یادداشت
پارلمان اروپا سهم راستافراطی میشود؟
نظرسنجیهای در کشورهای مختلف عضو اتحادیه اروپا نتایج رضایتبخشی برای دو گروه راستگرا در پارلمان اروپا پیشبینی میکنند. احزاب راست افراطی میتوانند در میان برندگان انتخابات اروپا چشمگیر باشند که عواقب وقوع این سناریو برای بروکسل قابل توجه خواهد بود. ماتئو سالوینی معاون نخستوزیر ایتالیا، رئیس لیگ پوپولیستی و راستگرای ایتالیا، در کنار مارین لوپن، رهبر راستگرایان فرانسوی در این رقابتها حضور دارند.
آخرین نظرسنجی «یوروپ الکتس» نشان داد که گروه راست افراطی هویت و دموکراسی (ID) و محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی (ECR) در صورت تشکیل یک ائتلاف، میتوانند از آرای کافی برای مقابله با حزب راست میانه خلق اروپا (بزرگترین گروه این پارلمان) برخوردار شوند. این نظرسنجی همچنین پیشبینی کرد ائتلاف غیررسمی بین حزب راست میانهروی مردم اروپا (EPP) سوسیالیستها و دموکراتهای چپ میانه (S&D) و لیبرال میانهروی «نو اروپا» (RE) همچنان اکثریت مطلق خود را با ۴۰۴کرسی از ۷۰۵کرسی حفظ خواهد کرد. اگر حمایتها از احزاب راست افراطی اروپا همچنان افزایش یابد، ممکن است این ائتلاف در آینده با رقابتی سخت روبهرو شود. بر اساس آخرین نظرسنجی یوروبارومتر سه چهارم شهروندان اتحادیه اروپا انتظار دارند استانداردهای زندگی آنها کاهش یابد و یکسوم آنها در پرداخت قبوض مشکل دارند. حالا تنها سوال این است که این عدم قطعیت واقعا چقدر نیروهای راست را تقویت میکند. تاکنون، همه نظرسنجیها صعود قابل توجهی را برای این احزاب پیشبینی کردهاند.
بر اساس یک نظرسنجی که توسط اتحادیه اروپا در تمام ۲۷کشور عضو انجام شده است، رایدهندگان در این رای گیری کمتر تحت تاثیر مسائل سیاست اروپایی قرار میگیرند، بلکه به وضعیت اقتصادی خود و نگرانیهای مربوط به آینده توجه دارند. اقدام آقای «مانفرد وبر» رهبر حزب مردم اروپایی که از سال۲۰۱۴ رهبر فراکسیون حزب مردم اروپا در پارلمان اروپاست و در انتخابات سال۲۰۱۹ فراکسیون حزب مردم اروپا بیشترین کرسیهای پارلمان اروپا را بهدست آورد، برای مشارکت دادن حزب ایتالیای پیشرو (حزب مردم اروپایی) با حزب برادران ایتالیا (حزب محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی ECR) و حزب لگا (حزب هویت و دموکراسیI&D) در تشکیل دولت ائتلافی با انتقادات فراوانی در سطح مقامات این حزب روبهرو شد؛ اما او این اقدام را در راستای کنترل جریان راستگرایی ارزیابی کرده است.
بر اساس نظرسنجی یوروپ الکتس، گروه هویت و دموکراسی (ID) ۱۲درصد از کرسیها (بالاترین سطح از فوریه۲۰۲۰) را بهدست آورده است. مارین لوپن، رهبر کمپین ملی فرانسه و ماتئو سالوینی، معاون نخستوزیر ایتالیا (هر دو از مخالفان اتحادیه اروپا) متعلق به این حزب هستند. محبوبیت محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی (ECR) نیز اندکی افزایش یافته و به ۱۱درصد رسیده است. موقعیت این گروه با موفقیت انتخاباتی اخیر حزب برادران ایتالیا (Brothers of Italy)، به رهبری جورجیا ملونی اولین نخستوزیر زن ایتالیا در اکتبر۲۰۲۲ بهبود یافت. حزب قانون و عدالت لهستان و حزب راست افراطی ووکس (Vox) اسپانیا نیز به محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی (ECR) تعلق دارند.
نتایج این نظرسنجیها هشدارهای جدی برای احزاب اصلی اروپا بههمراه داشته است. شواهد زیادی وجود دارد که در میان احزاب مردم اروپایی، محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی در موضوعاتی همچون روابط فراآتلانتیکی، نحوه مدیریت اتحادیه اروپا و گسترش آن، نحوه مشارکت در جنگ اوکراین، چگونگی تعامل با روسیه، برخورد با مهاجران، حاکمیت قانون و آزادیهای اساسی اختلافات اساسی وجود دارد. پیش از انتخابات پارلمان اروپا در 9ژوئن، جوزف بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا هشدار فوری را به شهروندان اروپایی ارسال کرده و مدعی شد رایگیری درباره توزیع کرسیهای پارلمان اروپا میتواند مانند انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پنجماه بعد از آن بسیار سرنوشتساز باشد. نگرانی بزرگ او تغییر احتمالی به راست در اروپا است. به باور او، شهروندان این قاره از بحرانهای متعدد میترسند. بر اساس تمام تجربیات، ترس و عدم اطمینان میتواند منجر به محبوبیت بیشتر احزاب پوپولیست جناح راست شود.
بررسی وضعیت شرکت مردم در انتخابات پارلمان اروپا طی چند دهه اخیر نشانگر کمرغبتی آنها برای شرکت در این انتخابات نسبت به انتخابات ملی بوده است. جدای از دو کشور بلژیک و لوکزامبورگ که بهدلیل اجباری بودن انتخابات پارلمانی، سطح مشارکت مردمی در انتخابات بیش از 90درصد بوده است، این سطح حضور در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا بهویژه شرق اروپا بسیار کمتر بوده است. انتظار میرود با قدرت گرفتن پوپولیستهای راستگرا، لحن پارلمان بهویژه درباره مسائلی مانند مهاجرتهای غیرقانونی بسیار تندتر شود. بحث همیشگی احیای افزایش همکاری و تعمیق اتحادیه اروپا یا حرکت بهسمت «اروپایی با سرزمینهای پدری» نیز بیشتر مطرح خواهد شد. بر اساس یک نظرسنجی که توسط اتحادیه اروپا در تمام 27کشور عضو انجام شده است، رایدهندگان در این رایگیری کمتر تحت تاثیر مسائل سیاست اروپایی قرار میگیرند، بلکه به وضعیت اقتصادی خود و نگرانیهای مربوط به آینده توجه دارند.
سهچهارم شهروندان اتحادیه اروپا انتظار دارند استانداردهای زندگی آنها کاهش یابد. در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا، نه تنها احزاب محافظهکار، بلکه حتی احزاب ناسیونالیست جناح راست نیز در حال صعود هستند. در سوئد و فنلاند، پوپولیستهای دست راستی بهعنوان شرکای کوچک دموکرات مسیحی در دولت حضور دارند، در ایتالیا جورجیا ملونی در رأس دولت قرار دارد و در هلند «گیرت ویلدرز» راستگرا اخیرا در انتخابات پیروز شد. در فرانسه نیز حزب راستگرای «مارین لوپن» را قویترین نیرو در انتخابات اروپا میدانند. در آلمان نیز، حزب افراطی آلترناتیو برای آلمان در حال صعود است و بیش از 20درصد آرا را به خود در نظرسنجیها اختصاص میدهد. نظرسنجیها آرای حزب افراطی جایگزینی برای آلمان در انتخابات اروپا را بین 23 تا 25درصد تخمین میزنند که این امر سیاست داخلی آلمان را با شدت بیشتری از اروپا متزلزل میکند.