دکترین جدید آمریکا در عملیات جنگی چیست؟
رونمایی از برنامه اقدام ۳۶صفحهای پنتاگون
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، یک برنامه اقدام ۳۶صفحهای که حکایت از تغییرات گستردهای دارد و سطوح مختلفی از جمله برنامهریزی نظامی، دکترین، آموزش و سیاست نه تنها در حملات هواپیماهای بدون سرنشین ضد تروریسم، بلکه هر درگیری بزرگ آینده را دربرمیگیرد. این شامل تاکتیکهای جنگی در حال ظهور مانند حمله به ماهوارهها و سیستمهای کامپیوتری است. این دستورالعمل که به دنبال انتشار مجموعه تحقیقات نیویورکتایمز درباره مرگ غیرنظامیان در حملات هوایی آمریکا صادر شد، شامل ۱۱هدف اصلی است. هدف آنها کمک به فرماندهان برای درک بهتر حضور غیرنظامیان قبل از شروع هرگونه عملیات است و از اپراتورها میخواهند که عواقب احتمالی را برای غیرنظامیان در هر اقدام جنگی در نظر بگیرند.
این مراحل شامل مسوول ساختن مقامات برای کاهش آسیب غیرنظامی در داخل ستاد فرماندهی جنگی و دفاتر سیاست پنتاگون است. تحویل یک سیستم جدید برای کاهش آسیبها به غیر نظامیان و کم کردن اثرات «سوگیری تایید» به موجب گزارشهایی که به پنتاگون میشود، یکی از اهداف اصلی این تغییرات گسترده در پنتاگون است. همچنین ایجاد یک مرکز ۳۰نفره برای انجام تجزیه و تحلیل و آموزش در درباره حفاظت از غیرنظامیان، در این برنامه لحاظ شده است. لوید جی آستین سوم، وزیر دفاع، در یادداشتی به فرماندهان ارشد نظامی و رهبران غیرنظامی گفت که پنتاگون باید حفاظت از غیرنظامیان را در اولویت قرار دهد و تفکر دقیقتری نسبت به این دکترین جدید در برنامهریزی عملیات جنگی داشته باشد. آستین نوشت: «ما اطمینان حاصل خواهیم کرد که برای جلوگیری، کاهش و پاسخ به آسیب غیرنظامیان در درگیریهای فعلی و آینده به خوبی آماده هستیم.»
او افزود: «مهمتر از همه، این طرح، مقیاسپذیر، منعطف و مرتبط با عملیات ضد تروریستی و درگیریهایی در مقیاس بزرگ علیه دشمنان همتراز است.» اصطلاح دشمنان همتراز بهطور گسترده رقبای مهم دولت-ملت مانند روسیه و چین گفته میشود که در حوزههای فضایی و عملیات سایبری و همچنین نبردهای سنتی هوایی، زمینی و دریایی توان رقابت و جنگ دارند. برخی از مدافعان حقوق بشر که سالها با پنتاگون برای تقویت سیاستها و شیوههای آن برای جلوگیری از آسیب غیرنظامیان لابی کردهاند، دامنه و وسعت این طرح را ستایش کردند. مارک گارلاسکو، یکی از مقامات سابق پنتاگون که بعدا درباره مرگ غیرنظامیان ناشی از عملیات نظامی ایالات متحده برای سازمان ملل تحقیق کرد، گفت: «این یک تغییر بزرگ است. این به آن معنا نیست که غیرنظامیان دیگر در جنگ کشته نخواهند شد. آنها احتمالا کشته خواهند شد. اما اگر این طرح اجرا شود و منابع مناسب تامین شود، تضمین میکند که افراد کمتری جان خود را از دست خواهند داد و راهی برای وزارت دفاع ایجاد میکند تا در صورت کشته شدن غیرنظامیان واکنش مناسب نشان دهد.»
با این حال، گارلاسکو گفت که این طرح بهطور کامل به چندین سوال، از جمله اینکه چگونه ارتش توانایی خود را برای برآورد تلفات غیرنظامیان بهبود میبخشد، پاسخ نمیدهد. چگونه اطلاعات گروههای خارجی در ارزیابی کاهش آسیب به غیرنظامیان در برنامههای پنتاگون گنجانده میشود و اینکه آیا مقامات یا فرماندهان رأسا در قبال تخلفات پاسخگو خواهند بود یا خیر؟ این طرح همچنین نمیگوید که آیا تلاشهای جدید شامل بازگشایی یا مطالعه حوادث گذشته خواهد بود که منجر به مرگ غیرنظامیان شده است یا نه؟ آنی شیل، مشاور ارشد دفتر مرکزی «غیرنظامیان در درگیریها» میگوید: «بررسی و جبران آسیبهای گذشته برای دستیابی به نوع پاسخگویی و یادگیری که برنامه جدید به درستی برای آن تلاش میکند، بسیار مهم است.»
به اعضای ارتش ایالات متحده آموزش داده میشود که قوانین جنگ از هدف قرار دادن عمدی غیرنظامیان یا انجام حملات، زمانی که مقیاس پیشبینیشده مرگ غیرنظامیان با هدف جنگی نامتناسب است، جلوگیری میکند. رهبران نظامی و روسایجمهور نیز مدتهاست که سیاستی را برای به حداقل رساندن یا تلاش برای جلوگیری از آسیبهای جانبی بیان کردهاند. با این وجود، قوانین جنگ و دکترین نظامی پذیرفتهاند که برخی از تلفات غیرنظامی در جنگ رخ میدهد. اما فراتر از وزن اخلاقی این مرگها و آسیبها، پیامدهای آن در قرن بیستویکم بسیار حادتر شده است. از جمله، اشتراکگذاری گسترده ویدئوها از تلفنهای همراه و سایر منابع در رسانههای اجتماعی، خطر واکنشهای منفی را که میتواند اهداف استراتژیک گستردهتری را تضعیف کند، بهشدت افزایش داده است.
در این زمینه، وزارت دفاع تحت فشار قرار گرفته است تا اقدامات بیشتری برای جلوگیری از آسیب غیرنظامیان انجام دهد. سازمانهای حقوق بشر سالها تلاش کردهاند تا توجه بیشتری را به تلفات غیرنظامیان جلب کنند. خبرنگاران تعدادی از خبرگزاریها مقالات تحقیقی درباره حملات نافرجام نوشتهاند. کنگره تا زمانی که پنتاگون سیاست تلفات غیرنظامیان را ارائه نکند، محدودیتهایی را بر برخی بودجه های نظامی اعمال کرده است. در اوایل سال جاری، شرکت «RAND» گزارشی را منتشر کرد که توسط کنگره انجام شده بود که بهطور انتقادی رویههای ارتش درباره تلفات غیرنظامیان را ارزیابی میکرد.
مقامات گفتهاند که سریال نیویورکتایمز که امسال جایزه پولیتزر را برای گزارشهای بینالمللی دریافت کرد، به ایجاد تغییرات کمک کرده است. این شامل تحقیقی درباره شکستهای سیستماتیک در جلوگیری از مرگ غیرنظامیان در عراق، سوریه و افغانستان است که بر اساس مجموعهای از بررسیهای داخلی پنتاگون و بازدید از سایتهای بیش از ۱۰۰رویداد انجام شده است. بخشهای دیگر این سریال یک حمله پنهان در سوریه در سال۲۰۱۹ را فاش کرد که منجر به کشته شدن دهها زن و کودک شد و یک حمله هواپیمای بدون سرنشین نافرجام در کابل که در ماه اوت گذشته در جریان خروج آشفته ایالات متحده از افغانستان منجر به کشته شدن ۱۰نفر شد.
آستین، یک ژنرال چهار ستاره بازنشسته ارتش با تجربه رزمی، در ماه نوامبر متعهد شد که رویههای نظامی را اصلاح و افسران ارشد را مسوول انجام تغییرات کند. در ژانویه، او به مقامات دستور داد تا سندی را که روز پنجشنبه منتشر شد، برنامه اقدام کاهش آسیب غیرنظامی و واکنش، تهیه کنند. در تهیه پیشنویس این طرح کالین اچ.کاهل، مقام ارشد سیاستگذاری پنتاگون که از نزدیک با افسران ارشد نظامی همکاری میکرد، حضور داشته است. یک مقام ارشد وزارت دفاع در نشستی با خبرنگاران گفت: «این طرح هزینه دهها میلیون دلاری در سال را پیشبینی میکند که بخشی از آن از بودجه پنتاگون تامین میشود و بخش دیگر آن را قصد داشتند از کنگره بهعنوان بودجه جدید درخواست کنند.»
آستین در یادداشت خود تغییرات را «هم جاهطلبانه و هم ضروری» خواند و گفت که این تلاش برای موفقیت نیاز به حمایت مستمر دولتهای آینده دارد. مقامات گفتهاند که ایده این است که شیوهها و حساسیتهای جدید را بهگونهای تعبیه کنیم که ترک برداشتن آنها دشوار شود. سناتور جک رید، دموکرات از رودآیلند که ریاست کمیته نیروهای مسلح را بر عهده دارد، گفت: «این وزارتخانه طرحی معتبر برای شروع به رسیدگی به این مسائل ارائه کرده است؛ اما باید بهطور موثر اجرا شود و منابع را تامین کند.»