سبقت از عربستان در بازار پتروشیمی

همزمان با تلاش های گسترده عربستان سعودی برای ایجاد اختلال در مسیر توسعه صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران، پس از بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و برابر شدن تولید گاز در این میدان مشترک به نظر می رسد حالا نوبت به عربستان سعودی است که طعم تلخ شکست از ایران در بازار پتروشیمی را تجربه کند.

سال گذشته با بهره برداری از فاز سوم توسعه پتروشیمی پردیس ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران به 64 میلیون تن افزایش یافت و همزمان با این افزایش ظرفیت، تولید محصولات پتروشیمیایی کشور هم با ثبت یک رکورد جدید در تاریخ 50 ساله صنعت پتروشیمی ایران با افزایشی حدود سه میلیون تنی نسبت به سال ۹۵ از مرز ۵۳ میلیون تن عبور کرد.

بر این اساس برای سال ۹۷ شرکت ملی صنایع پتروشیمی از برنامه ریزی برای تولید حدود ۶۳ میلیون تن محصول پتروشیمی و پلیمری به عنوان خوراک بین مجتمعی و قابل عرضه به بازار داخلی و خارجی خبر داده که در صورت تحقق این وعده عملا با ثبت یک رکورد جدید، تولید پتروشیمی ایران امسال حدود ۱۰ میلیون تن افزایش می یابد.

از سوی دیگر هم اکنون ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی عربستان سعودی حدود ۷۵ میلیون تن برآورد شده که پیش بینی می شود امسال دست کم با بهره برداری از پنج طرح عظیم و دو طرح توسعه داخلی درون مجتمعی ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران با عبور از مرز ۷۵ میلیون تن عملا از عربستان در بازار پتروشیمی منطقه سبقت بگیرد.

*جزئیات راه‌اندازی ۵ طرح جدید پتروشیمی اعلام شد

به گزارش فارس، در شرایط فعلی آخرین مراحل ساخت و راه اندازی پنج طرح عظیم پتروشیمی شامل متانول کاوه به عنوان بزرگترین طرح تولید متانول جهان، فاز اول پتروشیمی بوشهر، پتروشیمی مرجان، پتروشیمی لردگان، فاز دوم توسعه پتروشیمی ایلام، طرح شیرین سازی نفتا در پتروشیمی بوعلی سینا و طرح جداسازی برش سبک پتروشیمی نوری در حال انجام است.

با توجه به پیشرفت ساخت و راه اندازی این پنج طرح پتروشیمی پیش بینی می شود امسال دست کم ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران بالغ بر 10 میلیون و 700 هزار تن افزایش یابد که با احتساب ظرفیت موجود در مجموع ظرفیت تولید محصولات پتروشیمیایی ایران از مرز 75 میلیون تن عبور کند.

در شرایط فعلی راه اندازی طرح پتروشیمی کاوه به عنوان بزرگترین طرح تولید متانول جهان آغاز شده به طوری که تاکنون عملیات ساختمان و نصب در این طرح به پایان رسیده و تولید آزمایشی در متانول کاوه با ظرفیت تولید سالانه حدود دو میلیون و ۳۱۰ هزار تن محصول کلید خورده است.

از بین طرح‌های پتروشیمی آماده راه اندازی هم طرح پتروشیمی مرجان با حدود ۹۹ درصد پیشرفت و ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول و فاز اول طرح پتروشیمی بوشهر با ۹۷ درصد پیشرفت و ظرفیت تولید سالانه چهار میلیون و ۱۱۱ هزار تن انواع خوراک شامل اتان، متان، پروپان، بوتان، پنتان و متانول از دیگر طرح های با بالاترین پیشرفت ساخت در صنعت پتروشیمی بوده که پیش بینی می شود تولید آزمایشی و سپس تجاری از این دو طرح در سه ماهه نخست امسال فراهم شود.

طرح توسعه فاز دوم پتروشیمی ایلام هم با ظرفیت تولید سالانه بالغ بر ۸۲۲ هزار تن اتیلن، پروپیلن، بنزین پیرولیز، برش‌های چهار کربنه و ... هم از پیشرفت ۹۲ درصدی برخوردار بوده که با بهره برداری از این طرح تا اواسط تابستان امسال ظرفیت تولید اتیلن کشور هم افزایش می یابد.

از دیگر طرح های در دست اجرا می توان به پروژه ساخت پتروشیمی اوره و آمونیاک لردگان با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۷۵۵ محصول اشاره کرد ضمن آنکه طرح شیرین سازی نفتا در پتروشیمی بوعلی سینا و طرح جداسازی برش سبک پتروشیمی نوری از دیگر طرح هایی بوده که امسال در مدار بهره برداری قرار می گیرند.

*ظرفیت تولید اوره ۲.۵ برابر می‌شود

در شرایط فعلی ظرفیت تولید اوره در صنعت پتروشیمی ایران با احتساب فاز سوم توسعه پتروشیمی پردیس به بیش از 6 میلیون و 600 هزار تن رسیده است. بر این اساس در قالب برنامه پنجم توسعه با بهره برداری از طرح‌های جدیدی همچون پتروشیمی پردیس، مرودشت شیراز و کرمانشاه، ایران از یک کشور واردکننده اوره به صادرکننده این محصول پتروشیمیایی تبدیل شده است.

پیش بینی می‌شود در صورت بهره‌برداری از دست کم هشت طرح جدید ظرفیت تولید اوره در صنایع پتروشیمی کشور با افزایشی حدود ۲.۵ برابری به مرز ۱۵ میلیون تن برسد و عملا ایران به بزرگترین تولیدکننده اوره در صنایع پتروشیمی جهان تبدیل شود.

در حال حاضر سه طرح جدید اوره در صنعت پتروشیمی ایران شامل پتروشیمی لردگان با ۸۵ درصد، پتروشیمی هنگام با ۵۰ درصد و پتروشیمی مسجدسلیمان با حدود ۷۰ درصد پیشرفت مهمترین طرح‌های تولید اوره کشور با بالاترین پیشرفت اجرایی به شمار می‌روند و امسال تولید از پتروشیمی لردگان با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۷۵ هزار تن اوره آغاز خواهد شد.

علاوه بر این پنج طرح دیگر شامل پتروشیمی فاز دوم توسعه کرمانشاه، گلستان، زنجان، شیمیایی لاوان و مکران از دیگر برنامه‌های افزایش ظرفیت تولید اوره در صنایع پتروشیمی کشور به شمار می‌روند که به استثنای پتروشیمی کرمانشاه با حدود ۳۰ درصد پیشرفت ساخت بقیه در مرحله تامین منابع مالی قرار دارند.

*ایران بزرگترین متانول‌ساز جهان شد

همزمان با مرور تحولات ساخت طرح های جدید تولید اوره در صنایع پتروشیمی، موسسه گلوبال دیتا انرژی اخیرا با انتشار گزارش کوتاهی، اعلام کرده است: ایران با سبقت گرفتن از کشورهایی همچون آمریکا و چین به بزرگترین متانول‌ساز صنایع پتروشیمی جهان تبدیل شده است. بر این اساس ایران در سال‌های آتی بالاترین افزایش ظرفیت تولید متانول جهان را به خود اختصاص خواهد داد و در طول سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ میلادی در مجموع ۳۰ میلیون تن در سال ظرفیت متانول خود را افزایش خواهد داد.

کشورهای آمریکا و چین با افزایش ۱۲ و ۱۰ میلیون تن در رتبه دوم و سوم جای خواهند داشت. در حال حاضر پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که ایران تا سال ۲۰۲۲ میلادی ۵۴ درصد از کل افزایش ظرفیت تولید متانول جهان را به خود اختصاص خواهد داد. ایران احداث ۱۲ مجتمع تولید متانول را در دستور کار خود دارد. در میان این طرح‌ها، پتروشیمی کاوه بالاترین ظرفیت تولید متانول جهان را با تولید سالانه ۲.۳ میلیون تن محصول در اختیار دارد.

علاوه بر این تا سال ۲۰۲۲ میلادی آمریکا ۲۲ درصد از رشد ظرفیت تولید متانول جهان را به خود اختصاص خواهد داد. این کشور قرار است تا آن زمان ۶ مجتمع متانول جدید احداث کند. همچنین انتظار می‌رود سال ۲۰۲۲ میلادی چین حدود ۱۸ درصد از رشد ظرفیت تولید متانول جهان را به خود اختصاص دهد.

این کشور ۱۰ مجتمع تولید متانول جدید را احداث خواهد کرد. در شرایط فعلی ساخت همزمان ۱۲ طرح جدید تولید متانول در صنعت پتروشیمی ایران در مجموع با ظرفیت تولید سالانه ۱۹ میلیون و ۱۶۰ هزار تن محصول آغاز شده است. هم اکنون سه طرح متانول کاوه با ۲.۳ میلیون تن، طرح متانول پتروشیمی بوشهر با یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن و پتروشیمی مرجان با یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن ظرفیت به ترتیب دارای پیشرفت اجرایی ۱۰۰ درصد، ۹۵ و ۹۸ درصد هستند.

بر اساس برنامه زمان بندی پیش بینی می‌شود این سه طرح تا اواسط سال ۱۳۹۷ راه اندازی و تولید از این واحدها آغاز شود. علاوه بر این پتروشیمی سبلان با ۷۰ درصد پیشرفت، کیمیای پارس خاورمیانه با ۶۰ درصد، متانول دنا با ۵۵ درصد، متانول سیراف با ۳۶ درصد، دی پلیمر آریا با ۲۷ درصد همگی از ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول برخوردار هستند.

در کنار این طرح‌ها، ساخت پتروشیمی صنعت لاوان با ۲۶ درصد و ارگ شیمی پارسا با ۱۲ درصد و هر یک میلیون تن ظرفیت تولید سالانه متانول از دیگر طرح‌های در دست اجرا بوده که خوراک این دو واحد برای تولید متانول آمونیاک است.

جدول طرح‌های جدید در دست ساخت پتروشیمی با بالاترین پیشرفت تا پایان سال ۹۶

نام طرح	پیشرفت تا پایان سال ۹۶	ظرفیت تولید سالانه
فاز سوم توسعه پتروشیمی پردیس	آغاز تولید تجاری	۱.۷۵۵ میلیون تن اوره و آمونیاک
پتروشیمی مرجان	۹۸ درصد	۱.۶۵۰ میلیون تن متانول
فاز اول توسعه پتروشیمی بوشهر	۹۵ درصد	۴.۱۱۱ میلیون تن اتان، متانول، متان، پروپان، بوتان، پنتان و ...
فاز اول کیمیا صنایع دالاهو	۸۴ درصد	۶۰ هزار تن پلی‌استایرن انبساطی
توسعه پلیمر پاد پتروشیمی جم	۶۰ درصد	۲۶۰ هزار تن ABS، SBS،LCBR
پتروشیمی سبلان	۷۰ درصد	۱.۶۵۰ میلیون تن متانول
پتروشیمی کاوه	۱۰۰ درصد و آغاز تولید آزمایشی	۲.۳۱۰ میلیون تن متانول
فاز دوم توسعه پتروشیمی ایلام	۹۱ درصد	۸۲۲ هزار تن اتیلن، پروپیلن، بنزین پیرولیز
پتروشیمی لردگان	۸۵ درصد	۱.۷۵۵ اوره و آمونیاک