کشورهای ثروتمند جهان درباره حداقل مالیات به توافق رسیدند
سه محور اصلی اجلاس گروه ۲۰
مشکلات دوقلوی جهانی
رهبران ثروتمندترین کشورهای جهان روز شنبه در رم برای اولین اجلاس حضوری گروه ۲۰ از زمان شیوع ویروس کرونا در سراسر کره زمین گرد هم آمدند و درخصوص بحران‌های دوقلوی جهانی رایزنی کردند که تاثیر زیادی هم بر زندگی فقرا دارد: «خطر ناشی از تغییرات آب و هوایی و عدم موفقیت مداوم در ارائه دسترسی عادلانه به واکسن‌های نجات‌دهنده.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در یک سخنرانی پیش از این نشست گفت: «ما اکنون در دومین سال از یک بیماری همه‌گیر جهانی هستیم که چهار میلیون نفر را کشته است.» وی ادامه داد: «رویدادهای شدید آب و هوایی هم به‌طور منظم جوامع آسیب‌پذیر را ویران می‌کند.» دبیرکل سازمان ملل تصریح کرد: «شما گرد هم آمده‌اید تا مسیر برخی از مبرم‌ترین مسائلی را که با آن مواجه هستیم، تعیین کنید: دسترسی به واکسن. توسعه احیای اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و مالیات عمومی بیشتر و بهتر برای اقدامات جاه‌طلبانه اقلیمی.»
نخستین توافق جهانی
در راستای گفته‌های دبیرکل سازمان ملل، نخستین توافق جهانی در این اجلاس صورت گرفت و آن تعیین حداقل مالیات جهانی از کمپانی‌های بزرگ همچون فیس‌بوک، گوگل و آمازون است. توافق صورت‌گرفته برای تعیین حداقل سطوح مالیاتی شرکت‌ها، به‌منظور جلوگیری از پناه آوردن این شرکت‌ها در مناطقی است که اصطلاحا به آنها بهشت‌های مالیاتی می‌گویند. ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا در سخنانی در افتتاحیه نشست سران گفت: «ما به یک توافق تاریخی برای سیستم مالیاتی عادلانه و مساوات‌طلبانه دست یافتیم.»
افتتاحیه این اجلاس نشان داد که سران کشورهای گروه ۲۰ در برابر شرکت‌های فرصت‌طلب مانند اپل، بریستول مایرز اسکوییب رویکردی تهاجمی در پیش گرفته‌اند. این حاصل تلاش سال‌ها همکاری کشورهای ثروتمند است تا مانع فرار این شرکت‌ها از مالیات شوند. از این طریق بایدن می‌تواند طرح‌های مالیاتی کشور خود را کاهش دهد؛ چراکه به یک درآمد غیرمنظره بین‌المللی دست یافته است. به گفته کارشناسان، این یک نتیجه غیرمنتظره برای رئیس‌جمهوری است که خود را بیشتر یک معامله‌گر داخلی می‌داند تا خارجی. در این ارتباط رهبران از توافقی که توسط سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه با نزدیک به ۱۴۰ کشور امضا شده است، استقبال کردند. جنت ال.یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده که به جو بایدن در رم پیوسته است، در اظهاراتی بیان کرد: « امروز، همه سران کشورهای گروه ۲۰ به توافقی تاریخی درباره قوانین مالیاتی بین‌المللی جدید، از جمله حداقل مالیات جهانی که به رقابت مخرب مالیات شرکت‌ها پایان می‌دهد، رسیدند.» او افزود: «این یک لحظه حیاتی برای ایالات متحده و اقتصاد جهانی است.» این توافق حداقل ۱۵درصد نرخ مالیات بر شرکت‌ها را تقریبا در همه کشورهای جهان اعمال می‌کند و معدود شرکت‌هایی را که از این امر دوری می‌کنند، مجازات می‌کند.
یک عکس خانوادگی با سفیدپوشان
در ادامه همان روز، جو بایدن با رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان دیدار کرد و درباره راه‌های بازگرداندن توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران به مسیر اصلی که یکی از گریزناپذیرترین اهداف دیپلماتیک و بایدن از زمان تصدی ریاست‌جمهوری است، گفت‌وگو کرد. آنها همچنین با راه‌هایی برای اتحاد بهتر برای مقابله با پاندمی رایزنی کردند. هنگامی که قرار بود رهبران یک عکس خانوادگی بگیرند، دکترهای صلیب سرخ نیز با روپوش‌های سفید خود به آنها پیوستند.
درحالی‌که رهبران جهان بر پیشگیری از همه‌گیری‌های آینده تمرکز کرده‌اند، اما کارشناسان می‌گویند کشورهای ثروتمند به اندازه کافی برای کمک به فقرا برای زنده ماندن از بیماری کنونی تلاش نمی‌کنند. از لحظات آغازین نشست گروه ۲۰ در روز شنبه، رهبران بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان می‌خواستند پیام قوی درباره پایان دادن به پاندمی ویروس کرونا ارسال کنند. به همین منظور در عکس خانوادگی سران، از دکترهای صلیب سرخ نیز خواستند به آنها بپیوندند تا نشان دهند، سران این کشورها قدم‌های مهمی در این راه برداشته‌اند؛ اما هنوز این انتقاد وجود دارد که این کشورها از تعهد خود در قبال کشورهای فقیر در جهت واکسیناسیون گسترده، سر باز می‌زنند. در این راستا ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا در سخنان افتتاحیه جلسه - اولین گردهمایی حضوری برای این گروه از زمان شیوع بیماری پاندمی - به تفاوت فاحش در دسترسی به واکسن بین کشورهای ثروتمند و فقیرتر اشاره کرد. دراگی که کشورش میزبان اجلاس است، گفت: «تنها عمل کردن یک گزینه نیست.» او افزود: «جهان می‌تواند در نهایت با خوش‌بینی بزرگ به آینده نگاه کند.» اما درحالی‌که رهبران برای بحث درباره برنامه‌های محافظت در برابر بیماری‌های پاندمی‌های آینده گرد هم آمده‌اند، کارشناسان و فعالان سلامت ابراز نگرانی کرده‌اند که ثروتمندترین کشورهای جهان هنوز به اندازه کافی برای کمک به مردم در کشورهای فقیر برای زنده ماندن از وضعیت فعلی تلاش نمی‌کنند. مشاوران می‌گویند: جو بایدن که قول داده است ایالات متحده را به «زرادخانه واکسن» تبدیل کند، تاکنون برنامه مشخصی را در رابطه با کاهش شکاف بین کشورهای ثروتمند و فقیر در میزان واکسیناسیون اعلام نکرده است. در این ارتباط یک مقام ارشد دولت گفت که بایدن در اوایل روز با گروهی از رهبران دیدار کرد و آنها را تحت فشار قرار داد تا از کاهش بدهی‌ها حمایت کنند و اجازه دهند تا کمک‌های مالی اضطراری بیشتری به کشورهای فقیری که اقتصادشان از پاندمی آسیب دیده است، برسد. درحالی‌که کشورهای ثروتمند دزهای سوم واکسن را به مردم ارائه می‌کنند و به‌طور فزاینده‌ای تزریق به کودکان را آغاز کرده‌اند، طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، کشورهای فقیر به ازای هر ۱۰۰ نفر چهار دز تجویز دریافت کرده‌اند.
