دیدار پرتنش در مونیخ

 به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، او همچنین به پکن نسبت به ارائه «حمایت مادی» از جنگ روسیه در اوکراین هشدار داد، چشم‌اندازی که او گفت چین باید به‌شدت درباره آن بررسی‌های لازم را انجام دهد. البته در تشریح ایالات متحده از این دیدار چیزی درباره نحوه واکنش مقام چینی، وانگ‌یی بیان نشده است. این دیدار درست پس از سقوط بالون جاسوسی چین بر فراز خاک ایالات متحده صورت گرفت. بر اساس آن گزارش، وانگ‌یی گفته است که آمریکا برای سرنگونی بالون بزرگ در کارولینای جنوبی استفاده بی‌مورد از زور داشته است.

این دو توصیف حاکی از آن بود که واشنگتن و پکن، دو هفته پس از سقوط بالون چینی، در حال کلنجار رفتن با یکدیگر بر سر این موضوع هستند. مقامات آمریکایی به وضوح امیدوار بودند که راه‌حلی بیابند که به بلینکن اجازه دهد تا سفر خود به چین را ترتیب دهد. قرار بود اولین سفر وزیر امور خارجه ایالات متحده در سال‌های اخیر، شکل عملی به خود بگیرد که پس از کشف بالون جاسوسی چین بر فراز آمریکا لغو شد.

 این بالون از مونتانا در حال حرکت به شرق بود. قابل ذکر است که هیچ‌یک از این کشورها چیزی درباره تاریخ جدید برای سفر بلینکن نگفته‌اند. بلینکن همچنین به ان‌بی‌سی گفت که او «بسیار واضح» با وانگ درباره حادثه بالون صحبت کرده است؛ اما در طول جلسه «هیچ عذرخواهی» از سوی همتای چینی‌اش صورت نگرفته است. این مثال دیگری از این حقیقت است که روابط ایالات متحده و چین از نیم‌قرن پیش که نیکسون کانال ارتباطی با این کشور را باز کرد، به پایین‌ترین حد خود رسیده است؛ درحالی‌که جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، ایده‌آلش برای ارتباط بین دو کشور رقابت شدید نه تضاد است، بسیاری در کنفرانس امنیتی مونیخ ابراز نگرانی کردند که بحران بالون جاسوسی صرفا نشان داد که چگونه دو کشور نتوانسته‌اند تنش‌زدایی کنند، حتی زمانی که هیچ خسارت جانی در پی نداشته است.

ساعاتی قبل از ملاقات این دو تن، وانگ در کنفرانس خبری حاضر شد و در کمال تعجب بسیاری از مقامات غربی، ادعای چین را مبنی بر اینکه این بالون یک وسیله تحقیقاتی «غیرنظامی» بوده است، تکرار و تاکید کرد که این بالون با بادهای شدید از مسیرش منحرف شده است. وانگ همچنین تصمیم برای سرنگونی این بالون ار سوی آمریکا را پوچ و هیستریک خواند. با این حال در توضیح وزارت امور خارجه آمده است که بلینکن به وانگ گفته است که ایالات متحده هیچ گونه نقض حاکمیت خود را نمی‌پذیرد و برنامه‌های نظارتی جمهوری خلق چین در بیش از ۴۰کشور در ۵قاره از طریق فضا را یک نوع تهدید می‌داند.

نیروی دریایی ایالات متحده و گارد ساحلی از زمان سقوط بالون بسیاری از تجهیزات آن را -که محموله‌ای به اندازه یک هواپیمای کوچک منطقه‌ای بود- بازیابی کرده‌اند و مقامات آمریکایی گفته‌اند که قصد دارند جزئیات بیشتری مربوط به حسگرهایی که پیدا کرده‌اند، به اطلاع عموم برسانند. مقامات آمریکایی پیش‌تر گفته بودند که تجهیزات نظارتی این بالون قابل مشاهده بوده است که با ادعای چین مبنی بر اینکه این یک بالون هواشناسی بوده است، تناقض دارد.

بلینکن همچنین هشدار داد که چین نباید به تلاش‌های جنگی روسیه در اوکراین کمک کند. این هشدار در میان نگرانی‌های فزاینده مبنی بر اینکه پکن در حال نزدیک‌تر شدن به انجام این کار است، صورت گرفت. در تصاویر ماهواره‌ای مشخص شده است که شبه‌نظامیان روسی واگنر تجهیزات الکترونیکی خود را از چین دریافت می‌کنند و این تجهیزات را در خدمت ساخت جنگ‌افزارهای روسی قرار می‌دهند. بلینکن در مصاحبه خود با شبکه ان‌بی‌سی که شنبه‌شب ضبط شد، گفت که ایالات متحده به زودی اطلاعات جدیدی ارائه خواهد کرد تا نشان دهد پکن به‌شدت در حال بررسی ارائه کمک‌های مرگبار به روسیه است. درحالی‌که وزارت امور خارجه تلاش کرد لحن بلینکن را تند نشان دهد، اما بیانیه رسمی آن دو چیز دیگری می‌گوید و اینکه وزیر خارجه به همتای چینی‌اش گفته است که آمریکا به حفظ «گفت‌وگوهای دیپلماتیک و خطوط ارتباطی باز در همه زمان‌ها» اهمیت می‌دهد و تاکید کرده است واشنگتن به‌دنبال درگیری با جمهوری خلق چین و جنگ سرد جدید نیست. این عبارت، با توجه به اینکه وانگ در اظهارات پیشین خود در روز شنبه در کنفرانس خبری گفته بود که «ذهنیت جنگ سرد بازگشته»، در امور جهانی قابل توجه است.

با این حال کنفرانس خبری وانگ در روز شنبه نشان داد که اوضاع چندان آرام نیست و روابط دو کشور همچنان مانند دوران ترامپ پر تنش است. وانگ در کنفرانس خبری خود در روز شنبه اقدام آمریکا را برای سرنگونی بالونش، انحراف افکار عمومی از مشکلات داخلی خواند. وانگ اظهارات دولت پکن را در این کنفرانس عینا تکرار کرد و آن را یک بالون تحقیقاتی خواند. او این اظهارات را در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ که عمدتا بر اوکراین متمرکز بود، بیان کرد. دیدار این دو می‌توانست نشان دهد که روابط این دو کشور در باقی‌مانده دولت بایدن چه شکلی خواهد بود. این کنفرانس و بیانیه‌های دو کشور نشان می‌دهد که فعلا خبری از آرامش نیست. دیدار دو وزیر خارجه اولین تبادل دیپلماتیک در سطح بالا بین واشنگتن و پکن از زمانی بود که بلینکن سفر برنامه‌ریزی‌شده به چین را به دلیل حضور بالون جاسوسی لغو کرد.

بحران بالون، تنش‌های آمریکا و چین را در زمانی که روابط این دو کشور، درحالی‌که در پایین‌ترین نقاط خود در دهه‌های اخیر قرار دارد، تشدید کرد. مقامات آمریکایی می‌گویند که این بالون به‌وضوح تجهیزات جاسوسی حمل می‌کرده است و هیچ دخلی به بررسی مسائل آب و هوایی ندارد. وانگ حضور خود را در کنفرانس با اظهاراتی درباره تمایل پکن برای «همزیستی مسالمت‌آمیز» در خارج از کشور آغاز کرد و در عین حال توصیه‌های آشنای چین را علیه مداخله در امور داخلی این کشور و مخالفت طولانی مدتش با استقلال تایوان تکرار کرد. در جملاتی که ممکن است برای ایالات متحده دلگرم کننده باشد، وانگ همچنین گفت که «جنگ‌های هسته‌ای نباید انجام شود.» این یک سیگنال بالقوه به متحد پکن، یعنی مسکو است که به این معنا خواهد بود که پکن استفاده از سلاح هسته‌ای از سوی روسیه را در جنگ با اوکراین تحمل نخواهد کرد. مقامات روسی بارها گفته‌اند که ممکن است به استفاده از تسلیحات هسته‌ای در جنگ اوکراین روی بیاورند.

وانگ افزود که کشورها «باید تحت هر شرایطی مشترکا با استفاده از سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیک مخالفت کنند.» مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که روسیه ممکن است به چنین حملاتی فکر کند. وانگ همچنین گفت که جنگ در اوکراین نباید ادامه یابد، اگرچه او درباره اینکه چه کسی ممکن است مسوول باشد سخنی نگفت و تنها به‌طور مبهم اشاره کرد که برخی نیروها ممکن است نخواهند شاهد تحقق مذاکرات صلح باشند و ممکن است اهداف استراتژیک بزرگ‌تر از اوکراین داشته باشند.

 این زبان تکرار ادعاهای کرملین بود که توسط غرب رد شده است، مبنی بر اینکه روسیه مایل به شرکت در مذاکرات صلح با حسن نیت است و ناتو قصد دارد روسیه را تحت سلطه خود درآورد. بعدا روز شنبه، بلینکن با دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین دیدار و در پنل مشترکی ظاهر شدند. مدیر پنل پرسید که آیا کسی روی صحنه با همتای چینی خود صحبت کرده است یا خیر که اشاره‌ای طنازانه به این گمانه‌زنی بود که وزرای خارجه چین و آمریکا قرار است با هم دیدار داشته باشند. بلینکن فقط گفت که ایالات متحده صراحتا اعلام کرده است که هرگونه کمک نظامی به روسیه یا دور زدن تحریم‌ها را «مشکل بسیار جدی» می‌بیند؛ اما واشنگتن هنوز شواهدی از آن ندیده است.