سیاست واقعی آمریکا در قبال اقدامات تنشزای اسرائیل چیست؟
افشاگری از خصوصیهای بایدن و نتانیاهو
با تشدید درگیری در غزه و گسترش آن به نقاط دیگر منطقه، شکاف بین «حرف» و «عمل» سیاست آمریکا در حال افزایش است. جدیدترین مورد این شکاف و تنش در روابط، در کتاب «جنگ» اثر «باب وودوارد» بازتاب یافته است. «پیتر بیکر» و «افرات لیونی» در گزارش ۸اکتبر در نیویورکتایمز نوشتند، بایدن رابطه طولانی و پیچیدهای با نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل داشته است؛ رابطهای که پس از ۷اکتبر، چرخشی شدید داشته است. کتاب «جنگ» که قرار است هفته آینده منتشر شود، نشان میدهد که بایدن چقدر از نتانیاهو ناامید شده است.
به نوشته «بیکر- لیونی»، در ظاهر، بایدن حمایت قاطع خود را از اسرائیل -گاهی در مواجهه با انتقادهای بینالمللی - ابراز کرده است. اگرچه او همواره از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت میکند، اما گاهی بهصورت آشکار یا در خفا ناامیدی خود را از نتانیاهو ابراز کرده است. همانطور که گزارشهای خبری متعدد نشان میدهند، رئیسجمهور بهطور خصوصی، واکنشهای انتحاریتر، گاهی اوقات توهینآمیز، نسبت به اقدامات اسرائیل نشان داده است. کتاب وودوارد که روز سهشنبه در اختیار نیویورکتایمز و سایر رسانههای خبری قرار گرفت، جزئیات بیشتری از اندرونیهای کاخ سفید به دست میدهد؛ از جمله نقل قولهای مستقیم بایدن در صحبت با کارکنانش یا با نتانیاهو.
بهعنوان مثال، در ماه آوریل، بایدن در یک تماس تلفنی رفتار نتانیاهو در جنگ را مورد پرسش قرار داد و بر اساس این کتاب از نخستوزیر اسرائیل پرسید: «راهبردت چیست؟» زمانی که نتانیاهو اصرار داشت ارتش اسرائیل باید به عمق جنوب غزه نفوذ کند و به شهر جنوبی رفح حمله کند، رئیسجمهور با استفاده از نام مستعار نتانیاهو، این پاسخ را رد کرد. به گفته وودوارد، بایدن در پاسخ گفت: «بیبی، تو هیچ استراتژیای نداری.» در ماه مه، بایدن محمولهای مشتمل بر ۳۵۰۰بمب به اسرائیل فرستاد؛ اما نگران بود که از آنها در عملیات رفح استفاده شود و باعث تلفات بیش از حد غیرنظامیان شود. پس از اینکه نتانیاهو حمله به رفح را ادامه داد، بایدن به مشاورانش گفت که نتانیاهو «دروغگو» بود و با فحاشی افزود که «از ۱۹ نفری که برای او کار میکنند ۱۸نفرشان دروغگو هستند.»
در این کتاب اشاره شده است که بایدن در مواقعی در گفتوگوهای خصوصی نتانیاهو را «حرامزاده» و «لعنتی» خطاب کرده است. حتی در این کتاب آمده که پس از ترور «فواد شکر» و «اسماعیل هنیه» بایدن بر سر نتانیاهو فریاد کشیده است. از آنجا که تلاشهای آتشبس راه به جایی نبرده است و جنگ در غزه یکسالگی را رد کرد و اکنون کار به مرحله نزاع با ایران کشیده، روابط این دو باز هم تیرهتر شده است. بایدن به اسرائیل نسبت به حمله به سایتهای هستهای ایران هشدار داده و گفته است که هرگونه واکنشی باید «متناسب» باشد. اما بر اساس تجربههای گذشته، بایدن انتظار ندارد که نتانیاهو به توصیههای ایالات متحده عمل کند. حتی یک مقام آمریکایی به «والاستریت ژورنال» گفت که اسرائیل از افشای برنامههای خود به واشنگتن درباره پاسخ به ایران خودداری کرده و فرمانده سنتکام هم به اسرائیل درباره حمله به تاسیسات هستهای ایران هشدار داد. بر اساس بیانیه کاخ سفید، بایدن و نتانیاهو، آخرین بار در ۲۱اوت بهصورت تلفنی صحبت کردند.
تعویق سفر گالانت؛ نمونهای دیگر از تنش
پنتاگون روز سهشنبه (۱۷مهرماه) اعلام کرد: یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل، سفر روز چهارشنبه به واشنگتن برای دیدار با همتای آمریکایی خود برای گفتوگو درباره واکنش نظامی اسرائیل به حمله ایران را به تعویق انداخت. «اریک اشمیت» در گزارش ۸اکتبر در نیویورکتایمز نوشت، «سابرینا سینگ»، معاون سخنگوی پنتاگون، از گفتن اینکه چرا گالانت این دیدار را به تعویق انداخته است، خودداری کرد و تمام پرسشها را به وزارت جنگ اسرائیل ارجاع داد که به گفته وی، پنتاگون را روز سهشنبه از این تصمیم آگاه کرده است. با توجه به اینکه در برخی گزارشها اعلام شده بود که بین «آستین» و «گالانت» تنشهایی بهوجود آمده و آستین بر سر همتای اسرائیلی خود فریاد کشیده است، سینگ این تصور را که هرگونه تنش بین آستین و گالانت در پس این تعویق است، کماهمیت جلوه داد و درباره اینکه آیا دسیسههای سیاسی داخلی اسرائیل ممکن است باعث این تصمیم شده باشد هم اظهارنظر نکرد.
یک مقام ارشد پنتاگون روز دوشنبه (۱۶مهرماه) گفت: آستین در تماس تلفنی روز یکشنبه (۱۵مهرماه) به گالانت تصریح کرد که ایالات متحده از اسرائیل میخواهد از اقدامات تلافیجویانهای که منجر به تشدید تنش با ایرانیها می شود، اجتناب کند. درحالیکه حملات اسرائیل علیه حزبالله به تهاجم زمینی و هوایی انجامیده است، مقامات ارشد پنتاگون در حال بررسی این موضوع هستند که آیا افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه باعث «مهار» یک جنگ گسترده میشود یا آن را شعلهور میکند؟ اگرچه ناوها، ناوشکنها و اسکادرانهای آمریکایی در راستای دفاع از اسرائیل در منطقه حضور دارند، اما مقامات پنتاگون شکایت دارند که اسرائیلیها در هشدار به ایالات متحده درباره عملیات قریبالوقوع اسرائیل، از جمله ترور رهبر حزبالله صادقانه یا به موقع عمل نکردهاند. به نوشته گزارشگر نیویورکتایمز، زمانی که عملیات ترور دبیرکل حزبالله در جریان بود، گالانت طی یک تماس تلفنی همتای آمریکایی خود را مطلع کرده بود. مقامهای پنتاگون میگویند آستین از خشم به خود میپیچید که چرا مقامهای دولت نتانیاهو هشدار بیشتری برای افزایش تدابیر دفاعی از سوی آمریکا در برابر اقدامات تلافیجویانه ایران ندادند.
روایت دیگر از سیاست منطقهای آمریکا
«علی حرب» در یادداشتی در ۹اکتبر در الجزیره نوشت، این پرسش مطرح است که آیا دولت بایدن به راستی در مهار اسرائیل –همانطور که بسیاری از مفسران لیبرال گفتهاند- شکست خورده است؟ یا اینکه بایدن به راستی مسوول تشدید تنش است و از هرج و مرج برای پیشبرد یک برنامه جنگطلبانه علیه ایران، حماس و حزبالله سوءاستفاده میکند؟
یک پاسخ کوتاه این است که تحلیلگران میگویند ایالات متحده با ادامه حمایت نظامی و دیپلماتیک خود از اسرائیل، بهرغم اظهاراتش درباره خویشتنداری و درخواست برای آتشبس، همچنان عامل اصلی خشونت در منطقه است. درحالیکه گمانهزنی درباره انگیزهها یا اهداف واقعی دولت بایدن دشوار است، شواهد فزایندهای وجود دارد که نشان میدهد دولت بایدن با اسرائیل همگام است و فقط یک متحد منفعل که از او سرپیچی میشود، نیست. به نوشته حرب، پس از ماهها فشار عمومی برای آتشبس در غزه، ایالات متحده تمرکز خود را به حمایت از حمله اسرائیل به لبنان معطوف کرده است. این تحلیلگر بر این باور است که «لوید آستین» وزیر دفاع ایالات متحده، هفته گذشته قشونکشی زمینی اسرائیل به جنوب لبنان را (که خطر تبدیل شدن به یک تهاجم تمامعیار به این کشور را در پی دارد) تایید کرد. آستین در بیانیهای در ۳۰سپتامبر پس از تماس با همتای اسرائیلی خود (گالانت) گفت: «من روشن کردم که ایالات متحده از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت میکند.»
آستین همچنین گفت: «ما بر لزوم برچیدن زیرساختهای تهاجمی در امتداد مرز توافق کردیم تا اطمینان حاصل کنیم که حزبالله لبنان نمیتواند حملاتی به سبک هفتم اکتبر در شمال اسرائیل انجام دهد.» با تبدیل شدن سریع خصومتهای «سطح پایین» به یک «جنگ همهجانبه» در لبنان، دولت بایدن کشورهای عربی و اروپایی را گرد هم آورد و در ۲۵سپتامبر یک آتشبس ۲۱روزه «فوری» برای توقف درگیریها را پیشنهاد کرد.
با این حال، دو روز بعد، زمانی که اسرائیل نصرالله را ترور کرد، کاخ سفید این حمله را «اقدامی برای عدالت» دانست و آن را ستود. دستور ترور نصرالله به دستور نتانیاهو از خاک آمریکا صادر شد؛ جایی که وی در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کرده بود. «اسامه خلیل» استاد تاریخ در دانشگاه سیراکیوز، صداقت تلاشهای دیپلماتیک بایدن را زیر سوال برد. خلیل تاکید کرد که ایالات متحده مشارکتکننده و حامی مستقیم اقدامات اسرائیل در غزه و بقیه منطقه بوده است؛ اما دولت بایدن از مذاکرات آتشبس بهعنوان یک ترفند «سیاست داخلی» برای محافظت از خود در برابر انتقادات در داخل استفاده کرد.
به نظر میرسد دو گزارش اخیر رسانههای آمریکایی ادعای خلیل را تایید میکند. یکی، گزارش پولیتیکو در ۳۰سپتامبر است که به نقل از منابع ناشناس گزارش داد که مقامات ارشد آمریکایی -از جمله هوخشتاین و برت مک گورک، هماهنگ کننده شورای امنیت ملی خاورمیانه- بهطور خصوصی از فشار نظامی اسرائیل علیه حزبالله حمایت کردهاند. این نشریه آمریکایی گزارش داد: «هوخشتاین، مک گورک و دیگر مقامات ارشد امنیت ملی ایالات متحده در پشت پرده، عملیات اسرائیل در لبنان را بهعنوان یک لحظه تعیینکننده تاریخی توصیف میکنند که خاورمیانه را برای سالهای آینده به سمت بهتر شدن حرکت میدهد.» دوم، گزارش آکسیوس است که هفته گذشته اعلام کرد که ایالات متحده در تلاش است از ضرباتی که اسرائیل به حزبالله وارد کرده است در راستای فشار برای انتخاب رئیسجمهور لبنان استفاده کند. در همین راستا، «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سهشنبه (۱۷مهرماه) جنگ در لبنان را «فرصتی» برای تغییر سیاسی این کشور توصیف کرد. وی گفت که واشنگتن میخواهد مردم لبنان «توانایی انتخاب رئیسجمهور جدید [و] توانایی شکستن بنبست حزبالله را در این کشور داشته باشند.»
تغییر شکل منطقه همیشه هدف جنبش نومحافظهکاران آمریکا بوده است که حمایت از اسرائیل و ارتقای دولتهای دوست آمریکا را از طریق سیاست خارجی جنگطلبانه و مداخلات نظامی ترویج میکند. این رویکرد در زمان جورج دبلیو بوش، رئیسجمهور اسبق ایالات متحده به وضوح قابل مشاهده بود. در دوران ریاستجمهوری بوش ۱۸سال پیش، زمانی که اسرائیل آخرین جنگ بزرگ خود را با حزبالله به انجام رساند، کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه وقت آمریکا از «دردهای تولد یک خاورمیانه جدید» صحبت کرد. خلیل خاطرنشان کرد که بسیاری از نومحافظه کاران دوره بوش اکنون به حزب دموکرات وابستهاند و از کامالا هریس، معاون رئیسجمهور برای ریاستجمهوری در انتخابات نوامبر حمایت میکنند.