دولت بایدن بر پروژه عادیسازی متمرکز است
ماموریت بلینکن در ریاض
اهمیت این امر چیست؟
بلینکن و دیگر دستیاران بایدن تلاش میکنند با سیاست در اسرائیل، عربستان سعودی و ایالات متحده دستوپنجه نرم کنند که عادیسازی را دشوار میکند. مقامهای آمریکایی همچنین باید با تحرکات محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی که میتواند بر روابط او با رئیس جمهور بایدن فشار وارد کند و دیدگاه کنگره درباره پادشاهی را بدتر کند، مقابله کنند. تنشهای فزاینده، مذاکرات بر سر شرایط عادیسازی را که عربستان سعودی خواهان آن است، مختل میکند. عربستان سعودی روز یکشنبه اعلام کرد که از ماه ژوئیه تولید نفت خود را به میزان یک میلیون بشکه در روز کاهش میدهد تا تلاش کند قیمت نفت را افزایش دهد.
این می تواند تورم جهانی را در زمانی که بایدن وارد سال انتخاباتی میشود، بدتر کند. بایدن در اکتبر زمانی که عربستان سعودی کشورهای تولیدکننده نفت اوپک پلاس را در کاهش هماهنگ تولید رهبری کرد، خشمگین شد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل (که در اسرائیل و ایالات متحده بهدلیل طرحهای خود برای ایجاد مانع در تشکیلات قضایی مورد انتقاد قرار گرفته است) درصورتیکه عربستان سعودی روابط خود را با اسرائیل عادی کند، به لحاظ سیاسی تقویت خواهد شد. اما ائتلاف راست افراطی که او رهبری میکند از اقداماتی حمایت کرده که به گفته منتقدان به خشونت بین فلسطینیها و اسرائیلیها دامن زده است و حمایت از عادیسازی را برای سعودیها دشوارتر میکند.
عربستان سعودی در موقعیت مخالفت
دستیاران بایدن در تلاش هستند تا بررسی کنند آیا شرایط شاهزاده محمد با منافع امنیتی ایالات متحده مطابقت دارد و توسط کنگره (بدبین) تایید میشود یا خیر؟ خواستههای عربستان سعودی شامل تضمینهای امنیتی از سوی واشنگتن است که به جلوگیری از حملات احتمالی منطقهای به این کشور کمک میکند. همچنین شامل حمایت ایالات متحده از ساختن یک برنامه انرژی هستهای غیرنظامی در عربستان سعودی میشود که شامل غنیسازی اورانیوم در این پادشاهی و فروش بیشتر تسلیحات میشود. در دولت بایدن بر سر تحقق این شرایط اختلاف نظر وجود دارد. بسیاری از قانونگذاران دموکرات و برخی جمهوریخواهان میخواهند حمایت ایالات متحده از عربستان سعودی را محدود کنند. آنها نقض حقوق بشر در این پادشاهی را مورد انتقاد قرار میدهند و به کشتار دسته جمعی غیرنظامیان در یمن توسط ارتش سعودی و نیز قتل جمال خاشقجی اشاره میکنند.
دستیاران بایدن به دیپلماسی متوسل میشوند
بلینکن قصد دارد از سهشنبه (۱۶خرداد) تا پنجشنبه (۱۸خرداد) در عربستان سعودی جلساتی برگزار کند. دو مقام کاخ سفید - برت مک گورک و آموس هوخشتاین- به تازگی به منطقه سفر کردند تا با مقام های مربوطه درباره عادیسازی صحبت کنند. باربارا لیف، مقام ارشد وزارت امور خارجه در خاورمیانه نیز چنین سفرهایی داشت. اما هفته گذشته، او به سناتورهای آمریکایی گفت که «گزارشهای نادرست زیادی در مطبوعات وجود دارد.»
این در حالی است که «میدلایستآی» هم در گزارش ۵ژوئن به جنبهای دیگر از روابط اسرائیل و عربستان پرداخت و نوشت، وزیر انرژی اسرائیل از کابینه خواسته است تا با تلاشهای عربستان سعودی برای توسعه برنامه هستهای غیرنظامی مخالفت کند و مانع جدیدی بر سر راه تلاش آشکار ریاض برای مرتبط ساختن دستیابی به فناوری هستهای با عادیسازی روابط با اسرائیل قرار دهد. اسرائیل کاتز، وزیر انرژی، روز دوشنبه درست یک روز قبل از سفر مهم آنتونی بلینکن به عربستان سعودی، به تلویزیون Ynet گفت: «طبیعتا اسرائیل چنین چیزهایی را تشویق نمیکند. فکر میکنم اسرائیل نباید با چنین چیزهایی موافقت کند.» به گفته منابع مطلع، ریاض در ازای برقراری روابط رسمی، ضمانتهای امنیتی از آمریکا، کمک به توسعه برنامه هستهای غیرنظامی و محدودیتهای کمتر در فروش تسلیحات میخواهد.
اظهارات کاتز او را به بلندپایهترین مقامی تبدیل میکند که تا به امروز در برابر خواستههای ریاض مقاومت کرده است. هفته گذشته، تزاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل گفت که تلاشهای عربستان برای جلب کمک آمریکا در برنامه هستهای غیرنظامیاش باید ابتدا مقررات ضد اشاعه هستهای ایالات متحده را رعایت کند؛ اما هرگونه توافقی بدون مشارکت اسرائیل پیشرفت نخواهد کرد. اسرائیل حق وتو بر انتقال فناوری آمریکا را ندارد؛ اما واشنگتن مدتهاست که با نزدیکترین متحد خاورمیانهای خود در زمینه مسائل امنیتی و دفاعی مشورت میکند تا از حفظ «نقاط نظامی کیفی» در برابر کشورهای عربی اطمینان حاصل کند.
«یوئل گوزانسکی»، کارشناس حوزه خلیجفارس در موسسه مطالعات امنیت ملی مستقر در تل آویو که قبلا در شورای امنیت ملی اسرائیل خدمت می کرد، به MEE گفته بود که تسلیم شدن اسرائیل به خواستههای هستهای عربستان اشتباه است. او میگوید: «اگر بهای صلح به عربستان سعودی توانایی غنیسازی بدهد، فکر میکنم خیلی زیاد است. چه کسی میداند که محمد بنسلمان در پنج سال آینده یا پس از آن، با آن کارت چه خواهد کرد.» حمایت اسرائیل احتمالا برای سعودیها برای جلب حمایت قانونگذاران آمریکایی در پرونده هستهای بسیار مهم است.