامه این مطلب آمده است: در اکتبر گذشته، دونالد ترامپ اعلام کرده که ایران به تعهداتش در برجام پایبند نبوده است. قانون تایید پایبندی برجام توسط رئیس جمهور از سوی کنگره مورد تصویب قرار گرفته است. بنا بر این قانون اگر ترامپ پای بندی ایران را تایید نکند می تواند مجددا تحریم های مرتبط با فعالیت های هسته ای ایران را بازگرداند.

دونالد ترامپ تاکنون با بازگشت تحریم های مجدد علیه ایران خودداری کرده است و خواستار کسب امتیازات جدید از این کشور است. وی تهدید کرده است که اگر ایران تا ۱۲ می توافق هسته ای را اصلاح نکند تحریم های هسته ای آمریکا به طور خودکار بازخواهند گشت. اما نکته جالب این مسئله این است که همه نمایش حول تصمیم دونالد ترامپ به تایید پایبندی ایران به توافق می چرخد در حالی که هیچ شکی وجود ندارد که ایران به تمام تعهدات خود در قبال برجام پایبنده بوده است و آژانس بین الملی انرژی اتمی ۹ بار پای بندی ایران را تایید کرده است و مقامات کشورهای اروپایی هم به این امر اذغان داشته اند.

همچنین جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا در همین ماه در گزارشی بیان کرد که ایران به طور کامل به تعهدات خود در زمینه هسته ای پایبند بوده است. بنابراین مسئله نباید پایبندی ایران به تعهداتش در برجام باشد بلکه مسئله اصلی پایبندی آمریکا به برجام است. روزنامه نگاران آمریکایی اغلب توافق هسته ای ایران را یک توافق تجاری توصیف کرده اند که بر اساس گزارش سی ان ان، ایران در قبال تعلیق تحریم های اقتصادی متعهد به پذیرش محدودیت در زمینه برنامه هسته ای شده است. اما توافق هسته ای ایران چیزی بالاتر از لغو تحریم های هسته ای است بلکه آمریکا باید از ادغام ایران در اقتصاد جهانی ممانعت ایجاد نکند.

در بخش ۲۶ برجام؛ ایالات متحده آمریکا و متحدانش متعهد می گردند که با حسن نیت نهایت تلاش خود برای دوام این توافق و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم‌ها را انجام دهند. در بخش ۲۹ برجام؛ ایالات متحده آمریکا و اروپا متعهد شده اند که از هر گونه سیاستی که به صورت مستقیم بر عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تاثیر منفی می گذارد خودداری کنند. همچنین در بخش ۳۳ برجام؛ به انجام اقداماتی برای تضمین دسترسی ایران به حوزه های تجاری، فن آوری، مالی و انرژی توافق رسیده اند. دولت ترامپ تمام این بندها را نقض کرد است.

واشنگتن پست در گزارشی که از نشست ناتو در ماه می گذشته داده بود بر این تاکید کرد که دونالد ترامپ درصدد راضی کردن شرکای اروپایی اش برای توقف قراردادهای تجاری با ایران بوده است. سپس وی در اجلاس جی ۲۰ در آلمان اظهار کرد که کشورها باید تجارت خود را با دولت هایی که حامی تروریسم هستند - بنا به ادعای او مانند ایران - متوقف کنند. هر دو اقدام فوق تعهد آمریکا را مبنی بر این که از اتخاذ یک سیاستی که مستقیما بر عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تاثیری منفی دارند خودداری کنند را نقض می کند.

علاوه بر این دولت ترامپ همچنین مرتکب نقض بندهای دیگر این توافق هم شده است. در بخش ۲۲ این توافق، ایالات متحده آمریکا ملتزم به لغو برخی از محدودیت ها و اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مرتبط با آن به ایران بوده است. در دستورالعمل های اوفک تصریح شده که موسسات غیر آمریکایی که در تولید محصولاتشان بیش از ۱۰ درصد کالاهای ساخت آمریکا به کار رفته است نیز برای فروش یا اجاره هواپیما به ایران به مجوز دولت آمریکا نیاز دارند. اگر چه اوفک با صدور مجوز در دولت اوباما با فروش ۱۰۶ هواپیما به شرکت هواپیمایی ایران ایر را داده است اما به نقل از دیدگاه اریچ فراری قانونگذار واشنگتن که در حوزه تحریم ها کار می کند به المانیتور گفت: «در خواست های صدور مجوز برای صادرات هواپیما به ایران افزایش یافته است اما اوفک تا کنون نسبت به درخواست آن ها واکنشی نشان نداده است. همچینین به برخی از تراکنش ها ( معاملات) خاصی که در دولت اوباما مجوز داده شده را هم اجرا نمی کنند»

ما در گذشته هم شاهد عدم پای بندی ایالات متحده آمریکا به تعهداتش بوده ایم برای نمونه در سال ۱۹۹۴م زمانی که دولت کلینتون یک قرارداد هسته ای با کره شمالی امضا کرد. در این قرارداد، کره شمالی در ازای دریافت نفت سوخت سنگین ( برای تامین برق) و کمک در ایجاد راکتور آب سبک جدید و عادی سازی روابط ( تعهدات آمریکا) متعهد شد که برنامه هسته ای خود را متوقف کند. اما در ماه نوامبر، جمهوری خواهان نسبت به این قرارداد ابراز تردید کردند و آن ها کنترل مجلس سنا را به دست گرفتند و در سالهای بعد کنگره هر دو تعهد آمریکا را زیر پا گذاشتند. همچنین در سال ۲۰۰۲ در زمان جرج بوش پسر؛ آن ها باردیگر با کره شمالی مذاکره کردند و طبق این قرارداد در ازای توقف تهدیدات نظامی و لغو تحریم ها از سوی آمریکا؛ کره شمالی متعهد به لغو برنامه هسته ای خود شد اما جنگ طلبان دولت بوش از همان توافق ۱۹۹۴ مخالف بودند و از هر گونه مذاکره جدی با کره شمالی خودداری می کردند. جان بولتون بر این تاکید کرد که من از برنامه غنی سازی اورانیوم به مثابه چکشی برای نابود کردن چارچوب توافق استفاده کردم.

در حال حاضر وی در جستجوی چکش دیگری برای نابود کردن توافق هسته ای با ایران است. اما اگر ترامپ با خروج از برجام خودداری کند و تحریم های هسته ای علیه ایران را بازنگرداند بسیاری از رسانه های از تصمیم آمریکا برای تداوم پایبندی به توافق هسته ای جشن خواهند گرفت اما این اقدام به نظر من اشتباه است زیرا که دولت ترامپ هیچ وقت به طور کامل به توافق هسته ای با ایران پایبند نبوده و نخواهد بود.

بنابراین سوال اصلی این نیست که آیا وی توافق هسته ای را نقض می کند یا خیر بلکه سوال این است که ترامپ چگونه توافق هسته ای را نقض می کند. در حقیقت ما حداقل پس از دوران جنگ سرد هیچ وقت نسبت به تعهدات خود در حوزه قرارداد های هسته ای خوب عمل نکرده ایم. بنابراین این مهم است که آمریکایی ها بدانند که باید آمریکا به عنوان یک نظام دموکراسی قابل اعتمادتر از دشمنانش باشد. آمریکا تا زمانی که مردم آن نخواهند دولتش خود را به یک استاندارد بالاتر پایبند نخواهد کرد.