چرا چپ یونان شکست خورد؟
در این انتخابات، حزب سوسیالیست «پاسوک (جنبش تغییر) » ۴۶/ ۱۱درصد (۶۷۵.۳۰۷ رای) و ۴۱کرسی، حزب کمونیست ۲۳/ ۷ درصد (۴۲۵.۷۶۸ رای) و ۲۶کرسی و حزب چپ راهحل یونانی ۴۵/ ۴درصد (۲۶۲.۳۲۱ رای) و ۱۶کرسی بهدست آورده و سایر احزاب نیز با ۱۶درصد آرا را بهدست آوردهاند. حزب چپ «جبهه نافرمانی واقعبینانه اروپایی» یونان نیز که شعار انتخاباتی خود را «همه چیز میتواند متفاوت باشد» انتخاب کرده بود با کسب فقط ۶۲/ ۲درصد آرا نتوانست به پارلمان راه یابد. احزابی که نتوانند ۳درصد از کل آرا را به دست بیاورند، نمیتوانند وارد پارلمان یونان شوند. حزب ائتلاف چپ، رقیب اصلی حزب حاکم، شاهد سقوط محبوبیت خود بود؛ چراکه میزان آرای این حزب از ۵۳/ ۳۱درصد در سال۲۰۱۹، به کمی بالاتر از ۲۰درصد رسید. این حزب نزدیک به ۶۰۰هزار رای از دست داده است.
شکست چپ اروپایی یونان نشانگر فروپاشی کامل استراتژی حزب ائتلاف چپ و انحراف دائمی آن بهسمت راست بوده و سردرگمی در چپ یونان را عمیقتر کرده است. حزب نئودموکراسی از مجموع ۵۹حوزه انتخابیه در ۵۸حوزه به پیروزی رسیده است؛ اما حزب ائتلاف چپ فقط در حوزه انتخابیه رودوپی که محل سکونت اقلیت مسلمان است، به پیروزی رسیده است. ائتلاف چپ در انتخابات۲۰۱۹ در ۸حوزه انتخابیه به پیروزی رسیده بود. احزاب پاسوک و کمونیست توانستند موقعیت خود را تقویت کنند. حزب سوسیالیست از ۱۰/ ۸درصد سال۲۰۱۹ به ۴۶/ ۱۱درصد در انتخابات رسید. حزب کمونیست نیز از ۳۰/ ۵درصد به ۲۳/ ۷درصد رسیده است. میزان مشارکت مردم نزدیک به ۶۱درصد رسید که در مقایسه با انتخابات۲۰۱۹ (۷۸/ ۵۷ درصد) افزایش نسبی داشته است.
چیپراس رئیس ائتلاف چپ پیش از اعلام نخستین نتایج انتخابات، نتیجه انتخابات را برای ائتلاف چپ فوقالعاده منفی دانست و اعلام کرد: ارگانهای حزب سریعا تشکیل جلسه داده تا نتیجه را ارزیابی کنند. به اعتقاد او دوره انتخابات تمام نشده است. باید تمام اصلاحات لازم را سریعا انجام دهیم تا در نبرد انتخابات بعدی در شرایط بهتری قرار بگیریم.
وی پس از اعلام اولیه انتخابات، با میچوتاکیس، نخستوزیر و رئیس حزب نئودموکراسی تماس تلفنی گرفت و پیروزی وی را تبریک گفت. مقامات این حزب که هرگز انتظار چنین نتیجهای را نداشتند مدیریت شکست و یافتن روایت جدید در آستانه انتخابات دوم را در دستور کار حزب قرار دادهاند. شواهد نشان میدهد موضوع برکناری یا استعفای چیپراس، رئیس این حزب هنوز بهطور جدی مطرح نشده اما بخش سیاسی حزب، به زودی وضعیت جدید را مورد ارزیابی قرار میدهد. به نظر میرسد دغدغه اصلی ائتلاف چپ این است که بتواند همچنان بهعنوان قطب اصلی جناح چپ میانهروی کشور باقی بماند. حزب ائتلاف چپ که شعار انتخاباتی خود را «ائتلاف مترقی» و «عدالت در همه جا» انتخاب کرده وعده تغییر مسیر کامل را داده بود.
این حزب خواستار یک دولت رفاه جدید است و وعده داده که بلافاصله حداقل دستمزد را به ۸۸۰یورو افزایش خواهد داد و تعدیل تورم سالانه خودکار را برای همه دستمزدها اعمال خواهد کرد. چیپراس رئیس ائتلاف چپ در آخرین تجمع انتخاباتی خود اعلام کرده بود تغییر ضرورت، خواست و توقع مردم یونان است. مردم خواهان زندگی با عزت، آموزش و عدالت هستند و ما میتوانیم آن را عملی کنیم. او «کاهش مالیات بر ارزش افزوده برای مواد خوراکی، تعلیق مصادره مسکن اصلی خانوارها، به صفر رساندن مالیات ارزش افزوده برخی کالاهای نیاز اولیه و کاهش مالیات ویژه بر سوخت» را مهمترین اهداف انتخاباتی خود اعلام کرده بود. نتیجه انتخابات اخیر نشان میدهد با وجود نارضایتیهایی که پاندمی کرونا، گرانی و تورم، رسوایی شنود تلفنی دولت از احزاب رقیب و حادثه ریلی اخیر در جامعه ایجاد کرد، هیچکدام از احزاب اپوزیسیون بهخصوص حزب ائتلاف چپ موفق نشدند از این موقعیت استفاده کرده و مردم را متقاعد کنند که به حزب حاکم رای ندهند.
دولت محافظهکار یونان با پرداخت یارانه در دوره محدودیتهای کرونایی، بحران انرژی و گرانیها، پیوند خود با قشر متوسط را حفظ کرد. افزایش حداقل حقوق کارمند در چند نوبت و افزایش حقوق بازنشستگی برای نخستینبار بعد از ۱۳سال این تصویر را به مردم داد که دولت راستگرا در چارچوب ظرفیتهای اقتصاد کشور نهایت تلاش خود را انجام میدهد. حزب پیروز در جریان تبلیغات انتخاباتی کاهش مالیاتها و عوارض، کاهش بدهیها، کاهش بیکاری از ۱۹درصد به ۱۱درصد و همچنین افزایش اعتبار یونان در رتبهبندیهای بینالمللی و افزایش حداقل دستمزدها و مستمریها را شعارهای تبلیغاتی خود عنوان کرده بود. یونان طی یک دهه اخیر با انبوهی از چالشهای اقتصادی روبهرو بوده و حجم بالای بدهیهای خارجی باعث شد تا بهعنوان یک اقتصاد ورشکسته معرفی و آماده خروج از منطقه یورو شود.
اما اتخاذ سیاستهای ریاضتی بههمراه کمکهای نهادهای بینالمللی، باعث شد که این کشور تاحدودی از وضعیت بحرانی خارج شود. کمک نهادهای بینالمللی، مشروط به اجرای سیاستهای اصلاحی شده بود. پیروزی حزب نئودموکراسی یونان بسیار فراتر از پیشبینی نظرسنجیها بود. در تمام نظرسنجیهای اخیر این کشور این حزب با اختلاف حداکثر ۷درصد پیشتاز بود؛ اما نتیجه انتخابات اختلاف بین دو حزب اول را بیش از ۲۰درصد نشان میدهد. حزب محافظهکار موفق شد آرای افراد «مردد» را که در تمام نظرسنجیها میزان آن دورقمی بود، جذب کند.بهرغم نتیجه انتخابات، حزب محافظهکار نتوانست ۱۵۱کرسی لازم برای تشکیل دولت تک حزبی را کسب کند؛ اما اختلاف بزرگ ۲۰درصدی از حزب دوم، ائتلاف چپ، ریاست این حزب را به برگزاری انتخابات دوم با قانون انتخاباتی جدید سوق میدهد؛ چرا که در صورت کسب نتیجه مشابه میتواند بیش از ۱۵۱کرسی را که برای تشکیل دولت تک حزبی لازم است، کسب کند.