با موافقت اردوغان راه عضویت هلسینکی در ناتو هموار شد
دوستی با فنلاند؛ لجاجت با سوئد
«استیون ارلانگر» در گزارش ۱۷مارس در نیویورک‌تایمز نوشت، اردوغان پس از پایان دیدار خود با رئیس‌جمهور فنلاند، ساولی نینیستو، با خبرنگاران سخن می‌گفت. رهبران هر دو کشور گفته بودند که خبری در راه است و اردوغان همین هفته گفت که ترکیه «به قول خود عمل خواهد کرد.» پیوستن فنلاند به ناتو پس از چندین دهه عدم تعهد نظامی، تغییر بزرگی در توازن قدرت در منطقه بین اتحاد نظامی غرب و روسیه خواهد بود. این امر همچنین یک شکست دیپلماتیک و استراتژیک قابل توجه برای رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین خواهد بود که قبل از حمله به اوکراین در سال گذشته به وضوح اعلام کرد که قصدش جلوگیری از گسترش ناتو به سمت شرق است؛ اما در عوض، حمله او رهبران فنلاند و سوئد را متقاعد کرد که هیچ تضمین امنیتی واقعی برای آنها در خارج از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی وجود ندارد.
فنلاند ۸۳۰مایل مرز با روسیه دارد؛ طولانی ترین مرز اروپا و سابقه مقاومت در برابر هژمونی مسکو. فنلاند پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با حمایت از خود اتکایی، ارتش خود را کاهش نداد و ۱۰ماه پیش سوئد را که برای درخواست عضویت در ناتو بی‌میل‌تر بود، با خود همراه کرد. با این حال، اردوغان درخواست سوئد را مسدود کرده و مدعی شده که این کشور به پناهگاه جدایی‌طلبان کرد و دیگر ناراضیانی که او آنها را تروریست می‌داند، تبدیل شده است. تلاش‌های استکهلم برای آرام کردن او، از جمله قانون جدید تروریسم، تاکنون به درهای بسته خورده و با شکست مواجه شده است.
اردوغان بارها بر استرداد بیش از ۱۲۰نفر که اکنون در سوئد هستند - مانند اصرار او در روز جمعه- پافشاری کرده است. گفت‌وگوها به این امید ادامه خواهد یافت که ترکیه سرانجام پس از انتخابات، اما قبل از نشست سران ناتو در لیتوانی در اواسط جولای، پیشنهاد عضویت سوئد را تایید کند. تصمیم اردوغان راه را برای پارلمان ترکیه برای تصویب عضویت فنلاند در ناتو باز می‌کند؛ چراکه عضویت این کشور نیاز به تایید متفق‌القول ۳۰کشور این اتحادیه دارد. مجارستان تنها کشور دیگری است که پارلمان آن پیشنهادهای فنلاند یا سوئد را تایید نکرده است. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان که روابط گرمی با پوتین دارد، درباره زمان رای‌گیری پارلمان مجارستان دچار تردید شده است. اما او همیشه تاکید می‌کند که مجارستان هیچ مخالفتی با عضویت هیچ‌یک از کشورهای شمال اروپا ندارد. برخی از قانون‌گذاران مجارستانی روز جمعه اعلام کردند که ممکن است درخواست فنلاند برای ناتو را در ۲۷مارس تصویب کنند؛ اما به دنبال ترکیه، آنها هم از رای به سوئد عقب‌نشینی کردند.
با برگزاری انتخابات در فنلاند در ۲آوریل، دولت فعلی این کشور تصمیم گرفت تمام قوانین لازم برای پیوستن به ناتو را تصویب کند تا از هرگونه دوره عدم اطمینان در زمان تشکیل دولت جدید جلوگیری کند. بنابراین تنها موضوع باقی‌مانده کسب تاییدیه از پارلمان ترکیه و مجارستان است. دو کشور اسکاندیناوی متعهد شده بودند که «دست در دست» وارد این ائتلاف شوند. سوئد با تنها یک مرز دریایی کوتاه، کمتر در تیررس روسیه قرار دارد؛ اما هر دو کشور سوئد و فنلاند از نظر نظامی نزدیک هستند. پس از اعلام درخواست برای عضویت در ناتو، به هر دو کشور اطمینان داده شد که در صورت تجاوز روسیه، قبل از پیوستن به این ناتو، از کمک نظامی ایالات متحده و بریتانیا برخوردار خواهند شد.
روز جمعه، نینیستو از اردوغان به خاطر اقدام برای تصویب حضور این کشور در ناتو تشکر کرد؛ اما در کنفرانس خبری گفت که عضویت فنلاند «بدون سوئد کامل نیست». دو کشور با هم درخواست دادند. اما برای فنلاند رد پیوستن به ناتو تا زمانی که سوئد تایید شود، از نظر سیاسی دشوار و از نظر استراتژیک خطرناک خواهد بود و رهبران سوئد تصریح کرده‌اند که به تنهایی به دنبال عضویت خواهند بود. رهبر ترکیه در اواسط ماه مه با یک نبرد سخت در انتخابات مجدد با اقتصادی آشفته و تورمی بالا و همچنین انتقاد از مدیریت دولتش درباره زلزله ویرانگر اخیر مواجه است. کمپین علیه «جدایی‌طلبی کردها» و «تروریسم» سیاستی محبوب در ترکیه است و در میان رای‌دهندگان مخالف نیز جایگاه خوبی دارد. بسیاری از ترک‌ها توجه و اهرمی را که اغلب غیرقابل پیش‌بینی بودن اردوغان به دست می دهد، دوست دارند.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو از اعلامیه اردوغان استقبال کرد. وی در سفر به نروژ گفت: «این امنیت فنلاند، امنیت سوئد و امنیت ناتو را تقویت خواهد کرد. مهم‌ترین امر این است که فنلاند و سوئد به سرعت به عضویت کامل ناتو در بیایند نه اینکه این دو کشور دقیقا همزمان با یکدیگر بپیوندند.» وی تاکید کرد که هر دو کشور به ادغام در ناتو و شرکت در گفت‌وگوها و رزمایش های ناتو ادامه می‌دهند. اوربان از درخواست های دو کشور برای ناتو حمایت می‌کند؛ اما دولت او این موضوع را به کندی پیش می‌برد. مجارستان از حق وتوی خود در اتحادیه اروپا بر سر تحریم‌ها علیه روسیه استفاده کرده است تا امتیازاتی را در سایر موضوعات کسب کند و تحلیلگران می‌گویند که به نظر می‌رسد اوربان درباره پیشنهادهای فنلاند و سوئد نیز همین کار را انجام می‌دهد. اوربان همچنین از انتقادات سوئد و فنلاند از مجارستان در اتحادیه اروپا آزرده‌خاطر است.
در فنلاند، نخست‌وزیر «سانا مارین» از این خبر استقبال کرد و در پیامی توییتری گفت: «فنلاند نهایت تلاش خود را می‌کند تا سوئد نیز در اسرع وقت به عضویت ناتو درآید. با هم ما قوی‌تر هستیم.» رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان فنلاند «جوسی هالا آهو» نیز گفت: «من این را برای امنیت فنلاند چندان معنی‌دار نمی‌دانم اگر سوئد دیرتر به ناتو بپیوندد.» او به تلویزیون دولتی فنلاند « Yle» گفت که فنلاند در ناتو نشان‌دهنده «اثر پیشگیرانه و بازدارنده» است. برای سوئد از نظر امنیت بسیار بهتر است که فنلاند عضو ناتو باشد.» او گفت فنلاند در هر مرحله سوئدی‌ها را در جریان قرار داده است. وی افزود: «ممکن است از نظر روانی برای آنها دشوار باشد که مجبور باشند به اقدام فنلاند واکنش نشان دهند. اما اینها مشکلات روانی هستند و به هیچ مشکل واقعی مربوط نمی‌شوند.» فنلاند پس از اوکراین، طولانی‌ترین مرز مشترک با روسیه را در میان کشورهای اروپایی دارد.
