به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، گارلند با نام بردن از جک اسمیت، رئیس سابق دایره کل نظارت قضایی وزارت دادگستری و یک دادستان کهنه‌کار جنایات جنگی، به دنبال این است که وزارت‌خانه را از ادعاهایی مبنی بر اینکه تحقیقات درباره ترامپ با انگیزه سیاسی انجام شده است، مصون نگه دارد. گارلند گفت که نیات سیاسی ترامپ و جو بایدن او را بر آن داشت تا قدمی خارق‌العاده بردارد. در این بین ترامپ روز سه‌شنبه اعلام کرد که برای سومین‌بار برای ریاست‌جمهوری در سال۲۰۲۴ تلاش خواهد کرد و بایدن نیز اشاره کرد که احتمالا او نیز نامزد خواهد شد. گارلند که پس از ابراز نظر نهایی اسمیت درخصوص مجرم بودن ترامپ سخن خواهد گفت، در این‌باره تصریح کرد: «چنین انتصابی بر تعهد وزارتخانه به استقلال و مسوولیت‌پذیری در موضوعاتِ به‌ویژه حساس تاکید می‌کند.»

گارلند و اسمیت تاکید کردند که این تصمیم سرعت هیچ یک از تحقیقات را کاهش نمی‌دهد؛ به‌ویژه تحقیقات اسناد که سریع‌تر از پرونده ۶ژانویه در حال پیشرفت است. در این میان در بیانیه‌ای اسمیت قول داد که تحقیقات به سرعت پیش خواهد رفت، در عین حال که قانون در آن رعایت خواهد شد. البته ترامپ زمان کمی را برای حمله به این انتصاب هدر داد. او در جریان یک مراسم موسوم به «کراوات سیاه» که توسط یک گروه سیاسی متحد با او در کلوب خصوصی خود در فلوریدا در جمعه شب برگزار کرد، گفت: «اعلامیه وحشتناک امروز توسط دولت بایدن نشان می‌دهد که این پاپوش‌دوزان چقدر از قدرت خود سوءاستفاده می‌کنند.»

ترامپ در این سخنرانی بارها این انتصاب را «غیرمنصفانه» خواند و گفت: «آنها می‌خواهند کارهای وحشتناکی برای بزرگ‌ترین جنبش تاریخ کشور ما انجام دهند؛ اما به‌طور خاص به دنبال پاپوش دوختن برای من هستند.» این در حالی است که مقامات کاخ سفید گفتند که در این تصمیم دخالتی نداشته‌اند. بازرسان ویژه معمولا نسبت به دادستان‌های عادی استقلال بیشتری دارند؛ اما در نهایت به دادستان کل گزارش می‌دهند. به‌عنوان مثال، اگر اسمیت به این نتیجه برسد که شواهد کافی برای متهم کردن ترامپ وجود دارد، این گارلند است که همچنان تصمیم‌گیر اصلی بوده و حق امضا برای وی محفوظ است. پیش از برگزاری انتخابات نشانه‌هایی وجود داشت که هر دو دادستان پرونده‌های ترامپ، روند پرونده را کُند کرده‌اند؛ اما حالا پس از انتخابات میانه‌دوره‌ای قصد دارند روند آن را سرعت بخشند.

به گفته دو نفری که در جریان این موضوع قرار گرفتند، در روزهای اخیر، وزارت دادگستری اسنادی را از کمپین انتخاباتی ترامپ در سال۲۰۲۰ و سازمان نجات آمریکا بیرون آورده است که نشان می‌دهد ترامپ به‌دنبال ابطال نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است. در این ارتباط یک گروه بزرگ حامی ترامپ و یک کمیته مشترک جمع‌آوری سرمایه احضاریه‌هایی دریافت کرده‌اند که نشان می‌دهد دادگستری به‌دنبال تعیین نقش دستیاران ترامپ است. دادگستری می‌خواهد بداند که آیا آنها می‌دانستند که ترامپ ضرر کرده و همچنان به‌دنبال جمع‌آوری پول بوده‌اند یا نه؟ همچنین به گفته سه نفری که در این مورد مطلع بودند، در پرونده دیگر، تعداد انگشت‌شماری از دستیاران ترامپ احضاریه درخصوص پرونده نگهداری اسناد دریافت کرده‌اند.

به گفته ناظران، این اقدام گارلند تاثیر عملی ادغام دو تحقیق را به‌طور همزمان دارد درحالی‌که تا روز جمعه این اتفاق نیفتاده بود. گفته می‌شود این تلاقی، شاید اجتناب‌ناپذیر باشد. در هفته‌های اخیر، با برخی از شاهدان درباره هر دو تحقیق تماس گرفته شده و بسیاری از همراهان ترامپ که از اظهارات نادرست او درباره انتخابات۲۰۲۰ حمایت کرده بودند، حالا درخصوص پرونده نگهداری اسناد پشت ترامپ درآمده‌اند. احتمالا تلفیق این دو پرونده روند رسیدگی به مجرمانه بودن اقدامات ترامپ را سرعت بخشد.