سفارت آمریکا در سودان تخلیه شد
خارطوم غرق خون
قبل از اینکه کارکنان یا بیماران بتوانند بیمارستان را ترک کنند، اطراف آن از سوی خودروهای شبه‌نظامیان RSF محاصره شد. مصطفی که هیچ هشدار قبلی در آن صبح شنبه دریافت نکرده بود چیزی غیرعادی‌ای ندیده بود؛ اما با گذشت ساعت‌ها و روزها، او به الجزیره گفت که «وضعیت به یک فیلم ترسناک تبدیل شده است.» او گفت که طی چهار روز بعد، صدها مجروح که «از سر تا پا خونین بودند»، به سرعت به بیمارستان منتقل شدند، درحالی‌که کادر پزشکی از گلوله‌ها و رگبارهایی که از پنجره‌های بیمارستان می‌بارید در جایی پناه گرفته بودند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرد که در هفته گذشته حداقل ۴۱۳نفر کشته و بیش از ۳۵۵۰نفر زخمی شدند.
مصطفی که در سرکوب تظاهرات ضد دولتی علیه عمر البشیر، رئیس‌جمهور سابق در سال۲۰۱۹ به درمان تظاهرات‌کنندگان مجروح کمک کرد، گفت: «من هرگز چنین چیزی را تجربه نکرده‌ام.» وی افزود: «من می‌خواستم به آنها [بیماران و مجروحان] هرچه می‌توانم ارائه دهم. بسیاری از مردم جلوی چشمان ما مردند. ما نتوانستیم آنها را نجات دهیم.» با فلج شدن سیستم مراقبت‌های بهداشتی پس از ویرانی و از دور خارج شدن ده‌ها بیمارستان به‌دلیل چند روز خشونت بی‌امان، پزشکان و گروه‌های بشردوست بین‌المللی زنگ خطر را درباره وضعیت وخیم انسانی در حال رخ دادن در سودان به صدا درآورده‌اند. «کمیته مرکزی پزشکان سودان» و «اتحادیه پزشکان سودان» تخمین زده‌اند که ۷۰درصد یا ۳۹بیمارستان از ۵۹بیمارستان در خارطوم و ایالت‌های مجاور مجبور به توقف فعالیت‌های خود شدند. سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که بیمارستان‌ها با کمبود خون، تجهیزات پزشکی و تجهیزات مواجه هستند.
ویرانی‌ها و کمبود نیروی انسانی
در مدت چند ساعت پس از درگیری اولیه، حدود ۲۰۰کارمند و ۱۵۰بیمار در مجتمع درمانی «المعلم» به‌دلیل بارش توپخانه سنگین روی بیمارستان، به دام افتادند که بخش‌های بزرگی از این مجتمع درمانی را ویران و همه را مجبور کرد به سمت طبقه همکف بروند. مصطفی به الجزیره گفت: «این یک گردباد بود. ما سعی کردیم بیماران را به خانه بفرستیم، بیمارانِ دارای وضعیت بحرانی را به مناطق امن بیمارستان منتقل کنیم و آمبولانس‌ها را برای جابه‌جایی افراد مجروح بفرستیم. اما قبل از اینکه بتوانیم آنجا را ترک کنیم، خیابان‌ها به یک منطقه جنگی تبدیل‌شده بود و هیچ راهی برای خروج سالم از بیمارستان وجود نداشت.»
او با تشریح هجوم حدود ۳۰۰مرد مجروح که از درها عبور می‌کردند، گفت: «سپس سربازان خون‌آلود آمدند که تمام قسمت‌های بدنشان زخم برداشته بود.» ظرف چهار روز آینده، با تشدید جنگ‌وگریز در اطراف بیمارستان، کارکنان به تلاش برای فرستادن مردم به خانه و محلی امن ادامه دادند. در نهایت غذا و آب بسته‌بندی‌شده تمام شد و لوازم و تجهیزات پزشکی نیز کمیاب شد. مصطفی گفت: «بدترین چیز دیدن انسان‌های مجروح و بیماران بدحال بود که برای زنده ماندن تلاش می‌کردند. آنها آسیب‌پذیر بودند و ما احساس می‌کردیم که در تلاش برای کمک به آنها فلج شده‌ایم.»
تا روز سه‌شنبه (۲۹فروردین‌ماه)، صحبت از آتش‌بس بین ژنرال‌های متخاصم یعنی عبدالفتاح البرهان (فرماندهی ارتش) و محمد حمدان داگالو (فرماندهی نیروهای RSF که به حمیدتی هم شناخته می‌شود)، همه را امیدوار کرد که ممکن است موفق به فرار شوند. مصطفی به همراه یکی از همکارانش بیمارستان را ترک کرد تا به خانه‌هایشان در شهر دوقلوی خارطوم یعنی «اومدورمان» برود. یکی از دوستانشان، این دو پزشک را با خود برد. در این ماشین همراه با آنها دو دانشجوی دانشگاه بودند که امیدوار بودند در زمان فروکش کردن جنگ از رود نیل عبور کنند. مصطفی گفت: «اما قبل از اینکه خیلی دور شویم، آتش‌بس شکست خورد و درگیری‌ها از سر گرفته شد.» مصطفی با اشاره به محله‌ای در شمال شرقی خارطوم گفت: «ما مجبور شدیم در یک مرکز پزشکی در بوری که اکنون خالی است، پناه بگیریم.»
مصطفی افزود: «وضعیت در اینجا حتی بدتر از وضعیتی بود که در نزدیکی‌های بیمارستان ما جریان داشت. ساختمان‌های مسکونی و یک مسجد مجاور هدف قرار گرفتند و پا گذاشتن به خیابان‌ها کاری به‌شدت اشتباه و اقدامی به‌شدت ناایمن بود.» این گروه پنج‌نفره شب را در پناه توپخانه سنگین گذراندند. درحالی‌که مصطفی و بقیه گروه در زیرزمین چمباتمه زده بودند، او چیزی را دید که به گفته خودش برای همیشه در حافظه‌اش حک خواهد شد. او درباره یک مرد مجروح گفت: «هیچ‌وقت آن جسد بی‌جانی را که در ورودی مرکز پزشکی کشیده می‌شد، فراموش نمی‌کنم. ما سعی کردیم او را به داخل بکشیم؛ اما گلوله‌باران بی‌امان بود و خودروهای RSF در خیابان‌ها پرسه می‌زدند.»
وقتی روز چهارشنبه (۳۰فروردین‌ماه) تلاش دیگری برای آتش‌بس اعلام شد، این گروه بعدازظهر به سمت خانه‌های خود دویدند. پس از دو بار توقف و تفتیش از سوی نیروهایRSF، آنها در نهایت از پل عبور کردند و به اومدورمان رسیدند. مصطفی می‌گفت: «فکر می‌کردم دیگر هرگز همسر و مادرم را نخواهم دید؛ اما اکنون در خانه هستم.» اگرچه او از بازگشت خوشحال است، اما ذهنش قادر به استراحت نیست؛ زیرا سیستم مراقبت‌های بهداشتی در حال فروپاشی است و شعله‌های خشونت کشورش را فراگرفته است. این روایت جنگی دهشتناک از سوی یک پزشک سودانی بود که خود شاهد اوضاع بود.
تخلیه سفارت‌خانه‌های خارجی در سودان
«چارلی ساویج» و «دکلان والش» و دیگران هم در گزارش ۲۳آوریل در نیویورک‌تایمز نوشتند، رئیس‌جمهور آمریکا اواخر روز شنبه (۲ اردیبهشت‌ماه) اعلام کرد که ارتش ایالات‌متحده، مقامات سفارت را از خارطوم، پایتخت سودان در بحبوحه ادامه خشونت‌ها خارج کرد. این در حالی است که رهبران نظامی رقیب برای تسلط بر این سومین کشور بزرگ آفریقا می‌جنگند. بایدن در بیانیه‌ای که کاخ سفید منتشر کرد، گفت: «به دستور من، ارتش ایالات‌متحده عملیاتی را برای بیرون کشیدن کارکنان دولت ایالات‌متحده از خارطوم انجام داد.» مقام‌های آمریکایی گفتند که بیش از ۱۰۰نیروی عملیات ویژه با استفاده از هلی‌کوپترهایی که از کشور جیبوتی در حدود ۸۰۰مایل آن‌سوتر به پرواز درآمده بودند، در تخلیه کمتر از ۱۰۰نفر - عمدتا کارمندان سفارت ایالات‌متحده - شرکت داشتند.
ژنرال «داگلاس سیمز»، مدیر عملیات در ستاد مشترک گفت: «عملیات سریع و تمیز بود و نیروهای نظامی کمتر از یک ساعت را روی زمین در خارطوم سپری کردند. اکنون‌که صحبت می‌کنیم، تخلیه‌شدگان در امن‌وامان هستند.» این اقدام در هشتمین روز از درگیری‌های خون‌بار در پایتخت و سایر بخش‌های کشور صورت گرفت. بر اساس گزارش سازمان ملل، دست‌کم ۴۰۰نفر در درگیری‌های متعاقب آن کشته و ۳۵۰۰نفر مجروح شده‌اند. به گفته «اتحادیه پزشکان» حداقل ۲۵۶غیرنظامی کشته و ۱۴۵۴نفر زخمی شدند.
درگیری‌ها باعث شده است که بسیاری از مردم در خانه‌های خود بدون برق، غذا یا آب گرفتار شوند. پزشکان و بیمارستان‌ها می‌گویند که برای مقابله با این مشکل تلاش می‌کنند. مقام‌های آمریکایی گفتند که با وخامت اوضاع، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه و «مولی فی» دستیار وزیر امور خارجه در امور آفریقا، در تماس نزدیک با «جان تی.گادفری» سفیر ایالات‌متحده در سودان بودند. گادفری، اولین سفیر ایالات‌متحده در سودان در ربع قرن حدود هشت‌ماه پیش وارد این کشور شد. «جان باس» معاون وزیر امور خارجه در امور مدیریت گفت که اولین گام این بود که پرسنل مختلف سفارت را که «در آپارتمان‌های پراکنده در سطح شهر مستقر شده بودند» در تعداد کمی از مکان‌های امن‌تر جمع‌آوری کنیم.
این مقام آمریکایی گفت که با تداوم درگیری‌ها، ارزیابی ما این بود که شاید نتوانیم غذا، سوخت، برق و سایر منابع حیاتی را برای حفظ امنیت سفارت تامین کنیم. به گفته باس: «تنها در این مرحله بود که ما با اکراه به این نتیجه رسیدیم که تنها گزینه واقعا امکان‌پذیر برای ما در این مورد، تعلیق موقت عملیات، انتقال آن عملیات -دیپلماسی ما- به خارج از کشور و ادامه کار از آنجا است. اما همیشه به این هدف می‌اندیشیم که راهی برای بازگشت پرچم خود و حضور خود در خارطوم در سریع‌ترین زمان ممکن پیدا کنیم.»
پنتاگون در روزهای اخیر نیروهای بیشتری را در جیبوتی؛ جایی که ارتش ایالات‌متحده پایگاه دارد، مستقر کرده بود تا برای نجات آماده شوند. اما با توجه به اینکه فرودگاه پایتخت بر اثر گلوله‌باران به‌شدت آسیب دیده است و کریدور زمینی به بندر سودان - بیش از ۵۰۰مایل دورتر - بسیار خطرناک تلقی می‌شود، به گفته مقام‌ها، تخلیه محدود با هواپیما به‌عنوان بهترین گزینه تلقی می‌شد. این در حالی است که دولت عربستان هم مبادرت به تخلیه نیروهای سفارت خود در خارطوم کرد. وزارت خارجه استرالیا نیز با اعلام اینکه شرایط امنیتی در سودان ناپایدار است و درگیری‌های خشونت‌آمیز ادامه دارند، از شهروندان خود در سودان خواست در مکان امنی پناه بگیرند. وزارت خارجه مصر هم اعلام کرد در تلاش برای خارج کردن شهروندان خود از سودان است.
سفیر روسیه در سودان نیز اعلام کرد: «تمام شهروندان روس در مناطق درگیری به ساختمان سفارت در خارطوم منتقل شدند؛ اما با توجه به اینکه درگیری‌ها در فرودگاه ادامه دارند، در حال حاضر نمی‌توان درباره عملیات تخلیه هوایی از خارطوم صحبت کرد.» وزارت خارجه فرانسه نیز اعلام کرد که پاریس عملیات تخلیه سریع از سودان را برای شهروندان و کادر دیپلمات خود آغاز کرده است؛ زیرا درگیری‌های شدید در این کشور همچنان ادامه دارد. مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز در تماس تلفنی با علی الصادق، همتای سودانی خود درباره خارج کردن شهروندان ترکیه‌ای از سودان در پی آغاز درگیری‌های مسلحانه در این کشور گفت‌وگو کرد. طبق گزارش سایت سازمان «نت بلوکس» که مسوول نظارت بر دسترسی به شبکه جهانی اینترنت بوده و دفتر آن در لندن واقع است، سودان در دومین هفته درگیری‌ها از قطع تقریبا کامل اینترنت رنج می‌برد و طبق داده‌ها، میزان دسترسی شهروندان سودانی به اینترنت ۲درصد است. وزارت بهداشت سودان روز شنبه(۲ اردیبهشت‌ماه) در بیانیه‌ای اعلام کرد که تعداد کل زخمی‌های درگیری‌ها در این کشور به ۱۹۲۹تن رسیده و در نتیجه درگیری‌ها ۳۰بیمارستان تعطیل شدند.
