خشم محققان ترک از سخنان سارکوزی

به باور ترکان خشمگین، اروپا، به‌رغم اطلاق عنوان «اتحادیه» بر خود و تعیین پول و پرچم و حتی پارلمان واحد، هنوز از مفهوم اتحاد بسیار به دور است و این قاره همچنان گرفتار تفرقه و تشتت‌های مزمن تاریخی و ماقبل تاریخی خودش است.

چند روز قبل نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه، در آستانه آغاز دور تازه مذاکرات مربوط به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، بار دیگر بر مخالفتش با عضویت آن کشور در اتحادیه اروپا تاکید کرد و ضمن «غیرقابل قبول» خواندن عضویت ترکیه در آن اتحادیه، حتی تقاضای متوقف کردن مذاکرات را کرد و اظهار داشت این کشور به دلایل تاریخی و فرهنگی نمی‌تواند در درون مرزهای اتحادیه اروپا پذیرفته شود. غلامعلى لطیفى

این اظهارات که از دید ترکان برای مصرف داخلی و تظاهر به وفاداری به وعده‌های انتخاباتی بیان شده، بار دیگر بیزاری و نفرت وسیع هواخواهان پیوستن ترکیه به آن اتحادیه را برانگیخت و این خشم و عصبانیت در صفحات روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های خبری ترکیه انعکاس یافت.

به باور مقامات ترکیه، اروپا، به‌رغم اطلاق عنوان «اتحادیه» برخود و تعیین پول و پرچم و حتی پارلمان واحد، هنوز از مفهوم اتحاد بسیار به دور است و این قاره همچنان گرفتار تفرقه و تشتت‌های مزمن تاریخی و ماقبل تاریخی خودش به سر می‌برد.

به گفته مقامات ترکیه، آقای سرکوزی به کدام مرزها اشاره می کند؟ از ۴۶ کشور مستقل و دارای حق حاکمیت در اروپا تنها ۲۸ کشور عضو این اتحادیه هستند.

بخشی از اروپا، مانند کشورهای ثروتمند کنفدراسیون سوئیس و کنت نشینان، اصلا حاضر نیستند به عضویت اتحادیه درآیند و درآمد سرانه چهل هزار دلاری خویش را با اعضای فقیر آن اتحادیه در یک سفره بگذارند و ثروتشان را با آنان شریک شوند.

بخش دیگرش، مانند رومانی و بلغارستان، که به عضویت اتحادیه هم پذیرفته شده‌اند، هنوز در عصر گاوآهن به‌سر می‌برند و وسایل حمل و نقلشان اسب و گاری است.

ترکان خشمگینی مانند امره کونگار، جامعه‌شناس، تحلیل‌گر و ستون‌نویس مشهور ترک، می‌گویند امثال آقای سرکوزی، وقتی صحبت از تاریخ می‌کنند، مسلما به تاریخ کشور خودشان و شکست‌های مصیبت باری که جهان گشائی‌های ناپلئون برایشان به ارمغان آورد نظر

ندارند.

همچنین به یاد نمی‌آورند که در همین قرن بیستم، که چند سال از سپری شدنش گذشته، کشورش دو بار به اسارت خفت بار کشورهای همسایه درآمد و هر بار آمریکایی‌ها که از قضا به آن‌ها هم با نظر بغض و کینه می‌نگرند از آن سوی دریاها آمدند و آنها را از اسارت نجات دادند.

اما هرگاه از تاریخ یاد می کنند دوست دارند به تاریخ کلاسیک اروپا فخر کنند و دوره امپراتوران روم را به عنوان تاریخ خود و آن دوره را به مثابه دوره‌ای طلایی و متمدن و متحد انگارند.

درحالی که این نوستالژی خالی از حقیقت تاریخی است. امپراتوری روم هیچگاه اروپا را متحد نکرد. این امپراتوری بدوا به شمال آفریقا، سپس به سواحل مدیترانه و دریای سیاه روی آورد و هیچگاه فراتر از رودخانه دانوب پیش نرفت و در نهایت به سوی شرق گسترش یافت و سر از سواحل تنگۀ بسفر درآورد و هزار سال باقی مانده عمرش را در جائی سپری کرد که روزگاری عرب‌ها آن را قسطنطنیه می نامیدند و امروز به استانبول موسوم است.

همچنین بسیار طبیعی است که امثال آقای نیکولا سارکوزی به یاد نداشته باشند، اما محققان تاریخ اروپا به یاد آنها می آورند که از پانصد سال پیش تا قرن بیستم نیمی از شرق اروپا، از قفقاز گرفته تا اتریش، در قلب اروپا، در قلمرو امپراتوری عثمانی می زیست و شهر وین دو بار به محاصره سپاهیان عثمانی درآمد و سر انجام هم آن امپراتوری با لقب «مرد بیمار اروپا» از دنیا رفت و نه مرد بیمار آسیا.

در دوران اخیر هم ترکیه در قالب عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی در تمام طول جنگ سرد پاسداری از مرزهای جنوبی اروپا را برعهده داشته و سپربلای اروپاییان در برابر هجوم کمونیزم بوده است. امروز هم ترکیه در «بازی»‌های خود اروپاییان نیز رقیب قدری است و نمی‌توانند آن را ندیده بگیرند.

کالاهای مرغوب ساخت ترکیه در بازارهای اروپا جایگاه مستحکمی یافته و در قلمرو‌هایی مانند مد و زیبایی و فعالیت‌های ورزشی و هنری که اروپاییان آن‌ها را قلمرو‌های خاص خودشان می دانند حضور ترکان و موفقیت‌هایشان حتی از سوی متعصبان آن قاره نیز امری غیرقابل انکار و مورد اذعان عمومی است.

قانون اساسی این اتحادیه که آقای سارکوزی خود را پاسدار آن می‌انگارد از سوی کشور خود ایشان هم رد شده است و حالا با به دورانداختن آن قانون امروز در لیسبون، پایتخت پرتغال، جایگزینی برای آن تدوین می‌شود تا ۲۷ کشور عضو اتحادیه بدون همه

پرسی و مراجعه به آرای مردم و تنها با تصویب پارلمان کشور خود آن را به تصویب برسانند و فقط کشور ایرلند قرار است آن را به رفراندوم بگذارد.

آقای سارکوزی در این قانون هم خواهان حذف ماده مربوط به پذیرش ترکیه به عضویت اتحادیه شده است.

حالا آن اتحادیه با ۲۸ عضو که هر یک از آن‌ها خود دارای حاکمیت ملی است و ۲۷ عضو آن مخالفتی پذیرش ترکیه ندارند، تنها به اعتبار مخالفت یا به تعبیر روزنامه نگار یاد شده، خرابکاری یک عضو، پذیرش ترکیه این همه به تاخیر می‌افتد و در نهایت هم حکم حذف آن صادر می‌شود.

به گفته اردوغان، مسابقه فوتبال هم قاعده و قانون دارد و هر کس نمی‌تواند بنا بر سلیقه و دلخواهش بخش‌هایی از آن را حذف کند یا تغییر دهد.

ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا ۶۰ سال تلاش کرده و برای رسیدن به این هدف راه درازی را پیموده و برای بقیه راه نیز خود را از هر جهت آماده کرده و از سنگ‌اندازی‌های امثال آقای سارکوزی در این ماراتن طولانی هراسی به دل راه نمی‌دهد.

منبع: دیپلماسی ایرانی