ادعای جدید آمریکا:

حمله قریب الوقوع روسیه به اوکراین؟

دنیای‌اقتصاد : به گفته مشاور امنیت ملی آمریکا اطلاعات قطعی درباره اینکه آیا رئیس جمهوری روسیه فرمان عملیات نظامی را صادر کرده است یا خیر وجود ندارد؛ اما همه نشانه‌ها از یک عملیات نظامی عمده حکایت دارد که می‌تواند فورا آغاز شود.

 آمریکا مدعی است که زمان حمله روسیه به اوکراین بسیار نزدیک شده است. حالا صحبت از روز و هفته شده است. در این ارتباط جیک سالیوان مشاور امنیت ملی جو بایدن، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و حتی خود بایدن گفته‌‌اند حمله اوکراین بسیار نزدیک شده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌‌تایمز، روز جمعه جیک سالیوان در یک کنفرانس خبری گفت: «روسیه به احتمال بسیار زیاد تا چند روز دیگر و حتی قبل از پایان المپیک زمستانی به اوکراین حمله خواهد کرد و از شهروندان آمریکایی ساکن در اوکراین خواست هر چه زودتر آن کشور را ترک کنند.» مشاور امنیت ملی ایالات متحده تصریح کرد: ایالات متحده اطلاعات قطعی درباره اینکه آیا رئیس‌جمهوری روسیه فرمان عملیات نظامی را صادر کرده است یا خیر ندارد؛ اما همه نشانه‌ها از یک عملیات نظامی عمده حکایت دارد که می‌‌تواند فورا آغاز شود. او با بیان اینکه ما در حال حاضر نمی‌‌توانیم روز و ساعت چنین عملیاتی را پیش‌‌بینی کنیم، گفت اما امکان وقوع آن بسیار بالاست و خطر حمله آنقدر فوری و نزدیک است که از شهروندان آمریکایی در اوکراین می‌‌خواهیم هرچه زودتر آن کشور را ترک کنند.

روسیه نیروهای بیشتری در مرز اوکراین مستقر کرده و حمله نظامی به این کشور ممکن است در هر زمانی و احتمالا قبل از پایان المپیک زمستانی روی دهد. چندین منبع آگاه به سی‌‌ان‌‌ان گفتند که ایالات متحده و متحدانش اطلاعات جدیدی دارند که نشان می‌‌دهد روسیه می‌‌تواند حتی قبل از پایان بازی‌‌های المپیک به اوکراین حمله کند. در این ارتباط جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری ایالات متحده تاریخ دقیق‌‌تری را برای حمله مشخص کرده است. روز جمعه رئیس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگویی با متحدان خود در دو سوی اقیانوس اطلس مدعی شد که ممکن است روسیه در ۱۶فوریه (۲۷ بهمن) به اوکراین حمله کند. در این گفت‌وگو، رهبران انگلیس، آلمان، ایتالیا، کانادا، لهستان، رومانی و فرانسه و همچنین دبیرکل ناتو و رئیس کمیسیون اروپا شرکت داشتند. به گزارش سایت خبری پولیتیکو، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا به همتایان خود گفت که از نظر آمریکا حمله روسیه به اوکراین ممکن است با بمباران موشکی و حملات سایبری آغاز شود. یکی از منابع این روزنامه مدعی شد، این تماس رهبران نشان‌دهنده این است که حمله سایبری «قریب‌‌الوقوع» است. منبع دیگری نیز گفت: این گزارش‌های اطلاعاتی «دقیق و نگران‌‌کننده» هستند. اما یک منبع ناشناس انگلیسی گفت: «لندن تفسیری متفاوت از حمله ادعایی ۱۶فوریه دارد.» دو دیپلمات اتحادیه اروپا نظرات تردیدآمیزتری داشته‌‌اند و یکی از آنها گفت: «آنها هنوز باور نمی‌‌کنند. (حمله به اوکراین) اشتباه بزرگی خواهد بود...جنگ پرهزینه است.»

مقامات آمریکایی به اطلاعاتی دست یافته‌‌اند که نشان می‌‌دهد احتمالا حملات روسیه از چهارشنبه همین هفته آغاز شود. البته آنها تاکید کردند که شاید اعلام تاریخ دقیق بخشی از کارزار انتشار اطلاعات جعلی روسیه باشد. با این حال ترکیبی از اخبار مربوط به تحرکات نیروهای روسیه و اطلاعات جدید درباره تاریخ احتمالی به ایجاد موجی از فعالیت‌های دیپلماتیک و هشدارهای عمومی توسط متحدان ناتو در روز جمعه کمک کرد.

روسیه به اقدامات دیپلماتیک غرب طی روزهای اخیر واکنش شدیدی نشان داده و پاسخ‌‌های کتبی اتحادیه اروپا و پیمان ناتو به درخواست‌‌ها و شروط امنیتی آن کشور را توهین‌‌آمیز توصیف کرده است. همزمان تصاویر ضبط‌شده توسط یک شرکت ماهواره‌‌ای خصوصی آمریکایی نشان می‌‌دهد که تعداد بیشتری از نیروهای روسیه در چند منطقه در نزدیکی مرزهای اوکراین تجمع کرده‌‌اند. جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری آمریکا در شدیدترین هشدار خود درباره وضعیت بحرانی اوکراین گفت در صورت حمله احتمالی روسیه برای خارج کردن شهروندان آمریکایی به اوکراین نیرو نخواهد فرستاد. او گفت: وضعیت ممکن است به سرعت آشفته شود و به شهروندان آمریکایی هشدار داد که هر چه سریع‌‌تر از اوکراین خارج شوند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در جریان دیدار از استرالیا گفت: «ما در مقطعی هستیم که حمله نظامی به اوکراین ممکن است هر زمانی از جمله در طول المپیک زمستانی روی دهد.» وزیر خارجه آمریکا افزود: «شاهد نشانه‌های بیشتری از اقدامات نگران‌‌کننده و تحریک‌‌آمیز روسیه هستیم و مسکو نیروی بیشتری به مرزهای اوکراین اعزام کرده است.» قبل از هشدار اخیر آمریکا تعداد نیروهای روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین بالغ بر صدهزار نفر بود. علاوه بر این در روزهای اخیر مانور نظامی روسیه در خاک بلاروس و مانور دریایی آن کشور در آب‌‌های دریای سیاه آغاز شده است. کشورهای غربی تخمین می‌‌زنند که بیش از ۳۰هزار نیرو در این مانورها شرکت دارند. دولت روسیه هرگونه برنامه‌‌ای برای حمله نظامی به اوکراین را تکذیب کرده؛ ولی مقامات ارشد آن کشور هشدار داده‌‌اند که عدم پذیرش شروط و درخواست‌‌های امنیتی روسیه با واکنش «نظامی- فنی» آن کشور روبه‌رو خواهد شد. اتحادیه اروپا و پیمان ناتو در روزهای گذشته هر یک در نامه جداگانه‌‌ای از سوی تمام کشورهای عضو این دو سازمان به درخواست‌‌های روسیه پاسخ دادند. اما وزارت خارجه روسیه روز جمعه گفت خواستار پاسخ تک‌‌تک کشورهای عضو است و پاسخ مشترک از سوی تمام اعضای اتحادیه اروپا یا ناتو را توهین‌‌آمیز توصیف کرد. وزارت خارجه روسیه افزود: «چنین اقدامی را فقط می‌‌توان بی‌‌ادبی و بی‌‌احترامی به درخواست ما تلقی کرد.» به نظر می‌‌رسد هیچ یک از اقدامات دیپلماتیک کشورهای غربی در روزهای اخیر از جمله سفر امانوئل مکرون، رئیس‌‌جمهوری فرانسه و لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا به مسکو نتیجه‌‌ای در برنداشته است. گفت‌وگوهای چهارجانبه مقامات ارشد روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان برای رفع تنش و متوقف کردن درگیری‌‌ها در شرق اوکراین نیز بدون نتیجه پایان یافت. در این ارتباط برخی مقامات آمریکایی خواستار خروج گفت‌وگوهای داخل دولت از حالت طبقه‌‌بندی‌شده هستند. دو مقام آشنا به موضوع گفتند که شاید به زودی این گفت‌وگوها منتشر شود. با این حال برخی ناظران می‌‌گویند اقدام هماهنگ کشورهای غربی درخصوص تاریخ دقیق حمله می‌تواند برای پیشگیری اقدامات بعدی مسکو باشد. به گزارش سی‌‌ان‌‌ان، روسیه از کشورها و رسانه‌های غربی به‌دلیل انتشار «کمپین گسترده اطلاعات نادرست» درباره حمله احتمالی روسیه به اوکراین انتقاد کرد و گفت که آنها این کار را «برای منحرف کردن توجه از اقدامات تهاجمی خود» انجام می‌‌دهند.

بیانیه وزارت خارجه روسیه تنها چند ساعت قبل از تماس مورد انتظار بین جو بایدن، رئیس‌‌جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهوری روسیه در روز شنبه منتشر شد. اما وزارت خارجه روسیه اواخر روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «در پایان سال۲۰۲۱ و آغاز سال۲۰۲۲، فضای جهانی اطلاعات با یک کمپین رسانه‌‌ای بی‌‌سابقه در مقیاسی بزرگ و پیچیده مواجه شد که هدف آن متقاعد کردن جامعه جهانی است که فدراسیون روسیه در حال تدارک تهاجم به خاک اوکراین است.» این در حالی است که خبرگزاری روسی ریانووستی هم گزارش داده که دیپلمات‌‌ها و کارکنان کنسولگری روسیه در اوکراین در حال ترک این کشور هستند.

آمریکا و متحدانش به قدری به این حمله اصرار دارند که حالا برخی سفارتخانه‌های دیگر نیز اقدام به خروج کارکنان خود از خاک اوکراین کرده‌‌اند. در همین حال، روز جمعه در پایتخت اوکراین، ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌‌یف، اقداماتی را برای محافظت از «تاسیسات زیرساختی حیاتی و اجتماعی» در «موقعیت اضطراری احتمالی» تشریح کرد. کلیچکو در بیانیه‌ای که در تلگرام منتشر کرد، گفت: «تلاش‌‌های ما با هدف جلوگیری یا غلبه بر برخی احتمالات و مقاومت در برابر حمله نظامی است.» او گفت که این تلاش‌‌ها شامل تولید برق اضافی و ایجاد ذخایر سوخت برای «مدت ۱۰ روز» است و افزود که بیش از ۵۰۰ انبار و نزدیک به ۴۵۰۰ «ساختمان با کاربری دوگانه» به‌عنوان خدمات حفاظت شهری در سراسر شهر وجود دارد. کلیچکو همچنین گفت که طرح‌های تخلیه در سطح منطقه در سرتاسر پایتخت تنظیم شده است.

افزایش تلاش‌‌های دیپلماتیک

اولاف شولتز، صدراعظم آلمان قرار است سه‌‌شنبه برای دیدار و مذاکره با پوتین راهی مسکو شود؛ ماموریتی که با توجه به وضعیت کنونی بسیار دشوار ارزیابی می‌‌شود. در این شرایط اشتفان هبه‌‌اشترایت، سخنگوی دولت آلمان با انتشار پیامی در شبکه توییتر تاکید کرد: «اتحادیه اروپا و ناتو وضعیت حاکم را بسیار بسیار جدی تلقی می‌‌کنند.» او افزود: «هدف تمام تلاش‌‌های دیپلماتیک آن است که موضع دولت روسیه به سمت تنش‌‌زدایی سوق داده شود. هدف جلوگیری از بروز جنگ در اروپا است.» اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز روز جمعه در تماس تلفنی با تعدادی از سران کشورهای غربی درباره بحران اوکراین رایزنی کرد. او تصریح کرد: اتحادیه اروپا در صورت حمله روسیه به اوکراین حوزه‌های مالی و انرژی و صادرات محصولات با فناوری پیشرفته روسیه را تحریم خواهد کرد. او هشدار داد که مسکو در این صورت با «اقدامات تنبیهی بسیار بزرگی» مواجه خواهد شد. محافل دولتی آلمان گفته‌‌اند، آمریکا و هم‌‌پیمانان این کشور در این نشست ویدئویی بر موضع قاطعانه خود تاکید و تصریح کردند، درصورت حمله روسیه به اوکراین با تحریم‌‌هایی سخت و سریع به این اقدام مسکو واکنش نشان خواهند داد. اما دولت آمریکا فراسوی این تلاش‌‌های دیپلماتیک هشدار داده که حمله نظامی روسیه به اوکراین ممکن است پیش از آخر هفته آتی روی دهد. آمریکا با توجه به این خطر ۳هزار سرباز دیگر را به لهستان انتقال می‌‌دهد تا نیروهای ناتو در جبهه شرق را تقویت کند. قرار است این سربازان در اوایل هفته آینده در لهستان مستقر شوند. دولت آمریکا در اوایل ماه فوریه دستور انتقال حدود ۲هزار سرباز به اروپا را داده بود. قرار بود که ۱۷۰۰تن از آنان در لهستان مستقر شوند که با اوکراین هم‌‌مرز است. اما وزارت دفاع ایالات متحده روز جمعه ۱۱ فوریه اعلام کرد با توجه به انتقال ۳هزار سرباز جدید مجموعا ۵هزار سرباز در قالب واحد‌‌هایی متحرک و انعطاف‌‌پذیر قادر به انجام ماموریت‌‌های گوناگون خواهند بود. بنا بر اعلام پنتاگون، آمریکا بر آن است که با این اقدام آرامش خاطر شریکان ناتو در شرق اروپا را فراهم آورد. وزیر دفاع انگلیس هم که روز جمعه در مسکو بود، پس از دیدار با وزیر دفاع روسیه، در اقدامی کم‌سابقه به جای کنفرانس خبری مشترک با همتای روس خود، نشست خبری‌‌اش را در محل سفارت انگلیس در روسیه برگزار کرد. به گزارش رویترز، بن والاس، وزیر دفاع انگلیس پس از دیدار با همتای روس خود سرگئی شویگو در مسکو، گفت که اقدامات نظامی روسیه در مرز اوکراین «عادی» نیست و روسیه می‌‌تواند «در هر زمانی» به اوکراین حمله کند. والاس گفت که از کرملین تضمین دریافت کرده که تهاجمی برنامه‌ریزی نشده است؛ اما با حضور ۱۳۰هزار سرباز روسی در کنار مرز اوکراین، گفتارشان با عمل‌‌شان تطابق و همخوانی ندارد. وی تصریح کرد: «در حال حاضر بیش از ۱۳۰ هزار سرباز در حال آماده‌‌باش یا تمرین هستند؛ به علاوه هواپیماهای جنگی و کشتی‌‌ها در دریای سیاه و در مرزهای اوکراین و این اقدامی است که عادی نیست.» او افزود: «این فراتر از تمرین عادی است، بنابراین ما این اظهارات را بر اساس شواهد قضاوت خواهیم کرد.»