واکنش خاموش مقامات و رسانه‌های تحت کنترل دولت در تضاد با وضعیت ماکی به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین مقامات بلاروس در دوران مدرن و یکی از قدیمی‌ترین متحدان ارشد الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور این کشور بود. فقدان جزئیات، اگرچه در رژیم مخفی‌کار لوکاشنکو غیرعادی نبود، اما به موجی از گمانه‌زنی‌ها در میان مفسران رسانه‌ها درباره علت مرگ ماکی دامن زد. ماکی به‌عنوان وزیر امور خارجه، مذاکرات کشورش با غرب را رهبری کرد؛ چیزی که لوکاشنکو دوست نداشت و وی همچنان ترجیح می‌داد در زمین کرملین بازی کند. والری ساخاشچیک، افسر سابق ارتش بلاروس که اکنون به‌عنوان مشاور دفاعی سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر مخالفان تبعیدی خدمت می‌کند، روز دوشنبه به رادیو اوکراین گفت که ماکی به‌دلیل سال‌ها خدمت در رژیم لوکاشنکو فرد مطلوبی نبوده است، اما بدون شک همچون پلی برای ارتباط با غرب در این کشور محسوب می‌شد.

دیپلمات‌های خارجی که در طول سال‌ها با ماکی کار کرده‌اند، از او به‌عنوان یکی از معدود مقامات ارشد بلاروسی یاد می‌کنند که می‌توانست در گفت‌وگوهای مدنی با رهبران غربی شرکت کند و در عین حال اعتماد لوکاشنکو را هم حفظ کند. ویگاوداس اوساکاس، وزیر امور خارجه سابق لیتوانی همسایه بلاروس در غرب گفت: «ماکی از همان ابتدا عضو حلقه داخلی لوکاشنکو، ابتدا به‌عنوان رئیس ستاد و سپس به‌عنوان وزیر خارجه بود. اما او همچنین در تلاش بود تا درها برای گفت‌وگو با اتحادیه اروپا و به‌طور کلی غرب تا آخرین لحظه، باز بماند.» به گفته پاول اسلونکین، تحلیلگر سیاسی و سرهنگ سابق بلاروسی که زیر نظر لوکاشنکو کار می‌کرد، ماکی برای لوکاشنکو به‌دلیل توانایی‌اش در حرکت بین تندروهای ملی‌گرا و محافل دیپلماتیک بین‌المللی ارزشمند بود.

ماکی در دیدار مایک پمپئو، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده در فوریه۲۰۲۰ نقش برجسته‌ای داشت که طی آن دو کشور برای تبادل سفیران توافق کردند و همچنین درباره صادرات نفت به بلاروس از ایالات متحده و متحدانش گفت‌وگو کردند. اما گرم شدن روابط با واشنگتن به‌طور ناگهانی ۶ماه بعد پایان یافت؛ زمانی که لوکاشنکو با حمایت مسکو از زور برای پایان دادن به اعتراضات صدها هزار نفر در مینسک و سایر شهرها استفاده کرد. این اعتراضات به‌دلیل ادعای تقلب در انتخابات در این کشور پا گرفته بود؛ به‌گونه‌ای‌که اتحادیه اروپا آن را یک انتخابات تقلبی نامید.تحریم‌های غرب در پاسخ به سرکوب لوکاشنکو، بلاروس را به‌طور فزاینده‌ای به روسیه و متحد کلیدی‌‌اش ولادیمیر وی.پوتین نزدیک کرد، به شکلی که روسیه توانست از این کشور برای حمله به اوکراین استفاده کند. ارتش روسیه همچنین از خاک بلاروس برای آموزش نیروها و معالجه جنگجویان مجروح، تامین نیروهای خود در اوکراین و حمله به شهرهای اوکراین استفاده کرده است.

در این شرایط این نگرانی در میان بسیاری از ساکنان به‌وجود آمده است که شاید کشورشان با همسایه جنوبی وارد جنگ شود. مسکو لوکاشنکو را تحت فشار قرار داده است تا بیشتر در کارزار نظامی‌اش شرکت کند. ماکی قرار بود اواخر این هفته با همتای روس خود، سرگئی وی.لاوروف دیدار کند. لوکاشنکو آشکارا درباره مرگ ماکی صحبت نکرده است. خبرگزاری دولتی بلتا روز شنبه یک خبر تک خطی منتشر کرد که می‌گفت رئیس‌جمهور به خانواده ماکی تسلیت گفته است. لوکاشنکو هنوز جایگزینی برای ماکی اعلام نکرده است. تحلیلگران بر این باورند که این انتخاب می‌تواند نشانه‌ای از آمادگی رئیس‌جمهور بلاروس برای پیشبرد اتحاد خود با روسیه باشد.

اخبار مرتبط