ناگفته‌های گفتنی
خاطرات و تاملات الیاس شوفانی متفکر برجسته فلسطینی درباره فلسطین، صهیونیسم و اسرائیل
نخبگان عرب که در پی طرحی برای ایجاد نهضت عمومی در امت عربی هستند، چه وظیفه‌ای در زمینه به فعلیت در آوردن طرحی برای مساله فلسطین دارند؟ طرحی که باید در‌هم‌تنیدگی آن با مشکل انسان‌های دیگری در نظر گرفته شود که به‌عنوان ماده طرح صهیونیسم به سرزمین فلسطین آمده‌اند. منظورم یهودیان اسرائیلی است که در حال حاضر ساکن فلسطین هستند.
وظیفه بنیادین نخبگان ملی و متعهد در جوامع رو به رشد عرب که با پیچیدگی های زیادی در مسیر تحقق اهداف خود روبه‌رو هستند، این است که تناقض هایی را که در روند مبارزه با آن مواجه می‌شوند، روشن سازند و راه‌حل‌های کم‌هزینه و پرسود این تناقض‌ها را تبیین کنند. اگر چه اینجا فرصت پرداختن به طرح نهضت عربی نیست، اما من تدوین چنین طرحی را بدون راهبرد درست برای حل تناقض با طرح صهیونیسم، شدنی نمی‌بینم. طرح صهیونیستی اسکان مهاجران یهودی در فلسطین، از اساس برای مانع‌آفرینی در برابر طرح ناسیونالیسم عربی ایجاد شده است و در نتیجه، این طرح جز بر بستر مواجهه با آن طرح نمی‌تواند به حرکت درآید. پیوند معکوس بین این دو طرح، آشکار بوده و نیازی به کوشش زیاد برای تبیین آن نیست. به باور من شکلگیری یک اراده عربی و ناسیونالیستی محکم برای مواجهه با صهیونیسم، در نبودِ مفهوم روشنی از ماهیت طرح صهیونیسم، ناممکن است. ما اگر نتوانیم امور را در مسیر درست آن قرار دهیم و همه شکل‌های مبارزه داخلی خود را برای رشد و توسعه جامعه‌های خود، تابع ملزومات رویارویی خارجی و درگیری به شکل‌های مختلف با دشمن قومی خود کنیم، این رویارویی در جهت درست پیش نخواهد رفت. تا این شرط محقق نشود، رویارویی با صهیونیسم از اختلال در ابعاد فعالیت ما رنج خواهد برد و در نتیجه آن، امکانات کشورهای ما هدر رفته، به نا امیدی و احساس شکست در میان توده‌ها منجر خواهد شد.
فصل ششم / گفت‌وگوی پایانی
گمان می کنم، خوانندگان کتاب مایل باشند، در واپسین بخش گفت‌وگو، از موضوعات فکری، سیاسی و تجربه مبارزاتی شما کمی فاصله بگیریم و به مسائل انسانی و زندگی شخصی شما بپردازیم. در لحظات خلوت با خود و هنگامی که خاطرات و مراحل مختلف زندگی‌تان را از زمان خروج از فلسطین در بیش از چند دهه قبل، مرور می‌کنید، چه مواردی را به یاد می آورید؟
در سال‌های اخیر نه لحظه‌ها که ساعت‌های زیاد و بارها و بارها، نه گاه به گاه، با خود خلوت می‌کنم. پس از کناره‌گیری از فعالیت سیاسی و بعدتر وفات همسرم و مشغول شدن دخترانم، هند و نور، به تحصیلات دانشگاهی در بیروت، به تنهایی زندگی می‌کنم.
jaberiansari۱۹۶۹@gmail.com
