بررسی نسبت‌های فعالیت

زهره صفری کارشناس بازار سرمایه یکی از نسبت‌های فعالیت مورد استفاده در تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی، نسبت گردش حساب‌های دریافتنی است. این نسبت، فروش به میانگین حساب‌های دریافتنی را محاسبه می‌کند. یعنی بررسی می‌کند چه میزان از فروش مجموعه، غیر‌نقدی بوده است. این نسبت در هر صنعت باید به‌طور جداگانه بررسی و مقایسه شود.

در واقع این نسبت استراتژی شرکت در برابر فروش اعتباری (نسیه) را نشان می‌دهد. هر چه عدد مربوط به این نسبت بزرگ‌تر باشد، به معنای فروش اعتباری پایین‌تر و فروش نقدی بالاتر است که برای شرکت‌ها مطلوب‌تر است.  یکی دیگر از این نسبت‌ها، دوره گردش حساب‌های دریافتنی است. این نسبت که از تقسیم تعداد روزهای سال (۳۶۵ روز) بر نسبت گردش حساب‌های دریافتنی به دست می‌آید، نشان می‌دهد چقدر زمان می‌برد تا مشتریان حساب‌های خود را تسویه کنند. به این نسبت، «متوسط دوره دریافت» یا «روزهای در جریان حساب‌های دریافتنی» نیز می‌گویند. اگر دوره گردش حساب‌های دریافتنی عدد بزرگی باشد، به این معناست که مشتریان بدهکار شرکت، بدهی‌های خود را با تاخیر پرداخت می‌کنند. اگر این عدد بسیار کوچک باشد گرچه در ظاهر برای شرکت‌ها جذاب خواهد بود، اما نشان‌دهنده استراتژی سختگیرانه مدیر مجموعه در برابر فروش اعتباری است که می‌تواند در بلندمدت به فروش شرکت لطمه وارد کند. از دیگر نسبت‌های فعالیت مورد استفاده در تحلیل صورت‌های مالی، گردش موجودی کالاست. این نسبت کارآیی مجموعه را در مدیریت موجودی کالای خود نشان می‌دهد. گردش موجودی کالا، نسبت «بهای تمام‌شده کالای فروش رفته» به «متوسط موجودی کالا» است. در صورتی که این نسبت عدد پایینی داشته باشد، به این معناست که یا شرکت در فروش مشکل دارد یا سطح بالایی از موجودی کالا را ذخیره کرده است. در برخی مواقع پایین بودن این نسبت نشان‌دهنده مشکلات اقتصادی در جامعه مانند رکود اقتصادی است.