یادی از یک سفر تاریخی

در کتاب تلاش شده است اطلاعات ارائه‌شده خاص آن دوره تاریخی باشد؛ اما در صورت ضرورت نویسنده اطلاعات جدیدی در پاورقی‌‌ها در اختیار خوانندگان قرار داده و هرجا رویداد قابل توجهی بوده تا حد امکان به شرح و تبیین موضوعات و حوادث مهم پرداخته است. چهره‌ها و بازیگران آن دوره زمانی را معرفی کرده و زندگی‌‌نامه او را بررسی کرده است. این سفر در آن دوره زمانی به‌‌شدت مورد استقبال مقامات، احزاب سیاسی و پارلمانی و رسانه‌های نوشتاری و تصویری قرار گرفت. سیدمحمد خاتمی در ابتدای کتاب طی یادداشتی می‌‌نویسد: «اندیشه» تاریخی به درازای عمر بشر دارد؛ ولی فلسفه (همان‌گونه که از نام آن پیداست) در یونان پا گرفته و از آنجا در جهان گسترش یافته و از جمله تفکر فلسفی در جهان اسلام وامدار یونان است؛ هرچند که فلسفه یونانی در جریان بسط خود صورت‌‌های گوناگون گرفته است و نیز ابواب و مسائلی بر آن افزوده یا از آن کاسته شده و نوآوری‌‌ها را در اندیشه فلسفی نمی‌‌توان انکار کرد. ایران و یونان (علاوه بر تبادل اندیشه) از جهتی دیگر از دیرباز در ارتباط بوده‌‌اند چه به صورت جنگ و درگیری و چه در هیات مراوده فرهنگی و تجاری، به هر حال یونان برای تاریخی بشریت از حمله ایران و ایرانی جایگاه والا دارد. گو اینکه یونان امروز را نمی‌‌توان و نباید با یونان دیروز یکی دانست.» خاتمی در این سفر پس از دیدار با استفانوپولس رئیس جمهوری فقید یونان، در کنفرانس خبری اظهار کرد: «یونان یک کشور کوچک نیست. افقی است که خورشید انسانیت آن را روشن کرده است. تا انسان پرسش‌‌گر وجود دارد و تا فلسفه هست و تا نام ارسطو و افلاطون وجود دارد، نام یونان نیز وجود دارد. یونان تاریخی است که بشریت را مدیون خود کرده است. اندیشه، فلسفه و صلح در یونان توسط پیشوایان بزرگ فکر و اندیشه مطرح شد. هیچ دوستدار دانش و فلسفه‌‌ای نیست که در قبال تاریخ یونان تعظیم نکند. برای من موجب افتخار است که از یونان دیدار می‌‌کنم و سلام خود و ملت شریف و بزرگ ایران را به شما و دولت یونان ابلاغ می‌‌کنم. ایران و یونان و نزد مسلمانان در طول تاریخ گفت‌وگوهای علمی و فلسفی داشته‌‌اند که برای بشریت منشأ خیر بوده است. دو ملت وارث تمدن عمیقی هستند.همکاری ما باید یک همکاری مثبت باشد.» سخنان رئیس جمهوری وقت ایران در دیدار با آقای سیمیتیس، نخست‌وزیر وقت یونان از بخش‌های مهم سفر بود. به گفته خاتمی: «یونان جایگاه بزرگی در تاریخ دارد و در جغرافیای یونان قرار گرفتن لذت‌بخش است؛ اما قرار گرفتن در تاریخ یونان به انسان شادابی خاصی می‌‌دهد. یونان نقش ممتازی در تاریخ بشریت دارد. دسترسی به سقراط در روزگار ما دشوار است؛ اما راهی که سقراط پیش پای بشریت گذاشت همه بشریت به آن نیازمند است.

ایشان اولین کسی است که دیالوگ را مطرح کرد. زمانی که فریبکاران خود را عالم می‌‌دانستند، او گفت «من دوستدار دانش و فیلسوف هستم» و اعتقاد داشت با گفت‌وگو می‌‌توان به این حقیقت نزدیک شد. در زمانی که انسان‌‌ها در روابط خود فریب و زور را به کار می‌‌بردند این قصه تکرار می‌‌شود. بنابراین سقراط شهید می‌‌شود و زورگویان ادامه حیات می‌‌دهند؛ ولی آنکه در تاریخ می‌‌ماند اندیشه سقراط‌‌ است. حقی که یونان و اندیشه یونانی برگردن بشریت دارد.»

رئیس‌جمهوری ایران در دانشگاه روابط بین‌‌الملل پانتئون شهر آتن نیز حضور یافت. محمد خاتمی در میان تشویق‌‌های شدید حضار در سالن دانشگاه، پشت تربیون قرار گرفت و در بخشی از سخنانش چنین گفت: «ماجرای ایرانیان و یونانیان ماجرایی بسیار قدیمی است. تاریخ روابط و مناسبات، مشحون از حوادث تلخ و شیرین است و خود علتی شده برای تولید و تولد آثار بزرگ فلسفی، کلامی و ادبی، دیگر اثری از تلخی و زشتی و خشونت به جای نمانده است. آنچه امروز، ما به نام فلسفه اسلامی می‌‌شناسیم، چیزی نیست جز کوشش و تامل متفکران بزرگ اسلامی که تمام هم خود را صرف کرده‌‌اند تا از حکمت و معرفت یونانیان باستان، آنچه را متناسب با دیدگاه فکری خود دانسته‌‌اند، برگیرند و سپس آموخته‌های خود را گسترده و عمیق سازند و نهایتا با تطور و تکامل دانش و فلسفه خود نظامی از فکر و فلسفه به جهان عرضه کنند که تا امروز بخش زیادی از نظریات ایشان، جان تشنگان معرفت فلسفی را سیراب کند.»

 کتاب شامل پنج بخش است. موضوعاتی همچون «معرفی کشور یونان، دیدارهای رسمی ریاست جمهوری با مقامات سیاسی، فرهنگی و مذهبی، احزاب پارلمان یونان، دیدارهای عمومی ریاست جمهوری و بازتاب مطبوعاتی سفر» بخش‌های این کتاب را تشکیل می‌‌دهند. پایان‌بخش این کتاب تصاویری از این سفر است.

04 (3)

اخبار مرتبط