فرجام منطقه به این گفتوگوها بستگی دارد؟
پیشرفت در مذاکرات آتشبس
فشارهای بینالمللی برای توافق ماههاست که روندی افزایشی به خود گرفته، زیرا تعداد جانباختگان در غزه افزایش یافته و از ۴۰ هزار نفر فراتر رفته است. روز پنجشنبه، وزارت بهداشت غزه گزارش داد که تعداد قربانیان از ۴۰ هزار نفر گذشته است. به ادعای نیویورکتایمز، ایالاتمتحده و متحدانش بر این باورند که آتشبس در غزه ممکن است تنشهای منطقهای را کاهش دهد و به ایران و متحدش در لبنان، حزبالله، دلیل یا انگیزهای بدهد تا حملات احتمالی به اسرائیل را تا حدی تعدیل کنند. ایران متعهد شده که ترور اسماعیل هنیه در ایران را بیپاسخ نخواهد گذاشت و انتقام آن را خواهد گرفت و حزبالله نیز متعهد شده که انتقام ترور فواد شکر، یکی از فرماندهان ارشد این گروه را خواهد گرفت.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آلثانی، نخستوزیر قطر روز پنجشنبه در گفتوگو با علی باقریکنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران، درباره مذاکرات آتشبس و تنشها در خاورمیانه گفتوگو و بر لزوم آرامش و کاهش تنش تاکید کرد. قطر گفت که با اشاره به پیشرفت در مذاکرات، از ایران خواسته است که حمله به اسرائیل را با دقت ارزیابی کند. به گزارش «وای نت»، محمد بن عبدالرحمن آلثانی، نخستوزیر قطر، پس از مذاکرات روز پنجشنبه برای آتشبس گروگانها در قطر با مقامات ایران گفتوگو کرد تا آنها را در مورد پیشرفت در مذاکرات در جریان بگذارد. این گزارش به نقل از یک منبع بلندپایه از یکی از «کشورهای میانجی» (قطر، مصر و ایالاتمتحده) میگوید که آلثانی به مقامهای ایرانی گفته که «شما باید بهطور کامل بررسی کنید که آیا برای شما یا حزبالله صلاح است درست در زمانی که چنین پیشرفتی به وجود آمده به اسرائیل حمله کنید یا خیر». مقامات یکی از کشورهای میانجی متوجه شدهاند که حزبالله در حال حاضر تصمیم قبلی برای حمله به اسرائیل را متوقف کرده است. «رونن برگمان»، خبرنگار این پایگاه خبری میگوید در یک نشانه مثبت دیگر، تیم اسرائیلی پیشنهاد آلثانی برای ماندن در دوحه را برای از سرگیری مذاکرات در روز جمعه با وجود نگرانیهای امنیتی در مورد ماندن در پایتخت قطر پذیرفته است.
دیوید لامی، وزیر امور خارجه بریتانیا هم روز پنجشنبه در بیانیهای گفت: «ما در لحظهای حیاتی برای ثبات جهانی هستیم. ساعتها و روزهای آینده میتواند آینده خاورمیانه را مشخص کند. به همین دلیل است که امروز و هر روز از شرکای خود در سراسر منطقه میخواهیم که صلح را انتخاب کنند.» گزارشگران نیویورکتایمز همچنین افزودند، چشمانداز یک پیشرفت فوری دور از دسترس به نظر میرسد و خاورمیانه را آبستن خشونت بیشتر میکند. حماس در نشست روز پنجشنبه در دوحه شرکت نکرد و نمایندگانش بنیامین نتانیاهو را متهم کردند که واقعا میلی به آتشبس ندارد. نتانیاهو در هفتههای اخیر در چندین نقطه مواضع سختتری اتخاذ و برخی از مذاکرهکنندگان خود را ناامید کرده است. او گفته که اسرائیل تا زمانی که به «پیروزی کامل» بر حماس دست نیابد و تواناییهای نظامی و حکومتی این گروه را از بین نبرد، در غزه خواهد جنگید. حماس هم گفته که با هیچ آتشبسی که شامل خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه نباشد، موافقت نخواهد کرد.
به گفته دو مقام آشنا با مذاکرات، اگرچه حماس در این نشست شرکت نداشت، اما به میانجیها گفته بود که در صورت ارائه پاسخ جدی اسرائیل به پیشنهاد متقابل اخیر خود، مایل است پس از آن با آنها مشورت کند. از زمان اعلامیه بایدن در ۳۱ ماه مه مبنی بر اینکه «زمان پایان دادن به این جنگ فرا رسیده است»، ایالاتمتحده ماههاست برای برقراری آتشبس فشار میآورد و نمایندگانی را برای چندین دور مذاکرات به دوحه و قاهره فرستاده است. بایدن در آن زمان توافقی را که در ماه ژوئن توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد تایید شد، تشریح کرد. اما توافق نهایی بین اسرائیل و حماس دستنیافتنی است. بر اساس این پیشنهاد سه مرحلهای، حماس به تدریج گروگانهای باقی مانده در غزه را در ازای صدها اسیر فلسطینی زندانی شده توسط اسرائیل آزاد میکند. نیروهای اسرائیلی طی مراحلی از غزه عقبنشینی خواهند کرد و هر دو طرف در مورد انتقال از آتشبس موقت به آتشبس دائمی مذاکره خواهند کرد.
روز پنجشنبه، جان کربی، سخنگوی کاخ سفید گفت که مصر و قطر با حماس در تماس هستند و به دنبال بررسی جزئیات چگونگی اجرای توافق هستند. در نشست روز پنجشنبه مقامات ارشد اطلاعاتی ایالاتمتحده، مصر و اسرائیل به همراه نخستوزیر قطر حضور داشتند. در اسرائیل، بستگان گروگانها روز پنجشنبه در تلآویو تظاهرات کردند، زیرا آنها به دنبال افزایش فشار بر نتانیاهو جهت دستیابی به توافق بودند. به گفته مقامات اسرائیلی، بیش از ۴۰ نفر از حدود ۱۱۵ گروگان باقی مانده، کشته شدهاند.
«انس الطیب» که در جبالیا، درست خارج از شهر غزه زندگی میکند، گفت که بسیاری در این منطقه ماه گذشته از زمانی که میانجیها گفتند مذاکرات آتش بس در حال پیشرفت است، خوشحال شدند. اما تنها چند روز بعد، ارتش اسرائیل دوباره به محلههای شهر غزه یورش برد. «ودانت پاتل»، سخنگوی وزارت امور خارجه در یک کنفرانس خبری در واشنگتن گفت که چارچوب گسترده یک توافق «بهطور کلی پذیرفته شده است» اما این یک «فرآیند پیچیده» است.