غزه در قلب واشنگتن تپید
افزایش فشارها بر دولت بایدن برای توقف جنگ
کنوانسیون نسلکشی سازمان ملل، نسلکشی را بهعنوان «اعمالی که به قصد نابودی کلی یا جزئی، یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی انجام میشود» از جمله کشتار و اقدامات برای جلوگیری از زاد و ولد تعریف میکند. دولت بایدن از اسرائیل خواسته است که تلفات غیرنظامیان را «به حداقل برساند»، اما در عین حال، تاکید کرده که هیچ «خط قرمزی» برای نحوه انجام عملیات نظامی متحد ایالات متحده ترسیم نمیکند.
بایدن همچنین بیش از ۱۴میلیارد دلار کمک به اسرائیل از کنگره برای کمک به تامین مالی جنگ جاری در غزه درخواست کرده است. بسیاری از معترضان در راهپیمایی روز شنبه خواستار پایان دادن به کمک آمریکا به اسرائیل شدند. به گزارش علی حرب، «ندا»، یکی از معترضان واشنگتن که ترجیح داد تنها با نام کوچک خود شناسایی شود، گفت که خانواده او در غزه بدون هیچ مکان امنی بمباران دائمی را تجربه میکنند. او گفت پیام این اعتراضات این است: «جنگ را متوقف کنید. بمباران را متوقف کنید. این نسلکشی در غزه را متوقف کنید.» «هدا الکوری» مدافع یمنی-آمریکایی هم که از فلوریدای جنوبی به واشنگتن دیسی سفر کرده بود، خشم خود را از واکنش ایالات متحده و بینالمللی به درگیری ابراز کرد. او گفت: «فلسطینیان بیش از ۷۰سال است که آزادی ندارند. زمان آن فرا رسیده است که صدای خود را به گوش دیگران برسانیم و به دنیا بگوییم که این درست نیست.» «دیوید هوروویتز» فعال یهودی-آمریکایی بر لزوم برقراری آتشبس تاکید کرد و کشتار غزه را «نفرتانگیز» خواند. او همچنین درخواست دولت بایدن برای توقفهای بشردوستانه را ناکافی خواند. او گفت: «ما باید خواهان آتشبس باشیم و در عوض آنها درباره «وقفه» صحبت میکنند... آنها به کامیونهای تدارکات اجازه عبور میدهند و در عین حال همچنان به نبرد میپردازند. این یک سوءتعبیر است و عموم مردم آن را درک نمیکنند. واقعا آتشبس نیست.»
روایت نیویورکتایمز از تظاهرات
«آلن بلیندر» و «کایلا گو» در گزارش ۴نوامبر در نیویورکتایمز روایت دیگری از تظاهرات به دست داد. به نوشته این روزنامه، دهها هزار تظاهراتکننده روز شنبه با حمل پرچم فلسطین و درحالیکه در خشم خود متحد بودند، در خیابانهای شهرهای آمریکا تجمع کردند تا دامنه و گستره عملیات نظامی اسرائیل در غزه را محکوم کنند. این تظاهرات علاوه بر واشنگتن به شهرهایی مانند نیویورک، نشویل، سینسیناتی، لاسوگاس و حتی اورونو و مین هم کشیده شد و تشدید درخواستها برای آتشبس و پایان دادن به محاصره غزه را افزایش داد. اما شعار تظاهراتکنندگان روز شنبه خیلی در واشنگتن در امتداد خیابان پنسیلوانیا طنین افکنده بود. پیامهای اعتراضی آنها چنین بود: «برای مردگان سوگواری کنید»، «برای زندگی سخت بجنگید» و «بگذارید غزه زنده بماند!» آنها غیر از درخواست برای پایان دادن سریع به محاصرهای که تلفات انسانی فزایندهای را به دنبال داشته، خواستار قطع کمکهای آمریکا به اسرائیل بودند. برخی از شعارها بهعنوان شعارهای یهودستیزانه محکوم شد مانند این شعار: «از رودخانه تا دریا» که به نوعی خواستار نابودی اسرائیل و ریختن آنها به دریا شده بود.
«کوین ویلیامز» هم در گزارش دیگری در نیویورکتایمز نوشت، در محله «اوور د راین» در سینسیناتی که توسط مهاجران آلمانی در دهه۱۸۰۰ شکل گرفت، معترضان خیابانها و تقاطعها را بسته و زیر نظارت پلیس شعارهایی به نفع فلسطین سر میدادند. برخی معترضان حتی چراغهای راهنمایی را با پرچم فلسطین پوشاندند و برخی دیگر هم مجسمههایی را که نماد آزادی بود با پرچم فلسطین پوشاندند. در این تظاهرات گروه ناهمگونی از مردم جمع شده بودند. این تظاهرات توسط سوسیالیستهای سینسیناتی سازماندهی شده بود؛ اما مسلمانان، فعالان سیاهپوست، دانشجویان و طرفداران صلح هم در آن شرکت کردند. «یاسمین آلن»، ۴۹ ساله، مسلمانی که ۲۶سال پیش از عراق به سینسیناتی نقل مکان کرد، گفت که جمعیت مسلمان این شهر طیف متنوعی از کشورها را تشکیل میدهند؛ اما یک چیز وجود دارد که آنها را متحد میکند: حمایت از فلسطینیها. آلن گفت: «جمعیت مسلمانان در ۲۶سالی که من در اینجا هستم بهطور قابل توجهی افزایش یافته و تنوع آن بیشتر شده است.» «زید منام» مهندس مسلمان ۵۵ساله مصری که سه سال پیش از استرالیا به سینسیناتی نقل مکان کرد، گفت که جامعه مسلمان سینسیناتی متشکل از افرادی از شمال آفریقا، ازبکها، عربها و دیگران از اتحاد جماهیر شوروی سابق است. او گفت: «جامعه آمریکا در طرز تفکر در حال تغییر است. نسل جدید بسیار آگاهتر و روشنبینتر شده است.»
اوباما: همه در این خونریزی شریکیم
«لیزا لرر» هم در گزارش ۴نوامبر در نیویورکتایمز نوشت، باراک اوباما تجزیه و تحلیل پیچیدهای از درگیری بین اسرائیل و غزه ارائه کرد و به هزاران دستیار سابق گفت که همه ما «تا حدی» در خونریزی کنونی شریک هستیم. او در مصاحبهای که توسط کارکنان سابقش برای پادکستشان، Pod Save America انجام شد، گفت: «من به این موضوع نگاه میکنم و به گذشته فکر میکنم. در دوران ریاستجمهوریام چه کاری میتوانستم انجام دهم تا این کار را پیش ببرم؟ اما بخشی از وجودم هنوز میگوید: خب، آیا کار دیگری هم میتوانستم انجام دهم؟»
موج اعتراضات در اسرائیل
الجزیره نیز در گزارش ۴نوامبر نوشت، هزاران نفر در اسرائیل به خیابانها ریختند و این نشان میدهد که فشارها بر نتانیاهو روز به روز افزایش مییابد. پلیس روز شنبه صدها معترض را در مقابل اقامتگاه نتانیاهو متوقف کرد. تظاهراتکنندگان با به اهتزاز درآوردن پرچمهای آبی و سفید اسرائیل شعار «زندانیمان کن» را سر میدادند. در تلآویو، چندین هزار معترض، از جمله بستگان برخی از اسیران شعار دادند: «حالا آنها را به خانه بیاورید.» نتانیاهو تاکنون مسوولیت شخصی ناکامیهایی را که منجر به حمله غافلگیرکننده حماس شد، نپذیرفته است. خشم عمومی در اسرائیل روز به روز افزایش مییابد. حتی قبل از جنگ، نتانیاهو یک شخصیت تفرقهانگیز بود و اتهامات فساد را رد میکرد و طرحی را برای محدود کردن اختیارات قوه قضائیه به اجرا درآورد. روز شنبه، یک نظرسنجی برای کانال۱۳ تلویزیون اسرائیل نشان داد که ۷۶درصد از اسرائیلیها فکر میکنند نتانیاهو که اکنون ششمین دوره نخستوزیری را در کارنامه دارد، باید استعفا دهد و ۶۴درصد نیز گفتهاند که این رژیم باید بلافاصله پس از جنگ انتخابات برگزار کند. بر اساس این نظرسنجی، در پاسخ به این سوال که چه کسی بیش از همه مقصر این حمله است، ۴۴درصد از اسرائیلیها نتانیاهو را مقصر دانستند؛ درحالیکه ۳۳درصد رئیس ستاد ارتش و مقامات ارشد نیروی دفاعی اسرائیل و ۵درصد نیز وزیر دفاع را مقصر دانستند.
آیا حماس زمینگیر میشود؟
«جان پساروپولوس» در گزارش ۴نوامبر در الجزیره نوشت، یک هفته پس از اعزام نیروی زمینی به غزه، اسرائیل اعلام کرد که ارتش این رژیم شهر غزه را در شمال محاصره کرده و ۱۰فرمانده حماس را که در طراحی حملات ۷ اکتبر به اسرائیل کمک کرده بودند، به شهادت رساند و به گفته نتانیاهو «موفقیتهای چشمگیری» بهدست آورده است. به نظر میرسد که نیروهای اسرائیلی در حال تجزیه نوار غزه به دو قسمت هستند. تا روز جمعه، آنها حدود ۱۵کیلومتر (۹.۳ مایل) از مرز غزه-اسرائیل در امتداد جاده ساحلی، در مجاورت بیمارستان دوستی ترکیه - فلسطین، در جنوب شهر غزه، پیشروی کردند. این بیمارستان تنها مرکز درمانی سرطان غزه است و بهدلیل کمبود سوخت ناشی از محاصره اسرائیل در غزه، تعطیل شده است. در همین حال، حماس گفت که در شرق آن نقطه، در «جوهر الدیک»، با زرهپوشان اسرائیلی در حال جنگ است که نشان میدهد نیروهای اسرائیلی تقریبا در سراسر نوار غزه، از ساحل تا مرز، عملیات میکنند. منابع وابسته به حماس گفتند که درگیری در بیت حانون در گوشه شمال شرقی نوار غزه ادامه دارد.
به نظر میرسید استراتژی اسرائیل در هفته گذشته انزوا و فرسایش حماس و شاخههایش در یکسوم شمالی نوار غزه باشد. اما این اقدام به بهای هزینههای بشردوستانه فزاینده برای غزه و بیآبرویی برای اسرائیل همراه بوده است. اسرائیل مدعی شد که کمپ آوارگان جبالیا در شمال شهر غزه مرکز شبکه تونلهای حماس است که برای انبارهای تسلیحات، مواضع شلیک موشک و تونلهای منتهی به ساحل مورد استفاده قرار میگیرد. اسرائیل بدون ارائه شواهد روشنی برای حمایت از ادعاهای خود، بخشهای زیادی از جبالیا را در حملات هوایی طی سه روز با خاک یکسان کرد. در بمباران جبالیا دستکم ۵۰فلسطینی به شهادت رسیدند.
روز جمعه، یک آمبولانس که از شهر غزه به سمت جنوب غزه حرکت میکرد، بمباران شد. باز هم اسرائیل بدون ارائه مدرک ادعا کرد که نیروهای حماس در آمبولانسها بودند. در این حمله حداقل ۱۵نفر کشته شدند. با این حال، اسرائیل توانایی حماس را برای پرتاب موشکهایی که تاسیسات نظامی در اسرائیل را هدف قرار میدهد، از بین نبرده است. در ۲۵اکتبر، نتانیاهو اعلام کرد که هدف اسرائیل در روزهای آینده «از بین بردن حماس با نابودی قابلیتهای نظامی و حکومتی آن و انجام هر کاری برای بازگرداندن گروگانهایمان» خواهد بود. ارتش اسرائیل در شب بعد (۲۶ اکتبر) با یک گروه زرهی با استفاده از بولدوزر، واکنشهای حماس را با تهاجم محدود به شمال غزه آزمایش کرد. ارتش اسرائیل گفت که این اقدام «بسیاری از نیروها و مواضع حماس را شناسایی و به آنها حمله کرد و زیرساختها و مواضع ضد تانک حماس را منهدم کرد.» نیروهای اسرائیلی در شب ۲۷اکتبر چندین حمله زمینی دیگر به غزه انجام دادند که اینبار با پشتیبانی بالگردها انجام شد. سپس در ۲۸اکتبر، اسرائیل تهاجم زمینی خود را آغاز کرد. این تهاجم با قطع ارتباط مخابراتی، قطع دسترسی به اینترنت و تلفن در غزه همراه بود. کارشناسان به الجزیره گفتند که هم حمله حماس و هم واکنش اسرائیل نشاندهنده انحراف از تقابلهای گذشته بین آنها از نظر مقیاس و پیچیدگی است. «ماتئو برسان» استاد مطالعات استراتژیک در دانشگاه لومسا گفت: «آنچه از ۷اکتبر شاهد بودیم، نوع جدیدی از جنگ هیبریدی است.»
برسان گفت: «حماس توانست ۶۰۰۰موشک به سمت اسرائیل پرتاب کند و این تعداد نشان میدهد که حماس در گذشته هرگز از این قابلیت برخوردار نبوده است. پرسش این است که چگونه ممکن است حماس ۲۰حمله در ۲۰روستای مختلف انجام داده باشد. این به آن معناست که حماس برای انجام این کار آموزش و آمادگی واضحی داشت.» گردانهای قسام گفت که راکتهایی را به سمت رآکتور هستهای و تاسیسات تحقیقاتی اسرائیل در دیمونا فرستاده است؛ اولین باری که توانسته تا به حال این کار را انجام دهد. برسان گفت: «به همین دلیل است که پاسخ اسرائیل با گذشته متفاوت است... ساده نیست، آسان نیست و برای اسرائیل زمان میبرد.» از سوی دیگر «دمتریس اندرو گرایمز» فرمانده نیروهای ویژه ایالات متحده به الجزیره گفت: «حماس مدت زیادی است که برای این کارزار آماده میشود و بسیاری از راکتهای شلیکشده را از قبل مستقر کرده بود.» او هدف اسرائیل از نابودی حماس را «تلاشی بسیار چالش برانگیز» توصیف کرد. گرایمز تلفات نظامی اسرائیل را «تعداد تلفات زیاد با توجه به اینکه تنها چند هفته از کارزار میگذرد» میداند.
نتانیاهو در ابتدا به دلایل بشردوستانه در برابر فشار اتحادیه اروپا و سازمان ملل برای آتشبس مقاومت کرد و گفت حماس میتواند از آن برای تجدید قوا استفاده کند. این موضع در ۳نوامبر، یک روز پس از حمایت جو بایدن از درخواستها برای توقف بشردوستانه در جنگ، اندکی کاهش یافت. اکنون اسرائیل هرگونه توقف در جنگ را مشروط به آزادی اسیران تحت کنترل حماس کرده است. نتانیاهو همچنین موضع خود را درباره میزان کمکهای ارسالی به غزه تغییر داد. او در ابتدا تنها به تعداد انگشتشماری از کامیونها اجازه ورود به قلمرو را داد که غذا، آب و دارو میآوردند تا ۳۱ اکتبر، او موافقت کرد که ۱۰۰کامیون در روز اجازه دهد؛ اما آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده گفت که این نیز کافی نیست. در راستای این فشارها روز پنجشنبه، اسرائیل برای اولینبار به فلسطینیهای دارای تابعیت خارجی یا دوتابعیتی اجازه داد تا از طریق گذرگاه رفح در انتهای جنوبی غزه به همراه حدود ۸۰فلسطینی مجروح به مصر بروند.
پیشنهادهای آمریکا به اسرائیل
«آدام انتوس»، «اریک اشمیت» و «جولیان ای.بارنز» در گزارش ۴نوامبر در نیویورکتایمز نوشتند، مقامهای آمریکایی گفتند که در خفا چندین گام را به اسرائیل برای کاهش تلفات غیرنظامیان در عملیات نظامی خود در نوار غزه (از جمله استفاده از بمبهای کوچکتر هنگام تعقیب رهبران و زیرساختهای حماس) پیشنهاد دادهاند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در جریان سفر به اسرائیل گفت که با بنیامین نتانیاهو درباره «گامهای مشخصی» صحبت کرده که ایالات متحده معتقد است اسرائیل میتواند و باید برای به حداقل رساندن مرگ و میر غیرنظامیان انجام دهد. بلینکن گفت که اسرائیل میتواند توصیههای آمریکا را «درحالیکه هنوز به اهداف خود در یافتن و پایان دادن به نیروهای حماس دست مییابد» اجرا کند. وزیر امور خارجه در اظهارات خود مشخص نکرد که این «گامهای مشخص» شامل چه مواردی میشود و متیو میلر، سخنگوی وی از اظهارنظر درباره آنها خودداری کرد. اما مقامهای آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، بهدلیل خصوصی بودن این دیدارها گفتند که در چندین گفتوگو به همتایان اسرائیلی خود توصیه کردهاند که رویکرد سنجیدهتری را در عملیات خود در پیش بگیرند. مقامهای آمریکایی به همتایان اسرائیلی خود گفتند که در صورت بهبود نحوه هدف قرار دادن رهبران حماس، جمعآوری اطلاعات بیشتر درباره شبکههای فرماندهی و کنترل حماس، استفاده از بمبهای کوچکتر برای فروپاشی شبکه تونلها و بهکارگیری نیروهای زمینی برای جداسازی جمعیت غیرنظامی میتوانند تلفات غیرنظامیان را کاهش دهند.
به نوشته «انتوس- اشمیت- بارنز» آمریکاییها میگویند پاسخ قهرآمیز اسرائیل به حمله حماس در ۷اکتبر نشاندهنده اهمیتی است که برای بازدارندگی مجدد در برابر حملات دشمنان در منطقه قائل هستند. مقامها میگویند که هاله قدرت ارتش اسرائیل با حمله ۷ اکتبر متزلزل شد. بحران انسانی در حال گسترش در غزه خشم کشورهای منطقه، ایالات متحده و سراسر جهان را برانگیخته و باعث شده است که دولت بایدن در بیان این موضوع صریحتر باشد. اسرائیل باید کار بیشتری برای محافظت از غیرنظامیان انجام دهد. بلینکن از اسرائیل خواست تا با یکسری «وقفه» یا «مکث» در جنگ موافقت کند تا جریان کمکهای بشردوستانه به غزه و خروج اتباع خارجی از غزه را تسهیل کند؛ اما نتانیاهو این ایده را رد کرد و گفت که هرگونه مکثی مشروط به آزادی تمام گروگانهای اسرائیلی خواهد بود.
به گفته یک مقام ارشد ارتش آمریکا، در دو هفته اول جنگ، تقریبا ۹۰درصد مهمات اسرائیل در غزه بمبهای هدایتشونده ماهوارهای ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰پوندی بود. بقیه بمبهای ۲۵۰پوندی با قطر کوچک بودند. سرگرد «نیر دینار»، سخنگوی ارتش اسرائیل در پاسخ به سوالی درباره درخواست آمریکا برای استفاده از بمبهای کوچکتر گفت: «ما درباره مهمات و گفتوگوهایمان با متحدان اظهارنظر نمیکنیم.» به گفته کارشناسان و تحلیلی که نیویورکتایمز از تصاویر و ویدئوهای ماهوارهای انجام داد، اسرائیل حداقل از دو بمب ۲۰۰۰پوندی در حمله هوایی روز سهشنبه به جبالیا، منطقهای متراکم در شمال شهر غزه استفاده کرد. مقامات نظامی آمریکایی میگویند که بمبهای کوچکتر برای محیطهای شهری متراکم غزه بسیار مناسبتر هستند. اما اسرائیل در طول سالها انبارهای بمبهای بزرگتری را ایجاد کرده که هدف بیشتر آنها هدف قرار دادن مواضع نظامی حزبالله در لبنان است. این مقام ارشد نظامی گفت که ایالات متحده اکنون در حال تلاش برای ارسال بیشتر بمبهای کوچکتر به اسرائیل است. اگر ایالات متحده بتواند آن مهمات کوچکتر را به اسرائیل برساند، مقامات آمریکایی امیدوارند که اسرائیل از آنها برای کاهش خطر برای غیرنظامیان استفاده کند.
فراخوان بلینکن برای «مکثهای بشردوستانه»
«علی حرب» در گزارش ۴نوامبر در الجزیره نوشت، درحالیکه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در حال ملاقات با رهبران اسرائیلی بود تا «وقفههای بشردوستانه» در غزه را تشویق کند، اسرائیل بمباران سرزمینهای فلسطینی را تشدید کرد و به بیمارستانها، آمبولانسها و غیرنظامیانی که به مکان امن میگریختند، حمله کرد. مدافعان حقوق بشر میگویند که «وقفههای بشردوستانه» برای توقف کشتار در غزه کافی نیست. «آدام شاپیرو»، مدیر حمایت از اسرائیل و فلسطین در دموکراسی برای جهان عرب اکنون (DAWN) گفت: «بدیهی است که کاملا ناکافی است و احتمالا پایدار هم نیست. این یک رویکرد پوچ به این موضوع است. من نمیدانم چه کسی از نظر قانونی به دولت ایالات متحده مشاوره میدهد... سخت در اشتباه هستند.» شاپیرو افزود که درخواست برای مکث یا وقفه راه را برای یک درگیری با «پایان باز» بدون پاسخگویی یا هزینه سیاسی برای اسرائیل هموار میکند. بلینکن درحالیکه روز جمعه در اسرائیل بود، گفت که توقف موقت درگیریها کمکهای بیشتری به غزه میدهد، از غیرنظامیان فلسطینی محافظت میکند و به دیپلماسی فرصت میدهد تا اسرای حماس را آزاد کند. کاخ سفید پیشتر گفته بود که هرگونه مکث فقط «محلی» خواهد بود؛ هدفی که بلندپروازانهتر از دستیابی به یک آتشبس کامل است. با این حال، این موضع نشانگر تغییر در موضع ایالات متحده است.
«ساندرا تاماری»، مدیر اجرایی پروژه عدالت آدالا گفت که درخواست برای توقف بشردوستانه نشان میدهد که دولت بایدن به فشار فزاینده داخلی بر سر افزایش تعداد کشتهها در غزه پاسخ میدهد. تاماری به الجزیره گفت: «دولت بایدن خشم مردم آمریکا را نسبت به این نسلکشی و این کشتارها میبیند و برای آنها سختتر و سختتر میشود که به اسرائیل اجازه ادامه این کار را بدهند.» دیدار بلینکن در بحبوحه نارضایتی فزاینده جوامع عرب و مسلمان از مدیریت بحران توسط دولت بایدن انجام شد. یک نظرسنجی در اوایل این هفته نشان داد که بایدن در میان آمریکاییهای عربتبار از ۱۷درصد حمایت برخوردار است و این در حالی است که پیشتر این میزان ۴۲درصد بود. همچنین گزارشهایی مبنی بر افزایش نارضایتی در داخل خود دولت وجود دارد. «جاش پل»، یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا گفت که بهدلیل «کمکهای مرگبار و مستمر ایالات متحده به اسرائیل» از سمت خود استعفا کرده است. تاماری تاکید کرد: «فلسطینیها نمیخواهند بمباران متوقف شود تا غذا وارد شود و سپس دوباره آغاز شود. این کاملا غیر قابل قبول است.» اما به نظر میرسد که حتی فشار ملایم بلینکن برای تعلیق موقت خصومتها توسط نتانیاهو رد شده است. شاپیرو گفت که این مخالفت بازتاب رویکردی دیرینه در میان رهبران اسرائیل است. او توضیح داد که آنها میتوانند خواستههای واشنگتن را نادیده بگیرند؛ زیرا میدانند که آمریکا عواقب واقعی را بر اسرائیل تحمیل نخواهد کرد. شاپیرو گفت: برای مثال، مخالفت ایالات متحده با شهرکسازیهای غیرقانونی در کرانه باختری اشغالی کمک چندانی به توقف گسترش اسرائیل در آنجا یا تشدید خشونت شهرکنشینان مورد حمایت دولت نکرده است.
شاپیرو افزود، اسرائیلیها به سادگی بهصورت آمریکاییها نگاه میکنند و میگویند: «ما حتی به حرفهای شما گوش نمیدهیم.»